Zagranica: Olimpijski kac

Monika Rotulska

Mówią oni o zaprzepaszczeniu szans na podwyższenie ratingu Rosji. Rubel spada na łeb na szyję – przy wydatnej zresztą pomocy banku centralnego i rosyjskiego ministerstwa finansów – co o zdumienie przyprawiło większość analityków. A wszystko to w roku objęcia przez Rosję przewodnictwa w grupie G8.

Olimpiada Putina miała przede wszystkim poprawić wizerunek Rosji i pokazać, że w kraju tym jest przyjazny klimat inwestycyjny, a w ten sposób przeciwdziałać odpływowi kapitału. Jeszcze w trakcie trwania olimpiady doszło do wydarzeń na Ukrainie. Czarny czwartek dla Euromajdanu takim też był dla rosyjskiego rubla, kiedy to z godziny na godzinę spadał kurs. Mniej więcej w tym samym czasie duże agencje ratingowe opublikowały swoje raporty, które w całości lub części poświęcone były Rosji.

Moody’s i Fitch Ratings Brak należytej kontroli nad wydatkami na przygotowania i przeprowadzenie olimpiady w Soczi zaprzepaszcza szanse Rosji na poprawę ocen przez agencje ratingowe. Głównym problemem jest brak niezależnych instytucji państwowych, które mogłyby ograniczyć korupcję i utrzymywać koszty pod kontrolą. Jak wyliczyli analitycy z Moody’s, Federacja Rosyjska na budowę obiektów na XXII Olimpiadę w Soczi wydała o 130 proc. więcej niż przewidywano, a miało to być 142 mld rubli. Pozostała infrastruktura pochłonęła 982 mld rubli, czyli o 77 proc. więcej niż zakładano. W sumie planowano wydatki rzędu 12 mld dolarów, a skończyło się na 43 mld, przy czym wiadomo już dziś, że do 2016 r. wyda się kolejne 7 mld dolarów na utrzymanie infrastruktury. Są one konieczne, aby Soczi nie powtórzyło scenariusza znanego już chociażby z Aten, gdzie najbardziej rażącym przykładem marnotrawstwa jest opuszczone gigantyczne lotnisko Hellenikon, zbudowane na potrzeby olimpiady.

Jedynym gospodarczym plusem całej tej sytuacji, jak przyznają zarówno Fitch, jak i Moody’s Ratings, jest brak wpływu wydatków olimpijskich zarówno na budżet, jak i gospodarkę Rosji ogólnie. Jak szacuje Fitch, wydatki związane z igrzyskami stanowiły mniej niż 2,5 proc. PKB tego kraju. O tym, że nie jest jednak tak różowo, świadczy 185 punktów bazowych CDS (swapy ryzyka kredytowego) na papierach dłużnych Federacji Rosyjskiej z 18 lutego br., przy zaledwie 142 punktach bazowych dla długu Tajlandii (rosyjski dług publiczny to 11 proc. PKB,zestawiam go z 35 proc. w stosunku do PKB długiem Tajlandii, ponieważ państwo to podobnie jak Rosja w ratingu Moody’s plasuje się na Baa1 – trzecim najniższych stopniu inwestycyjnym).

S & P: Rosyjski sektor bankowy w 2014 r. Rosyjski system bankowy czeka w tym roku wiele rzeczywistych zmian, przy czym negatywne mogą przewyższyć liczbę pozytywnych – stwierdza Standard & Poor’s w swoim raporcie, opublikowanym 20 lutego. Zwraca przy tym uwagę na fakt, że pogarszające się warunki gospodarcze będą miały negatywny wpływ na bankowość w tym roku. Odbije się to zarówno na rentowności systemu, która spadnie w zależności od banku o 1-14 proc., tak jak marża odsetkowa netto od 0,4 do 4,3 proc. Poziom rezerw na pokrycie ewentualnych strat będzie musiał być podniesiony do 30-35 proc. zysku z działalności operacyjnej w porównaniu z 8 proc. w 2012 r., kiedy to odnotowano rekordowe zyski.

Wzrost kredytów spowolni do 15-18 proc., a handel detaliczny z 30 proc. w 2013 do 20-25 proc. w roku bieżącym. Wzrośnie liczba kredytów o przekroczonym terminie spłaty z ok. 6,5 proc. w końcu ubiegłego roku do 8-10 proc. w 2014 r. Straty z tytułu kredytów detalicznych wzrosną z 3 do 3,5 proc. Przy czym najbardziej narażonym na ryzyko sektorem jest, paradoksalnie, rynek kredytów zabezpieczonych – a to ze względu na pogarszającą się sytuację finansową kredytobiorców.

Polityka agresywnej akcji kredytowej dla osób fizycznych zemści się w tym roku na wiodących w tym sektorze bankach: Russian Standard, Orient Express, OTP Bank i Home Credit Bank, które zebrały 10 proc. portfela tego typu kredytów, przy czym aż 22 proc. tychże to długi problematyczne, co jak przewiduje S & P zaowocuje dalszym obniż...