50 Największych Banków w Polsce – 2014: Bankowość XXI wieku

Zbigniew R. Wierzbicki

Można odpowiedzieć ogólnikami, że banki będą coraz lepsze, nowocześniejsze, bardziej wirtualne, lepiej skomunikowane z klientami itd. Taka odpowiedź wstydu nie przynosi, nie wyjaśnia jednak tendencji zmian i wyzwań egzystencjalnych stojących przed bankami i całym sektorem bankowym w Polsce i w każdym innym kraju OECD. Dlaczego?

Ewolucja banków i holdingi finansowe

Jesteśmy świadkami coraz szybszego odchodzenia od banku ukształtowanego de facto w końcu XVIII w., dorastającego w wieku XIX i przeżywającego okres dojrzałości w okresie od lat 90. XIX do lat 80. XX w.

Od lat 90. XX w. obraz banków, i szerzej całej bankowości, a także wszystkich innych licencjonowanych pośredników finansowych zaczął się zmieniać. Dzisiaj w zasadzie dominują holdingi i konglomeraty finansowe, skupiające w tych samych grupach kapitałowych coraz więcej podstawowych rodzajów pośrednictwa finansowego, takich jak banki, ubezpieczyciele, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, biura maklerskie, firmy leasingowe, faktoringowe, asset management itd.

Zachodzący proces holdingowania do tej pory najczęściej traktowano jako konsekwencje zacieśniających się więzi kapitałowych, rynkowych i technologicznych między instytucjami pośrednictwa finansowego. Na tym tle rozpatrywano też zmiany w sposobie zarządzania kanałami dystrybucji związane ze współpracą między np. bankami i ubezpieczycielami, najczęściej określaną jako bancassurance.

Coraz silniejsze holdingi finansowe traktowano także jako nową kategorię wyzwań dla nadzoru finansowego, uznając, że ich pojawienie i umacnianie się jako głównych market playerów przyspieszyło też integrację różnych rodzajów nadzorców w bardziej spójne, zintegrowane i skonsolidowane instytucje nadzoru finansowego na szczeblu krajowym oraz regionalnym. Proces konwergencji w sektorze pośrednictwa finansowego doprowadził do integracji pośrednictwa finansowego.

Dotychczas, kiedy poruszano temat ewolucji kształtu bankowości często najmocniej akcentowano problemy konwergencji modeli bankowości tzw. anglosaskiej z europejskim. Dostrzegano również nowe wyzwania wynikające z rewolucji technologicznej i jej wpływu na kształt banku i bankowości. Z tego wynikały imperatywy determinujące konieczność zasadniczych zmian w systemach krajowych i regionalnych nadzoru bankowego, i szerzej finansowego, związane z syndromami TBTF, TITF i SIFI. Przygotowywane w XXI w. regulacje nadzorcze adresowane do banków są jedną z możliwych form odpowiedzi na nowe rodzaje wyzwań dotyczących bezpieczeństwa banków i ich systemów. Towarzyszy temu bowiem obawa o makroekonomiczne i makrosystemowe konsekwencje wieloaspektowej globalizacją działalności banków i innych pośredników finansowych.

Jednocześnie, śledząc dyskusje dotyczące przyszłości ubezpieczycieli i sektora ubezpieczeniowego, można było dostrzec zbliżone rozłożenie akcentów, czyli przede wszystkim problemy systemowe, technologiczne i regulacyjne też skoncentrowane w tym ostatnim obszarze na dyskusji i przygotowywaniu nowego kształtu regulacji kierowanych do sektora ubezpieczeniowego, czyli wprowadzania SOLVENCYII. Zbliżone obserwacje można też poczynić w odniesieniu do sektora funduszy inwestycyjnych.

Można dostrzec, że w procesie coraz szybszej ewolucji form banków i innych pośredników ubezpieczeniowych obecny kształt holdingów finansowych jest prawdopodobnie formą przejściową, poprzedzającą zasadnicze przeobrażenia. Takie wnioski uzasadnia uważna obserwacja zarówno procesów zmian na rynkach, jak też procesów zmian wewnątrz holdingów i poszczególnych pośredników finansowych. Można więc przypuszczać, że niebawem za kilka-kilkanaście lat ujawni się jeszcze wyraźniej nowa forma instytucjonalna pośrednictwa finansowego, łącząca poprzez kanały dystrybucji nie tylko wszystkie ...