„Z dziennika uzdrowiskowego podróżnika” – Krynica-Zdrój
Dzięki kolejnym inwestycjom miejscowość stała się jednym z najpopularniejszych kurortów II Rzeczypospolitej, chętnie odwiedzanym też przez zagranicznych gości (w 1937 r. bawiła tu np. w podróży poślubnej przyszła królowa Holandii, księżniczka Juliana). Uzdrowisko wiele zawdzięcza najsłynniejszemu polskiemu tenorowi, Janowi Kiepurze, który za 3 miliony dolarów wybudował tu w roku 1932 luksusowy, modernistyczny hotel „Patria”, w którym kręcono później kilka znanych filmów (m.in. „Książątko”). Wojnę miejscowość przetrwała nienaruszona, ale rok 1945 stał się Niestety Wycofujący się Niemcy zabrali praktycznie wszystkie urządzenia, a wkraczające wojska Armii Czerwonej doszczętnie zdewastowały, co pozostało. Krynica z wojny odrodziła się tak naprawdę pod koniec lat 50. XX w i powoli odbudowywała swoją uzdrowiskową markę i popularność. Do tej ostatniej przyczyniły się też z pewnością sportowe sukcesy hokejowej drużyny KTH, która istnieje od 1928 roku. W roku 1931 zorganizowano tu nawet Hokejowe Mistrzostwa Świata! Dziś miasto liczy ponad 11 tysięcy mieszkańców i określane jest mianem polskiego Davos – głównie z uwagi na coroczne międzynarodowe Forum Ekonomiczne. Ale tradycje i atrakcje uzdrowiskowe nadal są pewno dodatkowym magnesem dla licznie odwiedzających to miejsce turystów. Poza istniejącą już koleją ziemno-linową z 1937 r. na Górę Parkową, w 1997 r. uruchomiono tu kolejkę gondolową na Jaworzynę, która może przewieźć 1200 osób na godzinę. Dzięki tej inwestycji Krynica-Zdrój stała się też popularnym ośrodkiem narciarskim.
Artystyczny rozgłos miejscowość zdobyła z kolei dzięki malarzowi-prymitywiście pochodzenia łemkowskiego, Nikiforowi, którego rozpoznawalne obrazy zdobią dziś poświęconą mu stałą ekspozycję muzealną. Oprócz wspominanej tu już, zabytkowej pijalni wody, ozdobą Krynicy są m.in. zachowane budynki uzdrowiskowe: Łazienki Borowinowe (1881 r.), Stare Łazienki Mineralne z lat 1863-1966, a w centralnej części deptaku – neorenesansowy Stary Dom Zdrojowy z 1889 r. (z zachowaną oryginalną salą balową). Duży, zadbany park stanowi zresztą do dziś jedno z centralnych miejsc w uzdrowisku, całkowicie zamknięte dla ruchu kołowego. Tam też, każdego lata odbywają się koncerty i festiwale w muszli koncertowej (zbudowanej w miejscu dawnego pawilonu orkiestry zdrojowej). Od 1967 roku odbywa się w Krynicy każdego lata Festiwal im. Jana Kiepury, przyciągający widzów z całej Polski. Koncertu promenadowego na deptaku słucha tu co roku około 20 000 osób. W Krynicy-Zdroju i jej najbliższej okolicy jest wytyczony atrakcyjny również turystycznie Szlak Cerkwi Łemkowskich poświęcony budownictwu sakralnemu tych okolic, w przeszłości zamieszkanych głównie przez Łemków. Wśród krynickich gości i kuracjuszy znaleźli się m.in.: Józef Piłsudski, Jan Matejko, Artur Grottger, Henryk Sienkiewicz, Józef Ignacy Kraszewski, Ludwik Solski, Helena Modrzejewska, Władysław Reymont, Julian Tuwim, Konstanty Ildefons Gałczyński.
Nie tylko z uwagi na status uzdrowiska, władze miejskie dużą rolę przywiązują do działań, związanych z ekologią i ochroną środowiska. W latach 2010-2015 zrealizowano tu, ze wsparciem z funduszy europejskich, kompleksowy program wodno-ściekowy. W jego ramach zmodernizowano i unowocześniono sieć kanalizacji sanitarnej, wybudowano nowe ujęcia wody ze dwoma stacjami uzdatniania, oczyszczalnię ścieków, sieć wodociągową. Łącznie Krynica „wzbogaciła się” w tym czasie o 26 km nowej kanalizacji sanitarnej i 40 km – sieci wodociągowej. Zmodernizowano też ponad 11 km kanalizacji deszczowej oraz ponad 20 km – sanitarnej. Tego typu inwestycje pro-ekologiczne zazwyczaj są mało spektakularne, gdyż najczęściej są niewidoczne, bo ukryte w większości pod ziemią. Mają jednak ogromny wpływ na ochronę i czystość środowiska naturalnego, zwłaszcza, że powierzchnia całej gminy to blisko 40 km². W polskich miejscowościach uzdrowiskowych ekologia to naturalny priorytet. W Krynicy wszyscy zdają sobie z tego doskonale sprawę, zwłaszcza, że krynickie wody lecznicze (m.in. słynny „Zuber”) i mineralnych są znane praktycznie w całej Polsce. Krynica-Zdrój jest obecnie dużym ośrodkiem lecznictwa uzdrowiskowego i sanatoryjnego. Leczy się tu choroby układu trawiennego i moczowego, układu krążenia i przemiany materii.
Dlatego udział Krynicy w I edycji konkursu Eko Hestia Spa był naturalną konsekwencją – nie tylko specyfiki uzdrowiskowej, ale i przyjętej strategii rozwoju, w której ochrona środowiska naturalnego, zasobów złóż leczniczych wód oraz specyficznego mikroklimatu jest jednym z najważniejszych dziś zadań.
Wojciech Fułek
