Ile kosztuje nas proceder podrabiania produktów?

Według  sprawozdania opublikowanego przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) straty gospodarcze i społeczne spowodowane podrabianiem towarów pozbawiają rządy dochodów, a zyski z tej działalności mogą służyć do finansowania poważnych przestępstw, jak handel narkotykami czy pranie pieniędzy.

Nielegalni producenci nie płacą podatków i składek

Ze sprawozdania wynika, że rządy państw unijnych tracą co roku łącznie do 63,8 mld złotych z powodu obecności podrobionych towarów na rynku. To straty we wpływach z podatków pośrednich i bezpośrednich, jak i ze składek na ubezpieczenie społeczne, których nie płacą nielegalni producenci.

Ponadto według szacunków EUIPO w UE sektory produktów kosmetycznych i higieny osobistej; win i wyrobów spirytusowych; farmaceutyczny oraz sektor zabawek i gier w wyniku podrabiania towarów tracą corocznie blisko 80,7 mld złotych wartości sprzedaży.

Podrabiane produkty nie są poddawane tak rygorystycznemu testowaniu w celu zapewnienia ich bezpieczeństwa dla konsumentów lub użytkowników, jak produkty oryginalne.

Najwięcej traci sektor kosmetyczny

Straty w wartości sprzedaży zwłaszcza w sektorze produktów kosmetycznych i higieny osobistej wzrosły o ponad 10,8 mld złotych od czasu opublikowania ostatniej takiej analizy EUIPO w 2019 r.; to największy wzrost wśród analizowanych sektorów.

Rocznie w UE traci się około 14,1% wartości sprzedaży w sektorze produktów kosmetycznych i higieny osobistej (40,9 mld złotych) z powodu obecności podrabianych produktów.

W Polsce wynosi to 19,1%, co odpowiada 1,942 mld złotych corocznie traconej wartości sprzedaży. Stanowi to wzrost o 523 mln od czasu przeprowadzenia ostatniej analizy.

Podrobione czyli mogą być niebezpieczne

Z analizy EUIPO wynika, że zarejestrowane niebezpieczne podrobione towary oceniono jako stwarzające poważne zagrożenie dla konsumentów. Większość z nich było przeznaczonych dla dzieci, czyli były to zabawki, wyroby do pielęgnacji dla dzieci i odzież dziecięca.

W badaniach przeprowadzonych przez EUIPO oraz Europol stwierdzono również powiązania między podrabianiem towarów a innymi poważnymi przestępstwami.

Od 2016 r. organy odpowiedzialne za egzekwowanie prawa w całej UE przeprowadziły 29 poważnych operacji zwalczania podrabiania towarów i piractwa, skierowane przeciwko zorganizowanym grupom przestępczym, które były również zaangażowane w inne poważne przestępstwa, w tym handel narkotykami i pranie pieniędzy.

Christian Archambeau, dyrektor wykonawczy EUIPO, powiedział:

‒ Podrabianie nie jest przestępstwem bez ofiar. Podrabianie produktów odbiera sprzedaż legalnym przedsiębiorstwom i pozbawia rządy niezbędnych dochodów. Wiążą się one z wyraźnymi zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa osób z nich korzystających.

Jednak, jak pokazuje nasza wspólna praca z Europolem, wpływy z procederu podrabiania mogą również być wykorzystywane przez poważną przestępczość zorganizowaną. Aby w pełni rozwiązać ten problem, konieczne są wspólne działania międzynarodowe na wszystkich szczeblach ‒ podkreślił dyrektor wykonawczy EUIPO.

Najnowsze dane szacunkowe można znaleźć w raporcie z 2020 r. na temat statusu ochrony praw własności intelektualnej, które łączy prace EUIPO w zakresie sprawozdawczości, dotyczące własności intelektualnej na szczeblu unijnym i globalnym, w tym wyniki postępowań wyjaśniających prowadzonych z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Europejskim Urzędem Patentowym (EPO).

Raport na temat statusu ochrony obejmuje również badania dotyczące ilości towarów podrobionych i pirackich w handlu międzynarodowym, a także pokazuje udział gospodarczy sektorów intensywnie korzystających z praw własności intelektualnej we wzroście gospodarczym i tworzeniu miejsc pracy.

Raport zawiera nowe spostrzeżenia na temat tego, jak małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) korzystają z własności intelektualnej.

Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej

EUIPO jest zdecentralizowaną agencją UE z siedzibą w Alicante (Hiszpania). Zarządza rejestracją znaku towarowego Unii Europejskiej (ZTUE) i zarejestrowanego wzoru wspólnotowego (ZWW). Oba zapewniają ochronę własności intelektualnej we wszystkich państwach członkowskich UE.

EUIPO prowadzi również współpracę z krajowymi i regionalnymi urzędami ds. własności intelektualnej UE.

Europejskie obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej powstało w 2009 r. w celu wspierania ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej oraz w celu zwalczania rosnącego zagrożenia naruszeniem praw własności intelektualnej w Europie.

W dniu 5 czerwca 2012 r. na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 386/2012 zostało ono przeniesione do EUIPO.