Adam Glapiński na Cashless Congress: NBP nie sprzeciwia się rozwojowi obrotu bezgotówkowego, ale gotówka wciąż najpopularniejsza w Polsce
– NBP jest w pełni świadomy wagi i roli, jaką obecnie odgrywają płatności bezgotówkowe dla prawidłowego funkcjonowania systemu płatniczego w Polsce, który stanowi – można powiedzieć – krwiobieg gospodarki. […] – mówił prof. Adama Glapińskiego, prezes NBP, podczas IX edycji Cashless Congress.
Pragnę wyraźnie podkreślić, że NBP nigdy nie sprzeciwiał się i nie sprzeciwia się rozwojowi obrotu bezgotówkowego, lecz zawsze wspierał jego rozwój i nadal zamierza działać na jego rzecz.
Gotówka wciąż najpowszechniejszym sposobem dokonywania płatności w Polsce
NBP aktywnie wspiera rozwój płatności bezgotówkowych, ale rozliczenia pieniężne to także płatności gotówkowe. Gotówka jest wciąż najpowszechniejszym sposobem dokonywania płatności w Polsce. Zgodnie z opublikowanymi przez NBP w ostatnich dniach wynikami badania zwyczajów płatniczych w 2020 r., 98% Polaków korzystało z banknotów i monet, podczas gdy 76% z kart zbliżeniowych. Choć udział gotówki w płatnościach detalicznych zmniejsza się w ostatnich latach, to jest on nadal stosunkowo wysoki. W liczbie transakcji płatniczych w 2020 r. udział ten wyniósł 46%.
Czytaj także: Polacy nadal przywiązani do gotówki, raport NBP >>>
Badanie to pokazało również, że gotówką płaciły także osoby posiadające karty płatnicze w miejscach wyposażonych w terminal. Połowa wszystkich płatności gotówkowych należała do tej kategorii. Zatem forma płatności wynikała tu całkowicie z osobistych preferencji w danym momencie. Jednocześnie w 2020 r. 11,5% dorosłych Polaków nie posiadało własnego rachunku płatniczego lub konta bankowego, a 18% nie posiadało karty płatniczej, co najczęściej oznacza możliwość dokonywania płatności wyłącznie w gotówce.
– Zasadniczym zadaniem w tej kwestii jest dla NBP zarówno zagwarantowanie wolności wyboru metody płatności, jak i zapobieganie wykluczeniu finansowemu i społecznemu tych osób, które z różnych względów korzystają z gotówki. […] – powiedział Glapiński.
– W mojej opinii nowoczesna bankowość nie może zapominać o tych, dla których została powołana, tj. o swoim ludzkim wymiarze. Nowoczesne państwo przeciwdziała wykluczeniu. Gotówka pełni także ważną rolę w sytuacji, gdy prawidłowe funkcjonowanie infrastruktury bankowej i rozliczeniowej jest zagrożone poprzez np. ataki hakerskie (zarówno krajowe, jak i zagraniczne), klęski żywiołowe czy działania wojenne. […] – dodał.
Znaczenie gotówki dla całego systemu płatniczego
Dostrzeżenie przez kraje wysoko zaawansowane technologicznie znaczenia gotówki dla całego systemu płatniczego spowodowało, że podjęto, działania zaradcze, mające na celu zapewnienie właściwego standardu usług gotówkowych. Przykładowo, w wyniku działań szwedzkiego banku centralnego dokonano zmian ustawodawczych, zabezpieczających obywatelom dostęp do gotówki. Także w Wielkiej Brytanii trwają prace zmierzające w tym samym kierunku.
Podobne zjawiska zachodzą także w Polsce. W 2020 r. ubyło w naszym kraju około 900 bankomatów. W Polsce występuje także problem braku akceptacji gotówki przez niektórych akceptantów. Z badań wynika, że w 2020 r. z takim problemem zetknęło się aż 8% respondentów. Narodowy Bank Polski dostrzega wagę tego problemu i dlatego prowadzimy prace nad zagwarantowaniem statusu gotówki jako bezpiecznego oraz powszechnie dostępnego i akceptowanego środka płatniczego. Stąd zapowiedziane przeze mnie w listopadzie 2020 r. rozpoczęcie prac nad Narodową Strategią Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego.
Bezpieczeństwo obrotu gotówkowego
– Dbałość o bezpieczeństwo obrotu gotówkowego nie może być przedstawiane jako działanie mogące sprzyjać rozwojowi „szarej strefy”. […] Nie jest to bowiem działanie, którego celem jest wyparcie instrumentów bezgotówkowych czy przyzwolenie na nierejestrowanie dokonywanych rozliczeń pieniężnych, lecz wyznaczenie bezpiecznego standardu i ustalenie regulacji zapewniających możliwość nieutrudnionego posługiwania się gotówką. Pragnę także podkreślić, że NBP rozumie potrzebę walki z szarą strefą i wspiera wszelkie działania rządu ograniczające te zjawiska – podkreślał prezes banku centralnego.
Prace nad Narodową Strategią Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego
Prace nad Narodową Strategią polegają na zapewnieniu powszechnej akceptacji pieniądza gotówkowego, niezakłóconego dostępu klientów banków do ich oszczędności w formie gotówki, jej fizycznego bezpieczeństwa oraz zapewnieniu cyberbezpieczeństwa systemów krytycznych dla funkcjonowania obrotu gotówkowego. Oczekuję, że projekt Strategii zostanie przedłożony Zarządowi NBP przez Radę ds. Obrotu Gotówkowego w IV kwartale tego roku.
Czytaj także: Będzie ustawowy obowiązek akceptowania płatności gotówką?
– […] zwróciłem się do pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pana Andrzeja Dudy, z wnioskiem o wniesienie do Sejmu projektu ustawy gwarantującej powszechną akceptację gotówki. Z satysfakcją odnotowuję, że ta inicjatywa spotkała się z uznaniem pana Prezydenta i projekt ustawy został przez niego skierowany do Sejmu – mówił Glapiński.
– Jeśli projekt ustawy zostanie przyjęty, dołączymy również w tym zakresie do nowoczesnych państw, dbających o równość i wolność obywateli, niezakłócone funkcjonowanie gospodarki oraz zaufanie obywateli do instytucji państwa – powiedział prof. Adam Glapiński podczas kongresu.
