Najnowsze wydanie miesięcznika BANK dostępne w sklepach i online Sprawdź szczegóły i zapisz się na prenumeratę roczną -20% 
Zapraszamy na już 100 (!) webinar Programu Analityczno-Badawczego, który tym razem będzie poświęcony dyskusji nt. raportu „Praktyki oraz zmiany prawne w obszarze AML i ich wpływ na sektor bankowy”, zrealizowanego przez zespół badawczy kierowany przez prof. UW dr. hab. Sławomira Żółtka.
Polskie państwo, obciążając banki daninami znacznie wyższymi niż w innych krajach w Unii doprowadza do sytuacji, że przerzucają one te obciążenia na klientów, w tym kredytobiorców hipotecznych. Ten mechanizm jest głównym podwodem, dla którego koszty kredytów – a zwłaszcza marże – są w Polsce wyższe niż w innych krajach – wynika z raportu „Oprocentowanie kredytów hipotecznych. Analiza czynników kształtujących koszt kredytów hipotecznych w Polsce w wymiarze ekonomicznym, instytucjonalnym i prawnym na tle innych państw członkowskich Unii Europejskiej”.
Sztuczna inteligencja zdobywa szturmem kolejne obszary działalności gospodarczej. Szczególnie duże nadzieje na zwiększenie efektywności wiąże z nią sektor finansowy. Wdrażanie AI wymaga wysokich kompetencji technicznych, ale też respektowania zasad etycznych, całościowego podejścia do oceny jej skutków, nadzoru oraz raportowania. Raport „AI w usługach płatniczych. Automatyzacja, personalizacja i wyzwania regulacyjne w świetle ‹AI Act›” poświęcony jest prezentacji najlepszych praktyk pełnego, systemowego podejścia do stosowania sztucznej inteligencji.
Choć banki coraz szerzej wykorzystują narzędzia sztucznej inteligencji zarówno w procesach wewnętrznych, jak i do kontaktu z klientem, Polacy mają na ten temat skromną wiedzę. Najwięcej wiedzą młodzi. Wolimy rozmawiać z ludźmi niż z botami, a obawy związane z AI przeważają nad dostrzeganymi korzyściami – stwierdza raport „AI w finansach i bankowości oczami polskiego konsumenta”, sformułowany na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości. Podpowiada też, co banki mogą zrobić, by sztuczna inteligencja była akceptowana przez klientów, bo ostatecznie sukces wdrożeń właśnie od tego zależy.
Choć nikt nie kwestionuje potrzeby lepszego dopasowania struktury terminowej aktywów i pasywów w polskim sektorze bankowym, wprowadzony przez nadzór Wskaźnik Finansowania Długoterminowego, mający poprawić bezpieczeństwo systemu, trzeba jeszcze raz przemyśleć – stwierdza raport „Wpływ wskaźnika WFD na stabilność struktury finansowania, potrzeby emisyjne banków oraz dostępność i cenę kredytu hipotecznego”. W obecnej formule WFD nie jest adekwatny do ryzyka płynności, a jego spełnienie spowoduje dodatkowe koszty, których część poniosą kredytobiorcy hipoteczni.
Zatrudnienie w sektorze bankowym maleje pod wpływem cyfryzacji oraz dążenia do większej efektywności kosztowej. Choć banki spółdzielcze odczuwają podobną presję, dynamika i charakter zachodzących w nich procesów różni się od obserwowanych w bankowości komercyjnej. Jak zatem spółdzielcy powinni kształtować politykę kadrową, aby skutecznie pozyskiwać talenty o odpowiednich kompetencjach, utrzymać relacyjny model działania i jednocześnie nie porzucić swojej misji wspierania inkluzji finansowej?
Inwestycje w Polsce w relacji do PKB zmniejszyły się z poziomu 17,7% w 2023 r. do 17,4% w 2024 r. Spadek odnotowano w aż 23 spośród 27 państw UE-27. Jednak o ile w przypadku UE-27 inwestycje w ostatnich latach utrzymywały się na stabilnym poziomie ok. 22% rocznego PKB, o tyle poziom inwestycji w Polsce systematycznie spada.
W tym roku bankom będzie bardzo trudno powtórzyć ubiegłoroczne, rekordowe wyniki, przede wszystkim z uwagi na obniżki stóp procentowych, które ujawnią słabości polskich instytucji. Równocześnie narastające ryzyka zaciemniają perspektywę nie tylko zysków, ale i stabilności systemu. Raport „Sytuacja sektora bankowego w IV kwartale 2024 roku”, powstały na zlecenie Programu Analityczno-Badawczego Warszawskiego Instytutu Bankowości, podsumowuje sytuację sektora bankowego po korzystnym 2024 r. i sugeruje, jak można się zmierzyć z narastającymi ryzykami.
Choć większość polskich banków ma strategie zrównoważonego rozwoju, a znaczna część z nich zrobiła naprawdę dużo, by zbudować kompetencje wewnętrzne w tym zakresie i dzielić się nimi z klientami, udział zielonego finansowania w aktywach polskich instytucji pozostaje znikomy. Zapowiadane na poziomie Unii deregulacje zapewne zmienią zasady raportowania ESG,
lecz sektor bankowy powinien kontynuować intensywne prace związane ze strategicznym podejściem do tych zagadnień – wskazuje raport „Zrównoważone finansowanie przez banki”.
Sztuczna inteligencja obiecuje biznesowi ogromne korzyści,
biznes zaś chce po nie sięgnąć. Daje też ona wielką wiedzę i władzę.
Jak z nich korzystać, żeby służyć dobru, a nie złu?
Już w poniedziałek (24.03.2025) odbędzie się II konferencja Programu Analityczno-Badawczego WIB. Tym razem spotkanie odbędzie się pod hasłem „Sektor bankowy w obliczu współfinansowania wzrostu i wspierania innowacyjności polskiej gospodarki”. Podczas konferencji wystąpienia przedstawią autorzy wybranych raportów badawczych, opublikowanych w ramach Programu Analityczno-Badawczego WIB w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Głos zabiorą także przedstawiciele instytucji wspierających działania Programu: Związku Banków Polskich, Krajowej Izby Rozliczeniowej oraz Biura Informacji Kredytowej.
Choć Polacy zaczęli dbać o swoje zdrowie po pandemii, mało uwagi skupiają na zdrowiu finansowym. Gospodarstwa domowe wciąż mają niską stopę oszczędności, gromadzą środki w mało efektywny sposób, niewiele osób inwestuje, stosunkowo niski odsetek wykazuje się motywem przezornościowym przy podejmowaniu decyzji finansowych. Z badania, zrealizowanego pod kierownictwem dr hab. Katarzyny Sekścińskiej wynika, że 72% naszych rodaków odczuwa potrzebę pogłębienia wiedzy finansowej, ale nie wie, jak się do tego zabrać. Czy można to zmienić?
Przełom lat to dobry czas na podsumowania, ale również myślenia o tym co przed nami – co przyniesie kolejny rok. Jakim czasem był zatem 2024 r. dla polskiego sektora bankowego w Polsce? W najkrótszych słowach – nie aż tak zły jak 2022 i 2023 r., ale nadal z wieloma trudnościami i wyzwaniami.
Banki konkurują między sobą jakością obsługi klientów. Czy jednak wszystkich w równym stopniu? Z raportu „Dostępność usług bankowych dla konsumentów o szczególnych potrzebach w świetle nowych wymogów prawnych” wynika, że nie wszystkie instytucje są równie dobrze przygotowane do świadczenia usług osobom z niepełnosprawnościami oraz seniorom. Tymczasem prawo, wchodzące w życie już od czerwca, stawia bankom daleko idące wymagania w tym zakresie.
Znakomite wyniki polskiego sektora bankowego w tym roku nie mogą przesłonić potencjału zagrożeń, jakie mogłyby się zmaterializować w przyszłości. Pierwsze z nich wynika z faktu, że polski sektor jest mały w relacji do gospodarki i turbulencje gospodarcze mogłyby bankom mocno zaszkodzić. Drugie spowodowane jest silnym uzależnieniem wyników od marży odsetkowej, gdy obniżki stóp rysują się na horyzoncie – zwracają uwagę autorzy raportu „Wpływ czynników regulacyjnych i fiskalnych na wyniki finansowe banków w II kwartale 2024 roku”.
Rok Edukacji Ekonomicznej to doskonały czas do tego, aby z dużą uwagą spojrzeć na finanse Polaków. A także okazja, aby przyjrzeć się rzeczywistemu poziomowi zamożności polskich gospodarstwa domowych, ich subiektywnym odczuciom, możliwości i skłonności do oszczędzania
i/lub inwestowania. Wreszcie, jest to doskonały moment do tego, aby zweryfikować, czy niewątpliwie
dynamiczny i znaczący rozwój polskiej gospodarki w ostatnich latach pozwolił na poprawę sytuacji polskich gospodarstw domowych.
Dyrektywa PSD2 rozpoczęła proces budowy otwartej infrastruktury płatniczej, stymulując innowacyjność na rynku płatności. Kto zyskał, a kto stracił na jej implementacji?
Na ile PSD2 zmieniła rynek płatności, i jak jej wprowadzenie przełożyło się na strategie banków,
ich modele biznesowe, a także postawy i potrzeby klientów? Analizę tych wątków znajdziemy w raporcie zatytułowanym „Rozwój otwartej bankowości i rozwiązań PayTech w Polsce – strategie
sektora, preferencje konsumentów i stan wdrożenia infrastruktury otwartych danych”.
Deweloperzy nie ukrywają, że po niebotycznych wzrostach w minionym roku oczekują dalszego wzrostu cen mieszkań także w ciągu najbliższych pięciu lat. Czy coś może zatrzymać galopadę cen i coraz mniejszą dostępność lokali? Polityka państwa wobec budownictwa mieszkaniowego powinna zostać wreszcie ustabilizowana. Kluczowy wpływ na koszty inwestycji i ostateczną cenę mieszkań ma polityka samorządów, które powinny na poważnie potraktować czynszowe budownictwo mieszkaniowe.
W tym i przyszłym roku banki osiągną rekordowe nominalnie zyski, ale ich pozycja kapitałowa jest gorsza niż 10 lat temu. Sektor ugina się pod nadmiarem płynności, ale akcja kredytowa rośnie bardzo wolno. Gospodarka co prawda przyspieszyła, ale przedsiębiorstwa wcale nie zaczęły cyklu inwestycyjnego i nie starają się o kredyt. To niektóre z paradoksów, jakie wyjaśniają autorzy raportu „Wpływ czynników regulacyjnych i fiskalnych na wyniki finansowe banków w I kwartale 2024 r”.
Sztuczna inteligencja i jej wykorzystanie w bankowości to czyste złoto – wynika z dotychczasowych, często już zaawansowanych doświadczeń polskich banków. Ale są dwie przeszkody. Pierwsza – ludzie odnoszą się do niej z nieufnością. Druga – bankowcy obawiają się, że legislatorzy uchwalą prawo, w którym będzie mnóstwo pułapek i potrzasków. A Unia ogłosiła właśnie fundamentalny AI Act. Jak stawić czoła tym wyzwaniom – doradzają prawnicy, autorzy raportu „Aktualne wyzwania prawne związane z zastosowaniem sztucznej inteligencji w polskim sektorze bankowym”.
