Bankowość spółdzielcza we Francji: Viva la France!

Razem mają one prawie 70 proc. udziału we francuskiej bankowości detalicznej i znaczący udział w bankowości korporacyjnej. Należy do nich 73 proc. wszystkich francuskich placówek bankowych. Pierwsze spółdzielnie kredytowe – kasy Crédit Mutuel – utworzone zostały na wzór niemieckich banków Raiffeisena w latach osiemdziesiątych XIX wieku w kontrolowanej wtedy przez Niemców Alzacji i Lotaryngii. Miały one przyczyniać się do poprawy sytuacji ekonomicznej rolników i drobnych przedsiębiorców, którzy po wojnie francusko-pruskiej w 1871 roku nie posiadali środków na rozwój, a musieli stawiać czoła silnej konkurencji.

Spółdzielców podzieliła… historia

Do czasu wybuchu I wojny światowej w Alzacji i Lotaryngii powstało 697 kas Crédit Mutuel. W okresie międzywojennym kasy kredytu wzajemnego utworzone zostały w całej Francji. Punkt ciężkości ich działalności spoczywał na obsłudze gospodarstw domowych i finansowaniu gmin na terenach wiejskich.

W 1878 roku w Angers rozpoczął działalność pierwszy francuski bank ludowy. Opierał się na koncepcji banku spółdzielczego Schulzego-Delitzscha i świadczył usługi finansowe głównie kupcom, rzemieślnikom i drobnym producentom prowadzącym działalność w mieście. Bank ten utorował drogę dla funkcjonowania innych banków ludowych tworzących dzisiaj Grupę Banques Populaires. Choć wiele banków ludowych powstało przed I wojną światową, większą rolę zaczęły one odgrywać dopiero w okresie międzywojennym w związku z powierzeniem im funkcji udzielania subwencjonowanych przez państwo kredytów dla drobnej przedsiębiorczości.

Początki banków należących dzisiaj do Grupy Crédit Agricole sięgają 1894 roku, kiedy powstały pierwsze kasy lokalne ukierunkowane na obsługę finansową rolników i producentów żywności. Początkowo udzielały one wyłącznie krótkoterminowych kredytów swoim członkom. Stosunkowo wcześnie, bo już w 1899 roku utworzone zostały pierwsze banki regionalne Crédit Agricole, a w 1926 roku w wyniku działania państwa powstał spółdzielczy bank krajowy – Caisse National du Crédit Agricole (CNCA).

W 1999 roku w rezultacie prywatyzacji w banki spółdzielcze przekształcone zostały francuskie kasy oszczędności (Caisses d’Epargne), które dzisiaj stanowią czwartą silną grupę banków spółdzielczych we Francji.

Mniej banków, więcej aktywów

Wspólną cechą wszystkich francuskich banków spółdzielczych jest ich spółdzielcza forma prawna (z wyjątkiem banku krajowego Crédit Agricole i niektórych spółek zależnych, które są spółkami akcyjnymi notowanymi na giełdzie) i uniwersalny charakter. Oznacza to, że właścicielami banków spółdzielczych są ich członkowie, którzy mają duży wpływ na ich strategię. Na walnym zgromadzeniu bądź na zebraniu przedstawicieli przy podejmowaniu decyzji obowiązuje demokratyczna zasada „jeden członek – jeden głos”. Jako uniwersalne instytucje kredytowe banki spółdzielcze oferują wszystkie bądź prawie wszystkich usługi i produkty bankowe, niektóre z nich we współpracy ze specjalistycznymi instytucjami należącymi do określonej grupy bankowej.

Każdy bank spółdzielczy funkcjonuje na ściśle określonym obszarze, którym jest dany departament (tak jest w przypadku regionalnych kas Crédit Agricole i banków ludowych) lub kilka departamentów (jak ma to miejsce w przypadku kas oszczędności, kas regionalnych Crédit Mutuel i wielu regionalnych kas ...