Banki, rynek, klienci: Sygnały – kwiecień 2015

LOKATY POD NAPIĘCIEM

Na niższych stopach procentowych skorzystają osoby, które spłacają kredyty konsumpcyjne (ratalne, w rachunku, na karcie). Expander zauważa, że maksymalny dopuszczalny poziom oprocentowania został obniżony z 12 proc. do 10 proc. i banki muszą dostosować się do tego limitu, zapewne jednak niewiele się zmieni jeśli chodzi o kredyty dopiero wypłacane. Obecnie nierzadko to prowizja stanowi większość kosztów, a odsetki mają drugorzędne znacznie. Ponadto banki mogą łatwo zrekompensować sobie spadek oprocentowania, podnosząc prowizję. Konsumenci, którzy planują kupić np. nowy telewizor na raty nie mogą więc za bardzo liczyć na niższe koszty kredytu.Silny spadek stóp procentowych to zła wiadomość dla osób, które trzymają swoje oszczędności na lokatach. Z analizy Expandera wynika, że wpłacając 10 000 zł na roczną lokatę zakładaną w marcu 2012 r. przeciętnie uzyskiwaliśmy ok. 415 zł odsetek. Obecnie kwota ta skurczy się do ok. 130 zł. Tak ogromna różnica wynika z tego, że jeszcze dwa lata temu średnie oprocentowanie lokat rocznych wynosiło ok. 5,12 proc. W lutym 2015 r. było to natomiast 2,09 proc., ale po kolejnej obniżce stóp spadnie – jak się szacuje – do ok. 1,6 proc. Najlepsze oferty z oprocentowaniem wynoszącym 3 proc. i więcej mogą więc zupełnie zniknąć z rynku, nie licząc jednorazowych ofert promocyjnych dla nowych klientów.

SZALEŃSTWO REGULACJI

Kancelaria Grant Thornton ustaliła, że w 2014 r. w Polsce weszło w życie 2000 nowych regulacji prawnych zapisanych na 25 634 stronach maszynopisu. Z raportu GT Barometr stabilności otoczenia prawnego w Polsce wynika, że jest to rekordowa liczba, o 11,5 proc. wyższa niż rok wcześniej. Ponad 9 tys. stron aktów prawnych dotyczyło bezpośrednio działalności przedsiębiorstw, tj. aż o 745 proc. więcej niż 20 lat temu. Najczęściej były to normy produktowe, czyli określające firmom, jak produkować konkretne dobra, jakich przestrzegać wymogów technicznych, środowiskowych czy sanitarnych. Niezwykle często zmieniają się też przepisy prawno-sądowe, np. procedury sądowe, regulacje w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej czy nowelizacje niektórych kodeksów, w tym prawa cywilnego. Takich zmian prawnych wyprodukowano na 1457 stronach. Gdyby przedsiębiorca chciał zapoznać się ze wszystkimi nowymi regulacjami, musiałby poświęcać na to średnio 3 godziny i 26 minut każdego dnia. Dla porównania: w PRL-u drukowano średnio po 668 stron nowych aktów prawnych rocznie, tj. zaledwie 3 proc. obecnie przyjmowanych. W całym 20-leciu międzywojennym powstawało 1681 stron regulacji prawnych rocznie, tj. jedynie 7 proc. tego, ile powstaje ich teraz. Od momentu akcesji do struktur UE w 2004 r. – przybyło 200 tys. stron aktów prawnych, tj. 36-krotnie więcej niż w czasie „dekady Gierka”.

PRZELEWY NATYCHMIAST

Krajowa Izba Rozliczeniowa zrealizowała w lutym br. ponad 105 tys. przelewów w systemie Express Elixir w łącznej kwocie 464 mln zł, tj. wolumenie 3-krotnie, a wartościowo 2-krotnie wyższym niż rok wcześniej. Od początku wdrożenia systemu rozliczono w nim 1,5 mln transakcji o wartości 7 mld zł. Za pośrednictwem Express Elixir już wkrótce będzie można rozliczać transakcje mobilne typu P2P. KIR uzyskała już zgodę NBP na rozszerzenie funkcjonalności tego systemu z wykorzystaniem bazy aliasów prowadzonej przez spółkę Polski Standard Płatności. Umożliwi to bezpieczne i wygodne przekazywanie płatności natychmiastowych na numer telefonu komórkowego

OGNIVO ROZBUDZI UŚPIONE RACHUNKI

Krajowa Izba Rozliczeniowa testuje nowy moduł aplikacji Ognivo, który zapewni spadkobiercom dostęp do informacji o rachunkach osób zmarłych. Aplikacja umożliwi komunikację pomiędzy bankami w celu ustalenia, gdzie spadkodawca posiadał rachunki. KIR jako operator systemu Ognivo będzie pełnił w wymianie danych rolę pośrednika, taką samą jak poczta w przypadku, gdy korespondencja między bankiem a klientem prowadzona jest w formie papierowej. Jak podkreśla Mieczysław Groszek, wiceprezes ZBP, uruchomienie modułu pozwoli na praktyczne uregulowanie kwestii tzw. uśpionych rachunków. Spadkobierca, legitymując się prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia, będzie mógł złożyć odpowiedni wniosek w wybranym przez siebie banku, który za pośrednictwem Ognivo będzie kierował zapytanie do pozostałych instytucji w sektorze. Zgodnie z założeniami, banki działające w systemie są zobowiązane do wdrożenia pełnej automatyzacji w zakresie pobierania zapytań i udzielania odpowiedzi. Ognivo służy do elektronicznej wymiany informacji pomiędzy uczestnikami prowadzonych przez KIR systemów rozliczeniowych oraz podmiotami współpracującymi. Z funkcjonalności usługi – oprócz banków (komercyjnych i spółdzielczych) – korzystają ZUS, Poczta Polska, urzędy miast, urzędy skarbowe, izby celne oraz komornicy sądowi

Silny spadek stóp procentowych to zła wiadomość dla osób, które trzymają swoje oszczędności na lokatach. Z analizy Expandera wynika, że wpłacając 10 000 zł na roczną lokatę zakładaną w marcu 2012 r. przeciętnie uzyskiwaliśmy ok. 415 zł odsetek. Obecnie kwota ta skurczy się do ok. 130 zł. Tak ogromna różnica wynika z tego, że jeszcze dwa lata temu średnie oprocentowanie lokat rocznych wynosiło ok. 5,12 proc. W lutym 2015 r. było to natomiast 2,09 proc., ale po kolejnej obniżce stóp spadnie – jak się szacuje – do ok. 1,6 proc. Najlepsze oferty z oprocentowaniem wynoszącym 3 proc. i więcej mogą więc zupełnie zniknąć z rynku, nie licząc jednorazowych ofert promocyjnych dla nowych klientów.

Bardziej uniwersalnym wynikiem jest przeliczenie miesięcznej raty na 100 tys. zł pożyczonego kapitału. Pożyczając 200 tys. kredytobiorca musi bowiem taki wynik pomnożyć przez 2, a pożyczając 450 tys. zastosować mnożnik 4,5. Zadłużając się przed rozpoczęciem przez RPP cyklu obniżek stóp procentowych, trzeba było się liczyć z ratą na poziomie 639,3 zł na każde pożyczone 100 tys. zł na 30 lat. Obecnie wartość ta zmalała w okolice 440 zł. Gdyby jednak odwrócić sytuację i przyjąć, że Kowalski zanosi do banku 10 tys. zł w celu ulokowania ich na rocznej lokacie, to spadek oprocentowania o 50 pkt. bazowych skutkowałby teoretycznie zmniejszeniem odsetek z poziomu 230 zł (186,3 zł po uwzględnieniu podatku) do 180 zł (145,80 zł).

REKOMENDACJA Z AKCENTEM NA BS

Komisja Nadzoru Finansowego przyjęła założenia Rekomendacji Z dotyczącej zasad zarządzania wewnętrznego (ang. internal governance) w bankach. Dokument opracowany z uwzględnieniem wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA) będzie odnosił do się takich kwestii, jak: struktura organizacyjna, zadania, obowiązki, skład i funkcjonowanie rady nadzorczej, zarządu i kadry zarządzającej wyższego szczebla, zasady zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej, systemy informacyjne i komunikacja, ciągłość działania oraz przejrzystość systemu zarządzania w banku. Projekt zostanie przekazany do publicznych konsultacji w II połowie 2015 r.

Rekomendacja Z będzie również uwzględniać wnioski UKNF z ustaleń inspekcji w bankach, oceny rozwiązań statutowych banków oraz nadzorczych działań analitycznych. Celem nowej regulacji ma być korekta stosowanych w działalności banków praktyk, zidentyfikowanych jako przyczyny nieprawidłowości lub podwyższonego ryzyka. Nadzór deklaruje, że Rekomendacja Z uwzględni zasadę proporcjonalności w bankowych grupach spółdzielczych.