Bank BPS apeluje o usprawnienia w systemach poręczeń

Mimo funkcjonowania w Polsce od ponad 10 lat funduszy poręczeniowych nie powstał taki system poręczeń, który zapewniałby optymalne rozłożenia ryzyka pomiędzy przedsiębiorców, banki i instytucje poręczeniowe oraz umożliwiał prowadzenie dobrej polityki prorozwojowej.

Poręczenia kredytowe są stymulatorem finansowania, instrumentem pośredniego wsparcia potrzeb finansowych przedsiębiorców. Głównymi ich odbiorcami są mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, które nie posiadają wystarczającej możliwości zabezpieczenia kredytu. Obecnie funkcjonujący system umożliwia uzyskanie przez przedsiębiorcę poręczenia za pośrednictwem funduszu poręczeniowego, Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) lub w ramach unijnej inicjatywy pod nazwą JEREMIE. Korzystanie z tego instrumentu pozwala firmom na uzyskanie szybkiej decyzji kredytowej, atrakcyjnych parametrów cenowych, wynegocjowanie elastycznego harmonogramu spłat, a co najważniejsze realizacji inwestycji pomimo braku „twardych” zabezpieczeń.

Głównymi niedoskonałościami obecnej sytuacji są:

• Nieefektywna alokacja zasobów kapitałowych BGK.
• Brak zaspokojenia przez BGK popytu na poręczenia poprzez nadmierne koszty jednostkowych poręczeń dla MŚP. Bank BGK pobiera coroczną opłatę za udzielenie poręczenia lub gwarancji, kiedy Lokalne Fundusze Poręczeniowe pobierają jednorazową opłatę przy uruchomieniu usługi.
• Nieoferowanie poręczeń na zasadach pomocy „de minimis”.
• Brak instrumentu reporęczeń. Lokalne Fundusze Poręczeniowe nie mają możliwości zabezpieczenia swojej działalności poprzez uzyskanie poręczenia ze strony BGK.
• Brak jednolitych norm prawnych dotyczących Lokalnych Funduszy Poręczeniowych.

Propozycja Banku BPS scalenia i ujednolicenia systemu poręczeń w Polsce:

• Przeniesienie finansowania instrumentów zwrotnych z poziomu regionalnego na krajowy.
• Zmiana przepisów:
  • zmiana rozporządzenia MF z 16.12.2008r ws. tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków poprzez skreślenie w załączniku nr 2 pn. „Wykaz zabezpieczeń ekspozycji kredytowych” w ust. 2 pkt 5b wyrazów „posiadającego rating przyznany przez uznaną agencję ratingową na poziomie inwestycyjnym”,
  • zmiana w uchwale Nr 76/2010 KNF z dnia 10.03.2010 r., w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (Dz. Urz. KNF Nr 2, poz. 11, z późn. zm.) poprzez wprowadzenie regionalnych funduszy poręczeniowych z regwarancją lub reporęczeniem BGK, lub funduszy poręczeniowych, których właścicielami w części/całości są BGK i/lub jednostki samorządu terytorialnego jako uznanego dostawcy zabezpieczenia, posiadającego niższą wagę ryzyka uwzględnianą do wyliczania wymogu kapitałowego banków.

Sprawny system dystrybucji poręczeń jest ważny w kryzysie. – mówi Tomasz Mironczuk, Prezes Zarządu Banku BPS S.A. Obecny system jest niewystarczający, z powodu zbyt wysokiej ceny oferowanych poręczeń jednostkowych. Ważne jest oferowanie poręczeń na zasadach pomocy „de minimis” tak, jak to ma miejsce w całej Europie. Ponadto muszą zostać wprowadzone korekty legislacyjne. Naszym głównym postulatem jest zmiana mająca na celu pomniejszenie rezerw na ryzyko.

Potrzebę gruntownych zmian sygnalizuje również Tadeusz Baranowicz, Prezes Zarządu Funduszu Poręczeń Kredytowych w Jeleniej Górze: Należy przede wszystkim wypracować spójny model funkcjonowania funduszy poręczeniowych. W tej chwili każdy fundusz działa według odrębnych zasad, a co za tym idzie oferuje różne warunki. Jeżeli mamy stymulować wykorzystanie poręczeń przez przedsiębiorców niezbędna jest sprawna współpraca z bankami.

W trakcie debaty podniesiony został również temat współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego i Lokalnymi Funduszami Poręczeniowymi oraz możliwości jakie stwarza unijna inicjatywa JEREMIE.

Wypracowanie skutecznego systemu udzielania poręczeń jest także istotne w związku ze zbliżającą się nową perspektywą finansową UE na lata 2014-2020. W nadchodzącym okresie przedsiębiorcy będą mogli aplikować przede wszystkim o pożyczki i poręczenia, w miejsce najczęściej wykorzystywanych obecnie dotacji. Obecnie mechanizmy zwrotne w ramach wsparcia unijnego są oferowane w ramach inicjatywy JEREMIE, do której przystąpiło jedynie 5 województw: dolnośląskie, łódzkie, pomorskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie.

Inicjatywa JEREMIE ma za zadanie ułatwić mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do kapitału w postaci preferencyjnych pożyczek i poręczeń. Po wsparcie mogą aplikować mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Progi finansowania różnią się w zależności od województwa. W przypadku województwa dolnośląskiego przedsiębiorca może się ubiegać o pożyczkę w wysokości do 500 tys. PLN na okres 5 lat oraz poręczenia do 80% kwoty kredytu (maksymalnie 1 mln PLN) na okres 5,5 roku.

Źródło: Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. (BPS)