Bank i Klient: Ruszyły unijne instrumenty inżynierii finansowej

Arkadiusz Lewicki

Zarówno w prawodawstwie unijnym, jak i w literaturze oraz środkach masowej komunikacji instrumentami inżynierii finansowej nazywamy wszelkie zwrotne instrumenty finansowe (tj. przeciwieństwo dotacji), w których dystrybucji uczestniczą pośrednicy finansowi.

Zasadniczo można podzielić je na instrumenty sensu stricte, definiowane wprost przepisami unijnymi (np. z udziałem funduszy vc, funduszy poręczeń, funduszy na rzecz rozwoju obszarów miejskich) oraz w szerszym rozumieniu, uwzględniającym po prostu zwrotne instrumenty finansowe, w których dystrybucji uczestniczą rynkowe instytucje finansowe (np. kredyt technologiczny). W obu przypadkach chodzi przede wszystkim o włączenie do systemu wsparcia sieci instytucji finansowych, przyciągnięcie dodatkowych środków oraz o dywersyfikację ryzyka ponoszonego w trakcie inwestycji przez wszystkich uczestników procesu. W efekcie odbiorcy końcowi otrzymują szerszy dostęp do finansowania zewnętrznego. Polscy beneficjenci będą mogli skorzystać z takich instrumentów w ramach 21 różnego rodzaju programów – ramowych, ogólnopolskich i regionalnych. Wsparcie zaprojektowano głównie dla biznesu (mikro, małych i średnich firm), ale nie zapomniano o potrzebach samorządu terytorialnego.

Ruszyły…

Pośrednicy finansowi niemalże wszystkich rodzajów inżynierii, po zakończeniu negocjacji i podpisaniu umów, rozpoczęli procesy wdrożeniowe. W ramach samych tylko sztandarowych programach tego typu, tj. JEREMIE i CIP, wyłoniono już ponad 40 podmiotów zarządzających siecią wsparcia i dystrybuujących środki do beneficjentów końcowych. Udzielono pierwszych pożyczek, poręczeń i wsparcia kapitałowego. Jednak prawdziwy boom ofertowy dla beneficjentów oczekiwany jest w tym roku.

Największe emocje wśród interesariuszy, tak beneficjentów, jak i finansistów, wzbudzają nadal kwestie pomocy publicznej oraz możliwości łączenia różnych form unijnej pomocy. Rynek oczekuje, że nowe instrumenty będą odpowiedzią na realne potrzeby finansowe beneficjentów i staną się możliwe do zaadaptowania w zmienionym po kryzysie otoczeniu finansowym. Jednoczesna realizacja tych oczekiwań i unikanie zakłóceń w funkcjonowaniu rynku jest jednak wielkim wyzwaniem dla głównego regulatora, którym jest Komisja Europejska.

Większość instrumentów inżynierii finansowej na lata 2007-2013 ulokowano w regionalnych programach operacyjnych (RPO). Według danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego z listopada ub. r. instytucje zarządzające RPO podpisały umowy z pośrednikami o wartości ok. 3,5 mld zł, w tym 2,9 mld zł środków UE.