Bankowość spółdzielcza we Włoszech: Banche di credito cooperativo

Prof. dr hab. Eugeniusz Gostomski

Obecnie podstawą prawną działalności spółdzielni kredytowych (Banche di Credito Cooperativo – BCC) jest zmodyfikowane w 1993 r. prawo bankowe. Każdy bank spółdzielczy musi mieć na lokalnym rynku co najmniej 200 członków – osób fizycznych i prawnych. Członkowie BCC mogą posiadać więcej niż jeden udział, lecz ich łączna wartość dla jednej osoby nie może przekraczać 50 000 euro. Każdy spółdzielca dysponuje jednym głosem na zgromadzeniu przedstawicieli. Co najmniej 70 proc. zysku netto trafia na rezerwy statutowe, które nie podlegają podziałowi w formie dywidendy. Banki muszą każdego roku przeznaczyć 3 proc. zysku na zasilenie „funduszu rozwoju spółdzielczości”.

Na wzór banków Raiffeisena

Banki BCC są małe i podobne w organizacji do banków Raiffeisena w krajach niemieckiego obszaru językowego. Funkcjonują głównie w miejscowościach liczących poniżej 25 tys. mieszkańców (76 proc. wszystkich BCC) oraz na północy Włoch (56 proc.). Aż jedna trzecia placówek BCC znajduje się w miasteczkach liczących poniżej 5 tys. mieszkańców, w których często nie są obecne żadne inne banki.

W wyniku przejęć i fuzji, w tym także z bankami komercyjnymi, liczba spółdzielni kredytowych we Włoszech od 1990 r. zmniejszyła się z 715 w do 432, wzrosła jednak w tym okresie liczba ich placówek (z 1792 do 4101). W ostatnich kilkunastu latach banki BCC rozwijały się szybciej niż pozostałe: w latach 1997-2007 ich udział w aktywach krajowego systemu bankowego zwiększył się z 4,5 do 5,1 proc. W tym samym czasie udział w rynku kredytów dla osób prywatnych wzrósł z 6,4 do 7,0 proc., a udział w depozytach z 3,9 do 9,1 proc.