Bank i Klient: Rekomendacja U – szanse i zagrożenia

Wojciech Morawiecki

21 maja br. przedstawiciele branży bankowej, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Ubezpieczonych oraz organizacji konsumenckich i niezależni eksperci spotkali się podczas konferencji „Bancas- surance – Rekomendacja U – szanse i zagrożenia”. Seminarium zorganizowane zostało z inicjatywy Rzecznika Ubezpieczonych oraz Fundacji Edukacji Ubezpieczeniowej.

Czego oczekujemy od nowej rekomendacji?

Na to pytanie odpowiedzi próbowali udzielić Katarzyna Łakoma z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Kamil Pluskwa-Dąbrowski, prezes Federacji Konsumentów. Zdaniem prelegentów, podstawowe problemy to: niejasna pozycja banku przy zawieraniu umowy bancassurance, oferowanie produktów z pogranicza bankowości i ubezpieczeń bez dokładnego sprecyzowania ich właściwego charakteru (przykład polisolokat) czy nieprzedstawianie przez niektóre banki ogólnych warunków ubezpieczenia. Pojawiły się i postulaty znacznie bardziej dyskusyjne-jak choćby odejście od prowizyjnego wynagradzania pracowników banków w procesie sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, co w konsekwencji oznaczałoby wytworzenie nierówności pomiędzy bankowym i niebankowym kanałem sprzedaży ubezpieczeń. Podobne wątpliwości budzi zresztą zawarta w Rekomendacji U propozycja ujawniania pobieranej przez bank prowizji z tytułu sprzedaży ubezpieczeń.

Przedstawicielka Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła uwagę na niekorzystny mechanizm występujący w przypadku niektórych umów bancassurance: banki nie są zainteresowane korzystaniem z ochrony ubezpieczeniowej, gdyż cena polis uzależniona jest od szkodowości. Z kolei Kamil Pluskwa-Dąbrowski zwracał uwagę na następujące kwestie:

• Wyraźne rozdzielenie ubezpieczającego i pośrednika.
• Wyeliminowanie konfliktu interesów.
• Relacja konsument – zakład ubezpieczeń. Proporcja składki i raty kredytu lub kapitału lokowanego.
• Konkurencyjny i przejrzysty rynek, wolny od wymuszonych zakupów usług wiązanych.

Warto zaznaczyć, że wiele spośród zasygnalizowanych problemów stało się podstawą dla rekomendacji zawartych w dokumencie KNF. Czy ta forma interwencji regulatora stanowić będzie wystarczające rozwiązanie, czy też – jak sugerowali przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich i Federacji Konsumentów – potrzeba zmian legislacyjnych?

Restrykcyjne rozwiązanie

O tym, jak wyglądać może przyjęcie bardziej restrykcyjnego rozwiązania, świadczyć może przykład Wielkiej Brytanii – wprowadzone niedawno w tym kraju regulacje zaprezentowała dr Małgorzata Więcko-Tułowiecka z Biura Rzecznika Ubezpieczonych. W 2005 r. Financial Services Authority (FSA) – brytyjski odpowiednik Komisji Nadzoru Finansowego – opublikował raport poświęcony problemom na rynku bancassurance na Wyspach. Działania brytyjskiego nadzoru objęły jednak znacznie węższy zakres produktów niż polska Rekomendacja U – raport odnosił się wyłącznie do tzw. Payment Protection Insurance (PPI), co oznacza ubezpieczenie mające na celu ułatwienie konsumentowi spłaty kredytu konsumenckiego, hipotecznego lub na karcie kredytowej, w sytuacji gdy konsument zachoruje, uległ wypadkowi lub utracił pracę.

Zdaniem FSA zachętą dla missełłingu miały być m.in. zasady ustalania planów sprzedażowych. Brytyjski regulator poszedł jednak w odwrotnym kierunku aniżeli KNF, uznają...