Przed Kongresem Gospodarki Elektronicznej
Nowe możliwości, jakie stwarza rozwój technologii informatycznych, ze szczególnym uwzględnieniem rychłej perspektywy wprowadzenia sieci 5G, postępująca automatyzacja poszczególnych sektorów i konsekwencje pandemii dla cyfryzacji usług finansowych stanowiły główne wątki, omawiane podczas niedawnego spotkania Rady Programowej Kongresu Gospodarki Elektronicznej.
Nie zabrakło również głosów, odnoszących się do kwestii budowy kompetencji cyfrowych Polaków i edukacji społeczeństwa pod kątem funkcjonowania w nowych uwarunkowaniach technologicznych i gospodarczych.
Rozpoczynając dyskusję, prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz zwrócił uwagę na znaczenie przemian, umownie określanych mianem Gospodarki 4.0, podkreślając zarazem, iż problematyka ta powinna znaleźć stosowne miejsce w agendzie tegorocznego Kongresu.
Digitalizacja stanowi istotny wątek licznych wydarzeń poświęconych problematyce gospodarczej, także na szczeblu rządowym realizowanych jest wiele projektów z tego obszaru. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera budowa cyfrowych kompetencji polskiego społeczeństwa oraz przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu.
To zaś można uzyskać jedynie poprzez odpowiednio zaadresowaną i konsekwentnie realizowaną edukację, ukazującą wszelkie korzyści, jakie daje korzystanie z nowoczesnych procesów i narzędzi elektronicznych.
Do kwestii efektywnego sposobu dojścia polskich przedsiębiorstw do Gospodarki 4.0 nawiązał w swym wystąpieniu Bartłomiej Nocoń, dyrektor Zespołu Systemów Płatniczych i Bankowości Elektronicznej w ZBP.
Podstawą Gospodarki 4.0 będzie bez wątpienia efektywne wykorzystanie olbrzymich zasobów danych
Podkreślił on również, że ten kolejny etap cyfrowej rewolucji, którego nieodłącznymi składowymi są z jednej strony dynamiczny rozwój technologii informatycznych, a z drugiej motywowana nim, gruntowna przemiana relacji społecznych i gospodarczych, przyspieszył istotnie w trakcie pandemii Covid-19.
Gospodarka 4.0
Bartłomiej Nocoń zaznaczył, że jednym z ważniejszych powodów dynamizacji tak wielopłaszczyznowych przemian jest szybkie zwiększanie zakresu dostępu ludzi, maszyn i urządzeń do sieci Internet, które to zjawisko dzięki technologii 5G kreuje całkiem nowe, nieznane dotychczas możliwości.
Podstawą Gospodarki 4.0 będzie bez wątpienia efektywne wykorzystanie olbrzymich zasobów danych, co już dziś determinuje wiele procesów biznesowych oraz obszarów funkcjonowania administracji publicznej. Dzięki wykorzystaniu zaawansowanych technologii ICT możliwe jest dokładniejsze dopasowanie szeregu przedsięwzięć do oczekiwań klienta przy równoczesnym zachowaniu niskich kosztów, wysokiej jakości i efektywności działania.
Nowe modele biznesowe i technologie, takie jak sztuczna inteligencja czy wytwarzanie przyrostowe, prowadzą gospodarkę wprost ku modelowi bazującemu na wiedzy, zmieniając obecne metody prowadzenia działalności biznesowej i przyczyniając się do przeorganizowania całej struktury rynku.
Bartłomiej Nocoń zwrócił jednak uwagę, iż warunkiem upowszechnienia innowacyjnych rozwiązań z obszaru Gospodarki 4.0 będzie inteligentna integracja we wszystkich dziedzinach oraz ich zhierarchizowanych strukturach. Towarzyszyć temu powinno stałe, systematyczne nabywanie i rozwój kompetencji cyfrowych. Problematyce tej będzie poświęcony odpowiedni blok w ramach tegorocznego KGE.
Kompetencje cyfrowe i edukacja
Do konsekwencji pandemii i ich wpływu na upowszechnienie kompetencji cyfrowych w społeczeństwie i przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w dobie obecnego kryzysu, odniósł się Piotr Alicki, prezes Krajowej Izby Rozliczeniowej.
Cyfrowa transformacja nie jest jednorazowym, zamkniętym etapem, tylko ustawicznie dokonującym się procesem
Tak istotna przemiana, która objęła także osoby starsze, uważane raczej za sceptyczne względem informatycznych nowinek, nie byłaby możliwa gdyby nie pewien skok technologiczny, dzięki czemu rozwiązania te stały się nie tylko efektywne i bezpieczne, ale również intuicyjne i proste w obsłudze.
Prezes KIR zastrzegł jednak, iż cyfrowa transformacja nie jest jednorazowym, zamkniętym etapem, tylko ustawicznie dokonującym się procesem, dlatego niezbędne staje się przyjęcie długofalowego spojrzenia i dalsze podejmowanie inicjatyw w tym obszarze.
Szczególnie istotnym wyzwaniem jest oczywiście zapewnienie bezpieczeństwa w świecie, w którym dokonywanie operacji gospodarczych i finansowych na odległość stało się już nie tylko standardem, ale preferowanym, a w niektórych obszarach wręcz jedynym, modelem.
Rząd powinien podjąć większą niż dotychczas aktywność w celu ucyfrowienia seniorów
Do tego zagadnienia nawiązał Piotr Wiśniewski, twórca i dyrektor generalny DB77. Omówił on problematykę dochowania reguł cyberbezpieczeństwa i zasad przeciwdziałania praniu pieniędzy podczas realizacji płatności wysokokwotowych w segmencie B2B.
W dalszej części posiedzenia tematykę tę poruszył także Mirosław Kutyłowski, profesor Politechniki Wrocławskiej. Potrzebę odniesienia się do problematyki zapobiegania fraudom i zaufania do digitalizacji podczas tegorocznego Kongresu omówił Adam Tochmański, dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego w Narodowym Banku Polskim.
Digitalizacja stanowi wyzwanie nie tylko w kontekście technologicznym, regulacyjnym czy społecznym, ale i organizacyjno-biznesowym. Jowita Michalska, dyrektor generalny Digital University sugerowała, by w agendzie tegorocznego kongresu uwzględnić problematykę zmian w organizacji motywowanych procesem transformacji cyfrowej.
O tym, że istotne zredukowanie wykluczenia cyfrowego nie jest jednoznaczne z rozwiązaniem tego istotnego problemu wspominał Konrad Maj, kierownik Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych HumanTech SWPS.
Jako przykład wskazał on zapisy osób starszych na szczepienia przeciwko COVID-19, którzy preferowali zapisać się na szczepienie w sposób tradycyjny, pomimo dostępności nowoczesnych narzędzi do rejestracji pacjentów. Jego zdaniem rząd powinien podjąć większą niż dotychczas aktywność w celu ucyfrowienia seniorów.
Inne zagadnienia, podniesione przez prelegenta to remote leadership i problematyka barier kadry zarządzającej w rządzeniu na odległość. Kwestia budowy kompetencji cyfrowych przewijała się też w kolejnych wystąpieniach.
Anna Grabowska, Dyrektor Generalny Fundacji Promyk Słońca, zwróciła uwagę na problem edukacji włączającej. Przypomniała ona, iż niebawem ma rozpocząć funkcjonowanie zintegrowana platforma elektroniczna do nauki zdalnej zabezpieczająca potrzeby uczniów. Mieczysław Groszek, prezes Fundacji Polska Bezgotówkowa, wyraził chęć zaangażowania przedstawicieli Fundacji w tematykę kongresu związaną z budową kompetencji cyfrowych i edukacji.
Rozwiązania cyfrowe odgrywają istotną rolę w budowie gospodarki dostępnej dla osób z niepełnosprawnościami
W kontekst upowszechniania cyfrowych kompetencji wpisuje się też projektowanie nowych, przyjaznych dla użytkownika produktów i usług, które powinny spełniać trzy kryteria: samoobsługowości, zdalności i bezdotykowości. Wskazywał na to Marek Młyniec, Partner i lider Zespołu ds. Technologii w firmie konsultingowej PwC, który odniósł się także do znaczenia działań z zakresu ESG i Zielonego Ładu w kontekście praktycznego podejścia do ekologii i likwidacji śladu węglowego. Wspomniał także o konieczności zapewnienia bezpieczeństwa danych podczas ich wykorzystywania w gospodarce.
Rozwiązania cyfrowe odgrywają istotną rolę w budowie gospodarki dostępnej dla osób z niepełnosprawnościami. Krzysztof Kotyniewicz, prezes zarządu Głównego Polskiego Związku Głuchych, zwrócił uwagę na konieczność należytego wykorzystywania możliwość, jakie stwarza postęp technologiczny. Wskazując, iż w poprzedniej edycji Kongresu zabrakło tłumaczenia treści na język migowy, postulował wprowadzenie tego rozwiązania podczas zbliżających się obrad.
Jego zdaniem w toku dyskusji należy uwzględnić problematykę wykluczenia cyfrowego oraz wdrożeń w zakresie Europejskiego Aktu o Dostępności.
COVID-19 nie spowodował wykluczenia cyfrowego, tylko obnażył, kto jest oporny w korzystaniu z nowoczesnych rozwiązań
Andrzej Dulka, Prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, zaproponował prezentację raportu na temat ICT, wskazywał, też na potrzebę omówienia kwestii dostępu do danych kluczowych i budowania zaufania wokół sfery digital.
Potrzebny nowy ład w Internecie
O tym, że jest to konieczne świadczy choćby teza wysunięta przez Wojciecha Cellarego, profesora Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, który sugerował, iż pandemia wywołała konieczność korzystania przez nowe grupy społeczne z nowoczesnych technologii. W tym kontekście COVID-19 nie spowodował wykluczenia cyfrowego, tylko obnażył, kto jest oporny w korzystaniu z nowoczesnych rozwiązań.
Prognozował on, że świat nie wróci już do stanu sprzed pandemii, a pewne wydarzenia, takie jak konferencje naukowe, będą odbywały się w zdalnych formułach. Zdaniem Pana Profesora należy kontynuować edukację cyfrową względem osób dorosłych, a także podjąć dyskusję nt. budowy „nowego ładu” w internecie.
W tym kontekście istotnego znaczenia nabiera postulat Pawła Jakubika, by zwiększanie użytkowości rozwiązań IT było połączone z upraszczaniem interfejsów użytkowników. Technologię powinna cechować przyjazność dla odbiorcy. Przedstawiciel Microsoft zaproponował ponadto, by podczas Kongresu zaprezentować konkretne use-case’y, przedstawiające interfejsy czy aplikacje pokazujące ich praktyczne zastosowanie pod kątem osiąganych korzyści.
Warto podkreślić, iż uczestniczący w dyskusji członkowie Rady Programowej reprezentowali bardzo zróżnicowane środowiska. Obok przedstawicieli świata nauki i dostawców technologii teleinformatycznych w spotkaniu uczestniczyli praktycy z innych środowisk gospodarczych, eksperci, reprezentanci organizacji pozarządowych i oczywiście bankowcy.
Wskazywane przez nich rekomendacje i zalecenia odnośnie kształtu kolejnych edycji Kongresu ujmują zatem jak najszersze spektrum tematyczne, ujmując zarówno kwestie technologiczne, regulacyjne, jak również społeczne oraz środowiskowe.
Uczestnicy Rady:
- Anna Grabowska, Dyrektor Generalny Fundacji Promyk Słońca
- Jowita Michalska, Twórca i Dyrektor Generalny Digital University
- Katarzyna Śledziewska, Dyrektor Zarządzający DELab UW
- Piotr Alicki, Prezes Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A.
- Wojciech Cellary, Profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
- Bartosz Ciołkowski, Dyrektor Generalny polskiego oddziału Mastercard Europe
- Andrzej Dulka, Prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji
- Mieczysław Groszek, Prezes Fundacji Polska Bezgotówkowa
- Paweł Jakubik, Przewodniczący Forum Technologii Bankowych (ZBP), Członek Zarządu w Microsoft Sp. z o.o.
- Krzysztof Kotyniewicz, Prezes Zarządu Polskiego Związku Głuchych
- Mirosław Kutyłowski, Profesor Politechniki Wrocławskiej
- Konrad Maj, Kierownik Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych HumanTech, SWPS
- Adam Marciniak, Przewodniczący Rady Bankowości Elektronicznej (ZBP), Wiceprezes w PKO Banku Polski S.A.
- Karol Mazurek, Dyrektor Zarządzający w Accenture
- Marek Metrycki, Partner w Deloitte
- Marek Młyniec, Lider Zespołu ds. Technologii w PwC
- Bartłomiej Nocoń, Dyrektor Zespołu Systemów Płatniczych i Bankowości Elektronicznej w ZBP
- Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich
- Dariusz Piotrowski, Wiceprezes w Dell Technologies Polska
- Andrzej Sobczak, Profesor Szkoły Głównej Handlowej
- Adam Tochmański, Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego w Narodowym Banku Polskim
- Piotr Wiśniewski, Twórca i Dyrektor Generalny DB77
