Zarządzanie płynnością – debata ekspercka: Bazylea trzecia wyzwaniem także dla banków spółdzielczych

Kanwę spotkania moderowanego przez niżej podpisanego stanowiły ujęte w ramy problemowe zagadnienia z obszaru zarządzania płynnością wynikające z ostatnich zaleceń Komitetu Bazylejskiego określane mianem Bazylei III. W szczególności: zarządzanie płynnością banku spółdzielczego w odniesieniu do Bazylei III, wyzwania związane z zarządzaniem płynnością banku spółdzielczego, alternatywne źródła przychodów jako konsekwencja modernizacji w sektorze banków spółdzielczych oraz bezpieczeństwo obrotu i dywersyfikacja ryzyka.

Zgodność na poziomie diagnozy

Szansę płynnego wdrożenia zmian wynikających z Bazylei III stanowi okres derogacyjny zakładający wdrożenie opisanego mechanizmu do końca dekady.

Konieczne dla efektywności nowych rozwiązań wydaje się uwzględnienie specyfiki wynikającej ze struktury bilansu polskiego sektora bankowego, zwłaszcza w odniesieniu do rozszerzenia palety dostępnych dla polskich banków spółdzielczych stabilnych źródeł finansowania. Obiecujące perspektywy w tym względzie stwarza upowszechnienie długoterminowych instrumentów zabezpieczonych hipotecznie oraz instrumentów długoterminowego oszczędzania. Stałą i nieuchronną tendencję stanowi rozwój usług transakcyjnych z wykorzystaniem internetu, w tym w obszarze płatniczo-rozliczeniowym świadczonym na rzecz samorządów w zakresie płatności masowych i transferów socjalnych. Nie ulega kwestii, że nowy ład regulacyjny wpłynie na warunki funkcjonowania i wyniki finansowe również banków spółdzielczych. W tym kontekście szczególnej wagi nabiera uwzględnianie w ocenie wskaźników przyjmowanych dla banków komercyjnych, które nie obrazują w pełni kondycji sektora bankowości spółdzielczej, gdyby odnosić je wprost do poszczególnych sfer ich aktywności. Otwarte pozostaje pytanie, czy obszar kredytów hipotecznych pozostanie domeną wyspecjalizowanych banków, czy też aktywne na tym rynku pozostaną banki uniwersalne, a w tej liczbie spółdzielcze. W kontekście budowania nowych długoterminowych relacji z samorządami przy zastosowaniu zwrotnych instrumentów finansowych miałoby to istotne znaczenie dla zabezpieczania aktywów banków spółdzielczych. Stopa zwrotu z inwestycji weryfikuje trafność decyzji o alokacji środków finansowych, które pozwalają wypracować nadwyżkę operacyjną niezbędną do realizacji zadań w innych obszarach, w tym modernizowania instrumentów i narzędzi IT wspierających procesy biznesowe. Tak czy inaczej płynność pozostaje kwestią kluczowej wagi. Kierunki rozwoju bankowości, w tym sektora banków spółdzielczych, wskazują, że w niedalekiej przyszłości istotnym zmianom ulegnie wolumen przychodów, co sprawi, że koniecznością stanie się zastąpienie blisko 1/3 wpływów z biznesu transakcyjnego. Stawia to na porządku dziennym kwestię zapewnienia stabilnej stopy zwrotu z inwestycji przy zachowaniu wysokiej płynności i bezpieczeństwa alokowanych środków.

Klucz do sukcesu stanowią kadry

W opinii Władysława Klażyńskiego – prezesa zarządu Banku Spółdzielczego w Skierniewicach potrzeby rynku w połączeniu z wymogami, jakie stawiają nowe regulacje wpływają na warunki działania banków spółdzielczych. Pomimo wzrostu efektywności, osiąganego przy zaangażowaniu zarządów i pracowników banku, możliwości operacyjne pozostają ograniczone. Powoduje to, obok konieczności przyswajania nowej wiedzy, umiejętności i opanowania coraz bardziej złożonych procesów i analizy większej liczby danych obrazujących przebieg procesów biznesowych, zarządzanie płynnością, ryzykiem i zmianą, niezbędne staje się poszerzanie zatrudnienia, co podnosi znacząco koszty działania. To niepokojąca tendencja. Znalezienie specjalisty rozumiejącego realia rynku nie jest łatwe. Opanowanie podstaw ekonomii to zbyt mało. Co więcej, kiedy już wyszkolimy pracownika, bywa, że zostaje podkupiony. Brak prawnych instrumentów przeciwdziałania tej tendencji. Drugi problem to alokacja środków, bowiem wyższa stopa zwrotu oznacza większe ryzyko. Umiejętność jego oceny to wartość szczególna. Odnosząc się do tej ostatniej kwestii, Janina Wolanin – prezes zarządu Banku Spółdzielczego w Księżpolu wskazała, że sprawa alokowania środków finansowych pozostających w gestii banku ma wyraźny kontekst społeczny. Lokalne środowisko, w którym jesteśmy osadzeni, od nas oczekuje generowania środków niezbędnych do realizacji swoich zamierzeń.

Przywrócić długoterminowe depozyty

W zgodnej opinii, wyrażonej explicite przez Tadeusza Tura – prezesa zarządu Mazurskiego Banku Spółdzielczego w Giżycku, a potwierdzonej m.in. przez Jerzego Dąbrowskiego – prezesa zarządu Banku Spółdzielczego w Toruniu i Zbigniewa Bodziocha – prezesa zarządu Krakowskiego Banku Spółdzielczego, banki, w tej liczbie spółdzielcze, w pogoni za doraźnymi korzyściami zapomniały o benefitach płynących z długoterminowych depozytów, zwłaszcza kiedy inwestycje realizowane w dłuższej perspektywie wymagają zastosowania złożonych instrumentów finansowych, wielu zabezpieczeń składających się na inżynierię finansową projektu, do realizacji którego powołuje się struktury mieszane ...