Bank i Klient: Międzybankowa wymiana informacji sposobem na słupa

Jerzy Rawicz

Atrakcyjne oferty pracy, konkursy z atrakcyjnymi nagrodami czy też filmowe przeboje za jedyną złotówkę – pomysłowość przestępców specjalizujących się w zakładaniu kont metodą „na przelew” była nieograniczona. W każdym przypadku cel był jeden: skłonić odbiorcę podejrzanie atrakcyjnej oferty do przelania jednej złotówki na wskazany przez ogłoszeniodawcę rachunek. W tak prosty sposób oszust dokonywał otwarcia nowego konta bankowego, które z reguły wykorzystywane było do wyłudzenia kredytu bankowego bądź dokonywania innych oszustw w obrocie gospodarczym. O fakcie posiadania rachunku wpłacający dowiadywał się najczęściej od komornika, dokonującego zajęcia na poczet zaciągniętych zobowiązań.

Konta namnażające się jak wirusy

Patologie towarzyszące zdalnemu otwieraniu kont wywołały szybką reakcję polskiego sektora bankowego. Związek Banków Polskich dwukrotnie – w grudniu 2013 i latem 2015 r. – wydał rekomendacje dla banków, mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa procesu aktywacji kont przy użyciu przelewu. W pierwszym z dokumentów postulował m.in., by uruchomienie nowego rachunku możliwe było wyłącznie, jeśli w tytule przelewu aktywacyjnego zawarta będzie wyraźna informacja o celu dokonanej operacji. Analogicznie, zwrot środków do klienta po dokonaniu weryfikacji powinien być opatrzony adnotacją o aktywowaniu kolejnego konta. Natomiast w rekomendacji z 2015 r. zwrócił szczególną uwagę na przypadki, kiedy jedno konto otwarte metodą „na przelew” służy natychmiast do aktywacji drugiego. Zalecono wówczas bankom m.in. specjalne oznaczanie tego rodzaju kont, tak by nie dopuścić do klonowania rachunków.

Podobne wskazówki znalazły się w wydanej przez KNF w listopadzie 2015 r. Rekomendacji dotyczącej bezpieczeństwa transakcji płatniczych wykonywanych w internecie przez banki, krajowe instytucje płatnicze, krajowe instytucje pieniądza elektronicznego i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Czytamy w niej: „Zawieranie umowy rachunku płatniczego z wykorzystaniem przelewu z innego rachunku płatniczego jako sposobu potwierdzenia tożsamości klienta dopuszczalne jest jedynie, gdy kolejne zawarcie umowy rachunku płatniczego u innego dostawcy usług płatniczych z wykorzystaniem przelewu z ...