Rynek finansowy: Loża komentatorów maj 2012

Krzysztof Kluza
dyrektor banku BGK oraz adiunkt SGH

Analizy z ostatnich lat coraz dobitniej wskazują, że przyjęcie wspólnej waluty w połączeniu ze wzrostem wynagrodzeń w takich krajach, jak np. Francja, Hiszpania, Belgia spowodowało silne osłabienie ich konkurencyjności wobec gospodarki niemieckiej. W okresie kryzysu hamuje to skutecznie możliwość powrotu na ścieżkę wzrostu. W takiej sytuacji z punktu widzenia wzmocnienia konkurencyjności gospodarki intuicyjnie poprawnym rozwiązaniem jest deprecjacja waluty krajowej, w tym przypadku możliwa po demontażu strefy euro. Nie jest ono jednoznacznie dobre, szczególnie jeśli mamy do czynienia równolegle z kryzysem fiskalnym. Wyjście z euro i deprecjacja waluty krajowej oznaczać będą równocześnie silny wzrost kosztów obsługi zadłużenia, i to nie tylko zagranicznego, ale też krajowego. Historia pokazuje, że próby ratowania rodzimych gospodarek w kryzysie poprzez dewaluacje walut krajowych rodziły w średnim horyzoncie czasu silne napięcia polityczne na arenie międzynarodowej oraz skutkowały mocnym wzrostem protekcjonizmu. W efekcie tłumione były potencjalne impulsy proeksportowe, nie wspominając już o bardziej tragicznych finałach tych działań. Mając to na uwadze, lepszym lekarstwem od rozwiązania strefy euro, choć niewątpliwie również bardzo bolesnym, może być przede wszystkim reforma rynków pracy.

Piotr Bujak
główny ekonomista Nordea Banku Polska S.A.

Rozwiązanie strefy euro nie wydaje się najlepszym z dostępnych sposobów na zażegnanie kryzysu w niektórych krajach korzystających ze wspólnej waluty. Trzeba pamiętać, że nie wynika on z samego faktu istnienia wspólnej waluty, ale ze strukturalnych słabości tych gospodarek, których utrwaleniu czy nawet pogłębieniu sprzyjał brak wystarczającej dyscypliny fiskalnej na poziomie narodowym i całej strefy euro, niedostateczna regulacja sektora finansowego i błędy w narodowych politykach gospodarczych. Pod pewnymi względami, szczególnie w zakresie przywracania równowagi zewnętrznej poprzez dewaluację waluty, walka z kryzysem może się wydawać łatwiejsza poza strefą euro. Nie można jednak zapominać o kosztach związanych z jej opuszczeniem. Chodzi głównie o istnienie zobowiązań denominowanych w euro, zakumulowanych w czasie obecności w strefie euro, które nie będą mogły zostać skonwertowane na nową, narodową walutę. Trzeba też pamiętać, że dla niektórych państw istnienie strefy euro okazało się dużym sukcesem. Jednym z beneficjentów wspólnej waluty są Niemcy. Z tego punktu widzenia zastosowanie rozwiązania strefy euro jako sposobu na zażegnanie kryzysu niektórych członków tego ugrupowania wydaje się mało realne. Bardziej realne od rozmontowania całej strefy jest to, że będą ją musiały opuścić te państwa, które nie będą w stanie podołać ...