Co warto wiedzieć o rodzinnym kapitale opiekuńczym?

Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje Ci na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie jeśli m.in. jesteś matką albo ojcem dziecka i dziecko wspólnie z Tobą mieszka oraz utrzymujesz je.

Warunki ubiegania się o kapitał rodzinny

Rodzinny kapitał opiekuńczy możesz otrzymać na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko to ukończy  12. miesiąc  do ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc.

Rodzinny kapitał opiekuńczy otrzymasz na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie dlatego we wniosku musisz wskazać pierwsze dziecko w rodzinie. Pierwszym dzieckiem w rodzinie jest najstarsze dziecko w rodzinie. Nie ma znaczenie jego wiek. 

Jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu sprawujesz opiekę naprzemienną z drugim rodzicem, rodzinny kapitał opiekuńczy możesz otrzymać Ty i drugi rodzic w wysokości połowy przysługującej kwoty. 

Kto może złożyć wniosek przez bankowość elektroniczną?

Jeśli jesteś matką albo ojcem dziecka i masz numer PESEL, możesz złożyć wniosek przez swój bank. W innej sytuacji – jeśli masz numer PESEL możesz złożyć wniosek przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS https://www.zus.pl/portal/logowanie.npi lub portal Emp@tia https://empatia.mpips.gov.pl/, a jeśli nie – to tylko przez PUE ZUS.

WAŻNE: Jeśli jesteś rodzicem adopcyjnym powinieneś złożyć wniosek wyłącznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS https://www.zus.pl/portal/logowanie.npi

Co zrobić, aby otrzymać wsparcie

Złóż wniosek RKO-R do ZUS przez swój bank lub przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub portal Emp@tia.

Jak złożyć wniosek

Wniosek możesz złożyć wyłącznie elektronicznie. 

Jeśli złożysz wniosek przez bank albo portal Emp@tia, to ZUS sprawdzi, czy masz profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Jest to system informatyczny ZUS, za pośrednictwem którego możesz załatwiać sprawy w ZUS przez internet – bez wychodzenia z domu.

Jeśli nie masz profilu na PUE ZUS, Zakład założy Ci taki profil na podstawie danych z wniosku o rodzinny kapitał opiekuńczy. Potwierdzenie założenia profilu otrzymasz na adres e-mail, który podasz we wniosku. Natomiast na numer telefonu z wniosku otrzymasz jednorazowe hasło, które musisz zmienić przy pierwszym logowaniu do PUE ZUS. Hasło otrzymasz esemesem z adresu „ZUS”.

ZUS założy Ci profil na PUE ZUS abyś miał dostęp do informacji o swoim wniosku i rodzinnym kapitale opiekuńczym oraz aby ZUS mógł kontaktować się z Tobą w sprawie kapitału.

Jak otrzymasz potwierdzenie złożenia wniosku

Jeśli złożyłeś wniosek przez bankowość elektroniczną albo portal Emp@tia, to urzędowe poświadczenie odbioru (UPO) otrzymasz na adres e-mail podany we wniosku. Wiadomość  otrzymasz z adresu noreply@zus.pl.  

Kiedy złożyć wniosek

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy możesz złożyć najwcześniej 1 stycznia 2022 r.

Jako matka albo ojciec dziecka możesz złożyć wniosek:

• od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 9. miesiąc,
• do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesiąc.

Jeśli złożysz wniosek w tym okresie będzie Ci przysługiwał kapitał od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc do:

• ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 23. miesiąc – jeśli we wniosku wskazałeś, że chcesz otrzymywać kapitał po 1000 zł miesięcznie,
• ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc –  jeśli we wniosku wskazałeś, że chcesz otrzymywać kapitał po 500 zł miesięcznie.

Jeśli złożysz wniosek po miesiącu, w którym dziecko  ukończy 13. miesiąc, otrzymasz pomniejszony kapitał (o 500 zł za każdy miniony miesiąc od ukończenia przez dziecko 12. miesiąc).

Możesz złożyć wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy w styczniu 2022 r. także jeśli jesteś rodzicem drugiego lub kolejnego dziecka, które ukończyło 12. miesiąc przed 2022 r. i przed 1 stycznia 2022 r. nie ukończyło 35. miesiąca życia. To kapitał zostanie policzony od stycznia 2022 r. Jeśli na takie dziecko złożysz wniosek po 31 stycznia 2022 r. otrzymasz kapitał od miesiąca złożenia wniosku.

Jakie wsparcie otrzymasz

Rodzinny kapitał opiekuńczy nie zależy od dochodu Twojej rodziny i wyniesie w sumie do 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko w wieku od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko to ukończy 12. miesiąc  do ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc.

Jako rodzic dziecka możesz zdecydować czy  chcesz otrzymywać  kapitał w wysokości 500 zł przez 24 miesiące, czy w wysokości 1 000 zł przez 12 miesięcy. W okresie wypłaty kapitału  możesz raz zmienić swoją decyzję w sprawie wysokości miesięcznej kwoty świadczenia. 

Łączna wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego (do 12 000 zł na dziecko) będzie obniżona o 500 zł za każdy miniony miesiąc, gdy złożysz wniosek o kapitał po upływie ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 13. miesiąc.

Jeśli Twoje dziecko ukończyło 12. miesiąc ale  nie ukończyło 35. miesiąca  przed 1 stycznia 2022 r., rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje Ci w wysokości 12 000 zł pomniejszonej o kwotę 500 zł za każdy miesiąc przed 1 stycznia 2022 r. począwszy od tego, w którym dziecko ukończyło 12 miesiąc.

Jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu sprawujesz opiekę naprzemienną z drugim rodzicem (z którym rozwiodłeś się, żyjesz w separacji lub rozłączeniu) w porównywalnych i powtarzających się okresach, to każdemu z Was przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy w wysokości połowy kwoty za dany miesiąc (250 zł albo 500 zł).

Gdzie znajdziesz informacje o wniosku złożonym przez bankowość elektroniczną/portal Emp@tia

Wszystkie informacje na temat wniosku i jego obsługi znajdziesz na PUE ZUS (status obsługi wniosku, szczegółowe informacje dot. kapitału w kontekście dziecka, którego dotyczył wniosek). Zaloguj się na swój profil na PUE ZUS i przejdź do zakładki [Rodzinny Kapitał Opiekuńczy] – [Szczegóły Twoich wniosków].

Jak otrzymasz informację o przyznaniu kapitału

Informację o przyznaniu rodzinnego kapitału opiekuńczego znajdziesz w skrzynce odbiorczej na Twoim profilu na PUE ZUS.

Jeśli rodzinny kapitał opiekuńczy  Ci nie przysługuje, ZUS wyda decyzję odmowną. Decyzję otrzymasz elektronicznie na PUE ZUS.

Ważne

Na PUE ZUS znajdziesz całą korespondencję z ZUS w sprawie Twojego wniosku o rodzinny kapitał opiekuńczy (wezwanie do uzupełnienia wniosku lub załączników, informację o przyznaniu kapitału, decyzję odmawiającą przyznania kapitału).

Gdzie otrzymasz pomoc

• w Centrum Obsługi Telefonicznej (COT) ZUS w dni robocze (pn.-pt.) w godz. 7.00 -18.00 pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub za pośrednictwem maila na adres: cot@zus.pl,
• we wszystkich placówkach ZUS (https://www.zus.pl/o-zus/kontakt/oddzialy-inspektoraty-biura-terenowe) oraz podczas e-wizyty w ZUS (https://www.zus.pl/e-wizyta)

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz.U. z 2021 r. poz. 2270).