Mimo średnich na tle Europy kosztów zatrudnienia, w Polsce pracownicy na rękę zarabiają najmniej
Jak wynika z raportu "European Salary Survey 2014", przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte, koszty pracodawców, które ponoszą z tytułu zatrudnienia pracowników na umowę o pracę, plasują Polskę w środku stawki wśród wybranych krajów europejskich. Pod tym względem największe koszty ponoszą pracodawcy w Belgii i Francji, ale też w Czechach i na Słowacji. Jednak zupełnie inaczej wygląda sytuacja, kiedy porównamy takie same wynagrodzenia brutto z kwotami, jakie pracownik otrzymuje na rękę - w tej klasyfikacji Polska zajmuje ostatnie miejsce w całej Europie w przypadku niskich pensji.
Deloitte w corocznej edycji swojego raportu przeprowadził analizę w 19 krajach europejskich, w tym m.in. w Polsce, Czechach, Słowacji, Niemczech, Francji i w państwach z południa kontynentu. Analiza obejmuje trzy różne elementy: dochód netto, koszt ponoszony przez pracodawcę z tytułu umowy o pracę oraz stosunek dochodu netto pracownika do kosztów ponoszonych przez pracodawcę.
Obliczeń dokonano przy różnych wysokościach pensji brutto dla osoby mającej na utrzymaniu niepracującego partnera/partnerkę i dwoje dzieci, oraz oddzielnie dla bezdzietnej osoby samotnej. Wszystkie obliczenia uwzględniają stan prawny i stawki podatkowe w danym kraju, które obowiązywały w 2014 roku.
Raport zawiera kilka wariantów wysokości wynagrodzeń, ale ze względu na wysokość płac w Polsce, w niniejszym materiale wzięto pod uwagę najniższe z nich, pensje brutto bez dodatkowych profitów (np. auto służbowe). Do wyliczeń przyjęto kurs euro na poziomie 4,2 zł:
- ok 22 tys. euro brutto rocznie, ok. 7.700 brutto zł /m-c,
- ok 32 tys. euro brutto rocznie, ok. 11.200 brutto zł /m-c.
Pensja 21.958,90 euro brutto rocznie – ile netto dla pracownika?
W pierwszym scenariuszu, dla rocznego wynagrodzenia brutto w wysokości 21.958,90 euro, w przypadku osoby mającej na utrzymaniu rodzinę, najwyższe pensje netto otrzymają pracownicy w Belgii, Irlandii oraz Holandii. Polska w tym wariancie zajęła ostatnie miejsce z 19-tu analizowanych krajów z roczną pensją w wysokości 16.152,27 euro netto. Dla porównania Czesi otrzymają 17,9 tys. euro rocznie, a Słowacy 17,4 tys. euro. W przypadku osoby samotnej Polska zajęła trzecie miejsce od końca przed Niemcami i Portugalią, z wynagrodzeniem netto w wysokości 15.490,37 euro.
„Te różnice w wysokości pensji netto po odliczeniu obciążeń publiczno-prawnych w Polsce wynikają z ulg podatkowych przysługujących osobom mającym dzieci oraz możliwości wspólnego rozliczania podatku ze współmałżonkiem (jednak przy tym poziomie wynagrodzenia i dochodu podlegającego opodatkowaniu korzyść z wspólnego rozliczenia małżeńskiego w Polsce jest relatywnie niska). W niektórych analizowanych krajach różnice w obciążeniach podatkowych w przypadku posiadania rodziny a osobą samotną bywają jeszcze większe. Można to zaobserwować w Belgii, Danii, Włoszech, Portugalii, Czechach i Niemczech, gdzie przykładowo wynoszą one prawie 1,9 tys. euro w Czechach i aż 4,2 tys. euro w Belgii (na korzyść posiadania rodziny)” – wyjaśnia Marcin Grzesiak, Starszy Menedżer, Zespół Doradztwa dla Pracodawców, Dział Doradztwa Podatkowego, Deloitte.
Wynagrodzenie 21.958,90 euro brutto rocznie – jakie koszty ponosi pracodawca?
Uwzględniając koszty ponoszone przez pracodawcę w związku z zatrudnieniem na umowę o pracę osoby, która ma na utrzymaniu rodzinę, jak i osoby samotnej, to w przypadku wariantu 21.958,90 euro brutto rocznie, największe koszty ponoszą pracodawcy belgijscy. Na drugim i trzecim miejscu pozostają odpowiednio Francja oraz Słowacja. Polska znalazła się na 11. miejscu – pracownik kosztuje pracodawcę łącznie 26.513,18 euro.
W kalkulacjach przygotowanych dla Polski na koszty pracodawcy składają się:
- wynagrodzenie brutto,
- składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracodawcę oraz
- składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
W tym wariancie najniższymi kosztami są obciążeni brytyjscy i duńscy pracodawcy (około 23,7 i 23,6 tys. euro rocznie).
Pensja 31.940,22 euro brutto rocznie – ile netto dla pracownika?
Sytuacja wygląda podobnie przy wariancie rocznej pensji brutto w wysokości 31.940,22 euro. Polski pracownik (mający na utrzymaniu partnera i dwoje dzieci) w ciągu roku zarobi 23.578,46 euro netto, co daje nam 16. miejsce wśród analizowanych krajów. Za Polską pozostają Austria, Portugalia oraz Grecja. W przypadku osoby samotnej pensja netto wyniosłaby 21.871,79 euro, co plasuje nasz kraj na 14. pozycji. W obu scenariuszach największe wynagrodzenia netto przypadłyby pracownikom z Irlandii oraz Szwajcarii. Także w tych przypadkach o kilka miejsc wyżej od Polski znalazłyby się Czechy i Słowacja. Sytuacja osobista pracownika ma wpływ na wysokość pensji netto – największe różnice w obciążeniach podatkowych widoczne są w Belgii, Niemczech, Portugalii, Irlandii, Danii i Luksemburgu. Niektóre kraje, takie jak Szwecja, Grecja czy Wielka Brytanii nie uwzględniają sytuacji osobistej swoich podatników.
Wynagrodzenie 31.940,22 euro brutto rocznie – jakie koszty ponosi pracodawca?
„W drugim scenariuszu, gdy roczne wynagrodzenie brutto wynosi 31.940,22 euro, na pierwszym miejscu pod względem wysokości kosztów pozostają Belgowie, a na drugim Francuzi. Na trzecim miejscu znaleźli się Słowacy, którzy wyprzedzają Czechów. Pracodawcy u naszych najbliższych sąsiadów w tym wariancie ponoszą koszty większe o około 5 tys. euro rocznie niż polscy pracodawcy, którzy ponoszą koszty zatrudnienia pracownika na poziomie 37.721,85 euro rocznie. Jak wynika z tego porównania, koszty zatrudnienia w Polsce w przypadku umów o pracę nie należą do najwyższych w Europie” – mówi Marcin Grzesiak. Polska została w tym scenariuszu zakwalifikowana na 13. pozycji wśród analizowanych krajów.
Stosunek wynagrodzenia pracownika netto do kosztów pracodawcy (poza wynagrodzeniem)
Raport Deloitte analizuje także europejskie wynagrodzenia pod względem procentowego stosunku dochodu netto do kosztów dodatkowych ponoszonych przez pracodawcę, tych poza wynagrodzeniem brutto. W 19. analizowanych krajach waha się on od 83,2 proc. (Irlandia) do 53,5 proc. (Francja) w przypadku scenariusza z rocznym wynagrodzeniem w wysokości 21.958,90 euro dla osoby mającej na utrzymaniu rodzinę oraz od 79,7 proc. (Szwajcaria) do 51 proc. (Francja) w przypadku osoby samotnej. W Polsce było to odpowiednio 60,9 proc. (14. pozycja) oraz 58,4 proc. (12. pozycja).
Podobną symulację przeprowadzono dla wariantu wynagrodzenia brutto w wysokości 31.940,22 euro rocznie. Stosunek ten waha się od 80,5 proc. (Irlandia) do 53,5 proc. (Francja) w przypadku pracownika posiadającego niepracującego partnera i dwoje dzieci na utrzymaniu oraz od 75,9 proc. (Szwajcaria) do 47,3 proc. (Belgia) w przypadku osoby samotnej. Dla Polski wskaźnik ten wynosił odpowiednio 62,5 proc. (8. miejsce) oraz 58 proc. (9. miejsce). „Polska plasuje się w tym scenariuszu pośrodku stawki wśród badanych krajów europejskich wypadając lepiej niż nasi południowi sąsiedzi (Czechy i Słowacja), ale również wyprzedzając niektóre kraje zachodnioeuropejskie np. Niemcy i Francję. Znacznie lepsze wskaźniki w tej kategorii mają natomiast kraje zachodnioeuropejskie, gdzie koszty zatrudnienia pracowników są najniższe (Irlandia, Szwajcaria, Luxemburg i Wielka Brytania)” – zauważa Marcin Grzesiak.
Źródło: Deloitte