Sytuacja przedsiębiorstw niefinansowych w 2024 roku uległa pogorszeniu
Poziom przychodów ogółem przedsiębiorstw w III kw. 2024 r. osiągnął poziom 126,73 mld zł, co oznacza, że wzrósł kw/kw o 1,1% oraz o 0,4% r/r (dane GUS).
Niemniej jednak zarówno w pierwszym, jak i drugim kwartale 2024 roku przychody ogółem przedsiębiorstw niefinansowych utrzymywały się na poziomie wyraźnie niższym niż w analogicznym okresie 2023 roku (odpowiednio o 6,2% oraz 4,5%).
W rezultacie przychody ogółem po III kwartale 2024 r. osiągnęły poziom 3 773 mld zł, zaś koszty ogółem przedsiębiorstw niefinansowych osiągnęły poziom 3 610 mld zł.
Oznacza to, że przychody ogółem przedsiębiorstw niefinansowych po 3 kwartale 2024 r. były niższe r/r o 3,5%.
Z kolei koszty ogółem przedsiębiorstw niefinansowych zmniejszyły się r/r o 2,1%.
Oznacza to, że skala spadku przychodów ogółem byłą wyraźnie wyższa niż skala spadku kosztów ogółem.
Czytaj także: Prognoza OECD dla Polski na 2025 rok: wzrost PKB na poziomie 3,4 proc., inflacja CPI 5,0 proc.
Inflacja a przychody przedsiębiorstw niefinansowych
Należy jednak pamiętać, że dynamika ta – zarówno w odniesieniu do przychodów, jak i kosztów, odbywa się w warunkach wysokiej w ostatnich latach inflacji.
Oznacza to, że w ujęciu realnym skala spadku przychodów ogółem w 2024 r. jest znacznie bardziej dotkliwa niż wynika to z analizy danych nominalnych.
Po trzech kwartałach 2024 r. skala realnego spadku poziomu przychodów ogółem przedsiębiorstw niefinansowych osiągnęła poziom 6,96%.
Co istotne, oznacza to również kontynuację spadku realnej wartości przychodów ogółem, która choć w mniejszym stopniu, wystąpiła również w analogicznym okresie 2023 roku.
Struktura kosztów przedsiębiorstw niefinansowych
W strukturze rodzajowej kosztów ogółem zwiększył się udział wynagrodzeń (o 1,7 pp), usług obcych (o 1,6 pp), pozostałych kosztów rodzajowych (o 0,7 pp), amortyzacji (o 0,5 pp), ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń (o 0,4 pp) oraz podatków i opłat (o 0,1 pp).
Zmniejszył się natomiast udział zużycia materiałów (o 4,5 pp) oraz zużycia energii (o 0,5 pp), co jest pochodną spadku przychodów, który może wynikać ze spadku aktywności gospodarczej.
W strukturze rodzajowej kosztów ogółem przedsiębiorstw niefinansowych dominują: zużycie materiałów (38,4%), usługi obce (23,2%) oraz koszty wynagrodzeń (16,4%).
Nominalna wartość przychodów ogółem
W latach 2010 – 3 kw. 2024 nominalna wartość przychodów ogółem przedsiębiorstw niefinansowych zwiększyła się o 156,1%.
Jednocześnie skumulowana dynamika przychodów ogółem po 3 kw. 2023 roku osiągnęła poziom 165,5%, co oznacza że w 2024 roku zmniejszyła się o 9,3 pp.
W tym samym czasie skumulowany poziom inflacji CPI osiągnął poziom 63,68%, co oznacza, że realny wzrost przychodów ogółem osiągnął poziom 56,48%.
Na koniec 3 kw. skumulowany wzrost realnych przychodów ogółem przedsiębiorstw niefinansowych był o 18,44 pp. wyższy (74,92%).
Czytaj także: Niższe zyski i inwestycje przedsiębiorstw po trzech kwartałach ’24
Wynik finansowy netto i rentowność spadają r/r
W konsekwencji spadku przychodów ogółem, przy wolniejszym spadku kosztów ogółem, wynik finansowy netto przedsiębiorstw niefinansowych po 3 kwartale 2024 roku osiągnął poziom 132 mld zł, wobec WF netto na poziomie 185 mld zł osiągniętego po 3 kwartałach 2023 roku.
W rezultacie wynik finansowy netto przedsiębiorstw niefinansowych po 3 kwartałach 2024 roku był niższy o 28,6% r/r.
Zmniejszenie wyników finansowych netto przedsiębiorstw niefinansowych skutkuje również silnym spadkiem ich rentowności.
Od 2021 roku rentowność przedsiębiorstw ulega systematycznemu obniżeniu.
Po trzech kwartałach 2024 roku wskaźnik rentowności sprzedaży brutto osiągnął poziom 4,4% (równie niski jak w 2012 i 2015 roku).
Wskaźnik rentowności obrotu netto po 3 kwartałach 2024 roku osiągnął historyczne minimum (3,6%).
Przedsiębiorstwa niefinansowe ograniczają działania inwestycyjne
Pogarszająca się sytuacja przedsiębiorstw może z pewnością niepokoić w kontekście zachowania przez przedsiębiorstwa zdolności do podejmowania działalności inwestycyjnej.
Z perspektywy obserwatora sytuacji gospodarczej zwraca uwagę mechanizm błędnego koła – przedsiębiorstwa w warunkach pogarszającej się sytuacji finansowej ograniczają działania inwestycyjne.
Brak realizowania inwestycji przekłada się na dalsze obniżanie zdolności przedsiębiorstw do poprawy wyników finansowych.
Analizując przyczyny spadku przychodów przedsiębiorstw w 2024 roku z pewnością nie można również nie wspomnieć o znacznie gorszej koniunkturę gospodarczej wśród naszych głównych partnerów handlowych – przede wszystkim Niemiec.
Czytaj także: RPP zdecydowała o utrzymaniu stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie
