Bank i Klient: Prowizja wyższa niż…

Karol Jerzy Mórawski

Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego (potocznie nazywane zajęciem komorniczym – w rzeczywistości poza komornikiem prawo do dokonania zajęcia ma również kilka innych instytucji, m.in. urząd skarbowy czy ZUS) stanowi jedną z najskuteczniejszych form egzekucji wierzytelności. Jest to też forma stosunkowo najmniej dotkliwa dla dłużnika; nie dochodzi do naruszenia posiadania w zakresie nieruchomości czy rzeczy ruchomych, a jeśli jest on konsumentem – przysługuje mu z reguły kwota wolna od zajęcia w wysokości trzech średnich wynagrodzeń za dany rok. Problemem stało się uchylenie przepisów art. 772 k.p.c., dających komornikom swobodę w dziedzinie uchylania zajęć. W konsekwencji powstaje dość kuriozalna sytuacja: wierzyciel nie dysponuje wiedzą o środkach zgromadzonych na kontach dłużnika – wnioskuje zatem o zajęcie wszystkich rachunków. Z kolei komornik jest ową deklaracją wierzyciela związany; nie może samodzielnie podjąć decyzji o uchyleniu zajęcia kolejnych kont, nawet jeśli nie jest to konieczne dla realizacji czynności egzekucyjnych. Rozwiązanie, jakie w tej sprawie zaproponowała Krajowa Izba Komornicza – czyli przywrócenie przepisów pozwalających komornikowi decydować o uchyleniu zajęcia – powinno rozwiązać ten problem w sposób ostateczny.

O skutecznym rozwiązaniu trudno natomiast mówić w odniesieniu do warunków, jakie Kodeks postępowania cywilnego narzuca bankom dokonującym zajęcia środków na koncie dłużnika. Art. 889 k.p.c. jednoznacznie zobowiązuje bank, aby – po otrzymaniu zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej dłużnika – nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wysokości zajętej wierzytelności, lecz przekazał bezzwłocznie zajętą kwotę na pokrycie należności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty. Warto zaznaczyć, że obowiązek ten dotyczy zarówno środków, które w momencie zajęcia znajdowały się na koncie, jak również tych, które już po dokonaniu zajęcia wpłyną na rachunek bankowy dłużnika. Równocześnie wiele banków za każdy przelew dokonany na rzecz organu egzekucyjnego pobiera prowizję nawet kilkanaście razy wyższą aniżeli za przelew zlecony przez klienta w oddziale. W sytuacji kiedy na koncie dłużnika znajdowały się środki pozwalające na jednorazową spłatę wierzyciela, prowizja bankowa w wysokości 30 czy 50 zł stanowi jedyną uciążliwość związaną z egzekucją. Schody zaczynają się, kiedy dłużnik nie dysponuje wspomnianą kwotą – a w większości przypadków mamy do czynienia z taką właśnie sytuacją.

Przelew dwa złote, opłata trzydzieści

Co się wówczas dzieje? ...