Banki i klienci: SKO w opinii uczniów

Alicja Brand, Sabina Załupska

Dla funkcjonowania SKO niezbędny jest efekt synergii tych wszystkich trzech podmiotów i każdy z nich ma swoje powody, racje i inspiracje dla zaangażowaniu się w ramach tej formy edukacji ekonomiczno-społecznej. Dla banku spółdzielczego SKO to jeden ze sposobów realizowania działalności z zakresu społecznej odpowiedzialności, której podejmowanie świadczy o otwartości na tę właśnie formę współpracy z lokalną społecznością, o realizowaniu przez bank misji edukacyjnej, a także o prospektywnym spojrzeniu na jego działalność na rynku lokalnym. Dla uczniów, równolegle do deklarowania przez nich woli uczestnictwa w ramach tej formy, istotny jest inspirujący nauczyciel – opiekun SKO oraz także pozytywny lokalny wizerunek banku spółdzielczego sprawującego patronat nad tą inicjatywą. Z kolei dla nauczyciela skłonnego do podjęcia się opieki nad SKO istotne jest nakłonienie i zorganizowanie uczniów do tej formy aktywności oraz istnienie lokalnej instytucji finansowej, wykazującej wolę sprawowania patronatu w tym właśnie zakresie.

Bank z misją edukacyjną – rewitalizacja SKO

Bank Spółdzielczy w Limanowej obchodzi w tym roku jubileusz 140-lecia istnienia. Od 1877 r. prowadzi swą działalność, bazując na systemie określonych zasad i wartości. Przypomnijmy, że historia bankowości spółdzielczej jest niemal tak długa, jak historia ruchu spółdzielczego, opierającego się na wartościach i zasadach określanych mianem „roczdelskich”. Zostały one wypracowane jeszcze w XIX w., kiedy to w 1844 r.1 tkacze z Rochdale w Anglii powołali do życia pierwszą na świecie Spółdzielnie Sprawiedliwych Pionierów. Wraz z rozwojem społeczno-ekonomicznym i stosownie do potrzeb rozwijającego się na całym świecie ruchu spółdzielczego, zasady roczdelskie ulegały licznym przeformułowaniom i uzupełnieniom. Dziś stanowią trzon zasad i wartości spółdzielczych stosowanych przez międzynarodowy ruch społdzielczy2:

1. Dobrowolnego i otwartego członkostwa.
2. Demokratycznej kontroli członkowskiej.
3. Ekonomicznego uczestnictwa członków.
4. Autonomii i niezależności.
5. Kształcenia, informacji, działalności oświatowej.
6. Współdziałania.
7. Troski o społeczność lokalną
8. Neutralności politycznej i religijnej.

Rewitalizacja działalności

Bank Spółdzielczy w Limanowej rewitalizował działalność Szkolnej Kasy Oszczędności w 2009 r. Stawiając sobie za cel edukację finansową i społeczną, w swych działaniach inwestuje w dzieci i młodzież. Aktywne propagowanie oszczędzania i nacisk kładziony na zwiększanie świadomości ekonomicznej swoich obecnych i przyszłych klientów, to tylko niektóre zagadnienia towarzyszące codziennej jego działalności.

Kilka lat temu mogliśmy obserwować jak idea działalności oświatowej, wypływająca z zasad i wartości spółdzielczych, została przeniesiona na grunt banków komercyjnych, poprzez promowanie SKO. Banki komercyjne, mimo że stosują model Szkolnej Kasy Oszczędności, nie są jego naturalnymi kontynuatorami. Konstruktem spółdzielczych form działania, także tych realizowanych w ramach szkolnych struktur, są przede wszystkim ludzie, a w przypadku SKO – uczniowie w okresie adolescencji (dorastania). Wykorzystanie spółdzielczych modeli edukacyjnych (SKO) przez banki komercyjne, dla których konstruktem dominującym jest kapitał, jedynie integruje młodzież wokół idei oszczędzania. Należy przy tym podkreślić, że choć wykorzystanie SKO przez banki komercyjne ogranicza się w praktyce do popularyzacji oszczędzania, to realizowanie ich modelu przez BS-y jest trwale wpisane w tradycję bankowości spółdzielczej i służy nie tylko kształtowaniu i utrwalaniu u młodzieży postaw oszczędnościowych, ale także rozwijaniu świadomości ekonomicznej uczestników i przygotowywaniu ich do korzystania w przyszłości z produktów i usług bankowych.

Cel i zakres ankietyzacji

Kolejne badanie, które opisujemy powiązane jest z badaniem ankietowym, którym objęto nauczycieli opiekunów SKO, działają...