Zysk Narodowego Banku Polskiego

NBP w latach 2010-2015 łącznie wypracował zysk w wysokości ok. 29 mld złotych, co przekłada się na wpływy do budżetu państwa z tego tytułu łącznie w kwocie 27,5 mld złotych (po uwzględnieniu planowanej wpłaty za 2015 rok, która wyniesie około 7,9 mld złotych). 

Od sześciu lat koszty działania NBP oscylują wokół miliarda złotych, przy jednoczesnym zwiększeniu zakresu zadań realizowanych przez bank centralny, dotyczących m.in. obsługi nadzoru makroostrożnościowego, czy budowy Centrum Pieniądza NBP im. Sławomira S. Skrzypka.  Gdyby nie przeprowadzono działań na rzecz racjonalizacji struktury organizacyjnej NBP i poprawy efektywności funkcjonowania banku, które zostały zapisane w „Planie działalności Narodowego Banku Polskiego na lata 2014-2016”, koszty działania planowane na 2016 r. byłyby wyższe o ponad 250 mln złotych.

Wśród działań optymalizacyjnych na pierwszym miejscu wymienić należy „Program optymalizacji zatrudnienia w NBP”, prowadzony w formie dobrowolnych odejść. Na podjęcie decyzji o wdrożeniu programu wpłynęły efekty unowocześnienia działalności banku, m.in. przejście na wydajne rozwiązania informatyczne. Dzięki temu fundusz wynagrodzeń oraz przeciętny poziom zatrudnienia zaplanowane na 2016 r. będą odpowiednio o 56,5 mln zł i 387 etatów niższe niż w sytuacji, gdyby program nie był realizowany. W ramach wspomnianego programu z pracy w NBP odeszło prawie 500 osób (484). Obecnie NBP zatrudnia 3285 osób.  

Koszty emisji pieniądza gotówkowego – banknotów i monet – stanowią przeciętnie ok. 1/3 kosztów działania NBP. Wielkość obiegu gotówki w gospodarce rośnie z roku na rok, a dodatkowo bank centralny musi posiadać pewien jej zapas, aby móc zaspokajać przejściowe wahania popytu. Stąd konieczność optymalizacji kosztów emisji pieniądza gotówkowego, bez której ich poziom rósłby systematycznie i szybko.

Monety obiegowe
Intensywny proces optymalizacji kosztów monet obiegowych rozpoczął się w 2013 r. Dzięki zmianie stopu monet 1 gr, 2 gr i 5 gr oraz zmianie dostawcy, począwszy od zamówienia na 2014 r., koszty jednostkowe zakupu tych nominałów zostały ograniczone od 53% do 58% w porównaniu z cenami z 2012 r. Dostawca monet o nominałach od 10 gr do 5 zł nie zmienił się, natomiast w drodze stopniowych negocjacji ceny jednostkowe ich zakupu zostały obniżone — od 9% do 26% w zależności od nominału. W efekcie, oszczędności na kosztach zamówień monet obiegowych w 2016 r. w porównaniu z cenami w 2012 r. wyniosą 46,2 mln zł, a ich łączna kwota dla lat 2014-2016 wynosi 137,5 mln zł. O tyle wyższe byłyby koszty emisji monet, gdyby NBP akceptował stare ceny i nie podjął działań optymalizacyjnych.

Banknoty obiegowe
Na optymalizację kosztów emisji banknotów obiegowych złożyły się trzy grupy działań. Przede wszystkim w 2013 r. oraz 2015 r. dokonano modyfikacji struktury nominałowej zapasów banknotów utrzymywanych przez NBP na rzecz zwiększenia udziału banknotów o wyższych nominałach. Po drugie uwolniono zapas nieprzeliczonych banknotów i zoptymalizowano proces sortowania banknotów w NBP, co umożliwiło ograniczenie niszczenia banknotów ze względu na zużycie z 14% w latach 2011-2012 do 11% obecnie. Bez realizacji tych działań zamówienie banknotów obiegowych na 2016 r. musiałoby być większe o 444 mln szt., a tym samym o 138,3 mln zł droższe. Szacuje się, że łączne oszczędności uzyskane z tego tytułu w latach 2013-2016 r. wyniosą ok. 252,3 mln zł.

Głównym składnikiem kosztów administracyjnych NBP są koszty teleinformatyczne. Ich udział w kosztach administracyjnych banku wynosi ok. 40%, co odzwierciedla zakres i stopień złożoności usług informatycznych. Począwszy od 2011 r. w NBP przeprowadzono szereg działań na rzecz ograniczenia tych kosztów. Łączne oszczędności z tego tytułu wynoszą 27,4 mln zł rocznie. Należy podkreślić, że w tym samym czasie osiągnięto znaczącą modernizację systemu informatycznego banku, rozszerzając zakres funkcjonalności i bezpieczeństwa oraz znacznie zwiększając zakres i jakość dostarczanych usług.

Biuro Prasowe

Departament Komunikacji i Promocji

Narodowy Bank Polski