5. Forum Akademicko-Gospodarcze: Polska outsiderem innowacyjności, czas to zmienić
Wyzwań we współczesnym świecie nie brakuje: obok przykuwającej uwagę wszystkich wojny w Ukrainie, Marta Kosior-Kazberuk wymieniła kwestię zmian klimatycznych czy poważnych perturbacji, jakie przechodzi gospodarka.
W tych uwarunkowaniach szczególnego znaczenia nabierają relacje pomiędzy środowiskiem akademickim a biznesem, pojawia się zatem pytanie, na ile owa współpraca spełnia oczekiwania z nią związane. I nie chodzi tu tylko o wymianę doświadczeń pomiędzy oboma segmentami, ale również wypracowanie konkretnych rozwiązań.
– Jesteśmy tu po to, by formułować rekomendacje dalszych działań dla polityków, przedsiębiorców i uczelni – podkreśliła prezes PFAG.
Następnie zabrał głos Krzysztof Pietraszkiewicz, wiceprezes Zarządu Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego, przewodniczący Rady Uczelni Politechniki Warszawskiej i prezes Związku Banków Polskich.
Kryzysy są wielkim zagrożeniem, wyzwaniem, ale i szansą
Wspomniał on, iż rok temu obrady Forum toczyły się tuz przed wybuchem wojny za naszą wschodnią granicą, jednak pomimo niepokojących sygnałów nie sposób było przewidzieć, że po COVID-19 pojawi się kolejny czynnik niepewności i zagrożenia. Pozytywnym sygnałem w tym obszarze była szybka mobilizacja świata demokratycznego, dodał prezes ZBP, wskazując zarazem, ze przed nami wiele do zrobienia jeśli chodzi o powstrzymanie degradacji środowiska jak i gospodarki.
– W ostatnich kwartałach poziom życia istotnie się obniżył – stwierdził Krzysztof Pietraszkiewicz, dodając, iż jednym z efektów spowolnienia jest spadek nakładów na naukę. Sposobem na rozwiązanie wielu problemów współczesności jest tymczasem kooperacja na linii biznes – nauka i szkolnictwo wyższe.
Prezes ZBP przypomniał, że w dobie inflacji firmy muszą poszukiwać dodatkowych przychodów i ciąć koszty, należy jednak robić to tak, by uwzględnić kwestie społeczne.
– Kryzysy są wielkim zagrożeniem, wyzwaniem, ale i szansą – dodał prezes ZBP.
Czytaj także: Forum Akademicko-Gospodarcze ’23: klimat dla biznesu? Biznes dla klimatu>>>
Polska outsiderem innowacyjności
Dla nas, uczelni technicznych, współpraca z gospodarką jest elementem misji – wskazał prof. dr hab. inż. Krzysztof Zaremba, rektor Politechniki Warszawskiej i przewodniczący Komisji ds. Kształcenia Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.
Zwracał on uwagę na fakt, iż w tak trudnych czasach należy budować kontakty pomiędzy środowiskiem biznesu i nauki, co jest korzystne dla obu stron.
Marzenna Guz-Vetter, dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, przypomniała, że dotychczasowy dobrobyt państw europejskich bazował na trzech filarach: wymianie gospodarczej z Chinami, imporcie surowców energetycznych z Rosji i gwarancjach bezpieczeństwa, jakie zapewniają Stany Zjednoczone.
Same hale produkcyjne i montownie nie wystarczą
Wskutek COVID-19, a następnie agresji na Ukrainę, konstrukcja ta się rozpadła, co stawia całkiem nowe wyzwania przed państwami europejskimi. Ma to również znaczenie dla polskiej gospodarki, która musi się modernizować, by dołączyć do najlepszych.
– Same hale produkcyjne i montownie nie wystarczą – dodała Marzenna Guz Vetter. Ma to znaczenie szczególnie dziś, kiedy rysuje się perspektywa uczestnictwa Polski w odbudowie Ukrainy, która ma ambicję przeskoczyć kilka etapów, by skorzystać z dobrodziejstw nowoczesności.
Tymczasem Polska pod względem innowacyjności zajmuje czwarte miejsce od końca w całej UE. Dlatego tak ważne znaczenie ma uzgodniony między Komisją Europejską a władzami polskimi plan reformy systemu nauki i oświaty, także pod względem ułatwienia podejmowania współpracy ze środowiskami biznesowymi.
– Założeniem wsparcia unijnego dla Polski jest uczynienie polskiej gospodarki bardziej konkurencyjną, zieloną i sprawiedliwą – dodała przedstawicielka Komisji Europejskiej.
Czytaj także: 5. Forum Akademicko-Gospodarcze: nauka i biznes na rzecz bezpieczeństwa>>>
Tylko w oparciu o naukę można budować sukces Polski
O tym, że tegoroczne spotkanie przebiega w czasie poważnych zawirowań dla gospodarki, mówił również Grzegorz Puda, Minister Funduszy i Polityki Regionalnej. Zwrócił on uwagę, że obok wojny w Ukrainie cały czas zmagamy się z konsekwencjami pandemii, do tego dochodzi kryzys energetyczny i tzw. putinflacja.
Dlatego czas inwestować w innowacje, przez co należy rozumieć nie tylko samo tworzenie nowatorskich projektów (których w Polsce nie brak), ale również ich komercjalizację. Stąd tak ważnym zadaniem jest wspieranie zespołów badawczych, czy wspieranie młodych odkrywców i wynalazców ze środków publicznych, w tym wsparcia unijnego.
Żyjemy w czasach gospodarki opartej na wiedzy
Przedstawiciel rządu podkreślił, że należy dążyć do sytuacji, w której rozwiązania przez nich wypracowane będą wdrażane w gospodarce realnej, nie tylko nad Wisłą.
– Żyjemy w czasach gospodarki opartej na wiedzy – dodał Grzegorz Puda.
Wątek wyzwań dla rozwoju polskiej gospodarki wybrzmiewał także w wystąpieniach kolejnych gości. Waldemar Buda, Minister Rozwoju i Technologii, zwrócił uwagę, iż agresja Rosji obok wymiaru militarnego ma i ten ekonomiczny, w postaci manipulacji cenami surowców energetycznych.
– Nie sposób wyobrazić sobie rozwiązana współczesnych problemów gospodarczych i społecznych bez współdziałania między środowiskami nauki i biznesu – dodał prelegent, deklarując, iż celem działań rządu jest uczynienie polskiej gospodarki bardziej konkurencyjną, efektywną i bezpieczną.
– Tylko w oparciu o naukę można budować sukces Polski – deklarował Wojciech Murdzek, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki.
Zwrócił on uwagę na dosłowność pojęcia „inwestowanie w naukę”, jako przykład podając niektóre z placówek badawczych w ramach Sieci Łukasiewicz. Złotówka subwencji, skierowanych do tych podmiotów, pozwoliła wygenerować nawet 6 zł zysku.
Innym przykładem ewidentnego sukcesu polskich podmiotów w obszarze innowacyjności są systemy komputerowe produkcji rodzimych spółek, funkcjonujące w serwerowni instytutu badawczego CERN. Także pod kątem prawnym nie mamy czego się wstydzić, gdyż polskie przepisy odnośnie wspierania innowacyjności są jednymi z lepszych w całej Europie, rzecz w tym, ze nie są wykorzystywane w wystarczającym stopniu.
Czytaj także: 5. Forum Akademicko-Gospodarcze: Ekonomia umiaru>>>
Przykładem niespełnionych nadziei jest choćby porażka ambitnych planów odnośnie doktoratów wdrożeniowych, gdzie nie udało się wypracować wspólnego stanowiska z Unią Europejską.
Odnosząc się do tych kwestii, prezes ZBP zwrócił uwagę na ewidentny sukces w obszarze szkolnictwa podstawowego i średniego, gdzie na przestrzeni ostatnich 5 lat awansowaliśmy na piąte miejsce w całej Unii z trzeciej dziesiątki państw.
Na zakończenie sesji inauguracyjnej dr hab. Marcin Pałys, prof. UW i przewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przypomniał, że innowacje należy postrzegać nie tylko przez pryzmat postępu technologicznego, gdyż obejmują one również obszar społeczny, organizacyjny czy finansowy.
Niezbędne w tym kontekście jest wykorzystanie potencjału nauk humanistycznych i społecznych, zwłaszcza, że kierunki te kończy co drugi student w Polsce. Odrębną kwestią jest należyte docenienie partnerów środowisk naukowych, obejmujących świat biznesu i administracji publicznej. Należy wreszcie pamiętać, iż aspekt komercyjny innowacji musi iść w parze ze społecznym, jednak nie powinien być pomijany.
