X Kongres Gospodarki Elektronicznej: Likwidujmy bariery czy zwiększajmy dostępność?

Dziś powinniśmy zrobić krok dalej i zamiast mówić o barierach i ich eliminowaniu, myśleć o pełnej dostępności usług, zarówno w świecie rzeczywistym, jak i wirtualnym – taki wniosek płynie z prezentacji Eweliny Stępnik, koordynatora działań związanych z osobami z niepełnosprawnościami w Związku Banków Polskich. Jednym z efektów działalności ZBP w tym zakresie jest dokument zatytułowany „Dobre praktyki obsługi klientów z niepełnosprawnościami”. Wystąpienie Eweliny Stępnik zapoczątkowało trzecią i ostatnią sesję X Kongresu Gospodarki Elektronicznej.

Innowacja i elektronizacja – barierą czy usprawnieniem dla osób z niepełnosprawnościami? To z pozoru trywialne pytanie niesie w sobie większą głębię aniżeli można by sądzić. Przykłady niewłaściwego podejścia do integracji można znaleźć nawet w… Narodowej Strategii Integracji Społecznej dla Polski. – Pomimo braku jednoznacznego wskazania, że osoby z niepełnosprawnościami są narażone w większym stopniu na wykluczenie społeczne, te dwa terminy się ze sobą przeplatają – podkreśliła prelegentka, wskazując na tyleż bałamutną, co groźną tendencję utożsamiania niepełnosprawności z narażeniem na wykluczenie. Pokłosie tak niedorzecznych twierdzeń znaleźć można w opracowaniach GUS, gdzie jako jeden z czynników wykluczenia cyfrowego wymieniana jest niepełnosprawność. – Dlaczego miałby to być powód nieposiadania internetu? – pytała Ewelina Stępnik.

Jak w dzisiejszych czasach kreować właściwe podejście do integracji? – Powinniśmy zmienić perspektywy patrzenia. Skoro postęp jest faktem, to znaczy, że wszyscy powinni za tym nadążać, jest to rola usługodawców i administracji – podkreśliła przedstawicielka ZBP.

Kolejne prezentacje potwierdzały to założenie. Przemysław Wyszyński, prezes firmy Mobitoki Sp. z o. o. i Robert Gdela, prezes Seventica Sp. z o. o, omówili rozwiązania w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii do wsparcia komunikacji z osobami niesłyszącymi. Ciekawym elementem była prezentacja na żywo funkcjonowania tłumacza języka migowego.

– Udało się w ZBP zbudować przeświadczenie, że środowisko bankowe powinno się zaangażować w usuwanie barier, że to jest nasza powinność – nie tylko w aspekcie regulacyjnym, ale przede wszystkim ogólnoludzkim – tymi słowami zapoczątkował ostatnią debatę tegorocznego Kongresu prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz, który wystąpił również w roli moderatora. W panelu udział wzięli: Piotr Kowalski, reprezentujący Polski Związek Głuchych, Orfeusz Malinowski, przewodniczący Zespołu ds. Obsługi Osób z Niepełnosprawnościami Przez Banki, z Komitetu Jakości Usług Finansowych ZBP, Artur Marcinkowski, przewodniczący rady Fundacji Widzialni, Piotr Pawłowski, prezes zarządu Fundacji Integracja oraz Marta Walaszczyk-Szymańska, Menedżer ds. Komunikacji Jakości w Banku Zachodnim WBK.

– Każdy jest świadom tego, że inaczej funkcjonowało się 10 czy 20 lat temu w naszym kraju – podkreślił Piotr Pawłowski, wskazując na tyleż chlubny, co mało dostrzegany fakt, że pod względem dostępności dla niepełnosprawnych prześcignęliśmy nawet… stolicę Unii Europejskiej, na co zwracał uwagę chociażby europoseł Sławomir Piechota. – Bruksela jest totalnie niedostosowana do potrzeb niepełnosprawnych – zaznaczył prezes Fundacji Integracja.

Rzecz w tym, że o ile w przypadku barier w architekturze wiemy wszyscy na czym te bariery polegają, to w innych dziedzinach nie zawsze wygląda to aż tak dobrze. A przecież niepełnosprawni to od 4 do 6 mln naszych rodaków, którzy zasługują na pełny dostęp do tego, co oferowane jest w naszym kraju. Piotr Kowalski wskazał na dość żenujący przykład, jakim jest… ścisłe limitowanie dostępności tłumaczy języka migowego w urzędach, argumentowane w nie mniej żenujący sposób – niskim zapotrzebowaniem. – Czy gdy robimy podjazd dla osób na wózkach, to liczymy potem ile osób przejeżdża przez ten pojazd? – zapytał retorycznie przedstawiciel Polskiego Związku Głuchych. W jego opinii, niewiele musi się zmienić w rozwiązaniach technologicznych – znacznie więcej w umysłach Polaków. Dlatego warto podkreślać każdy przypadek, który może być stawiany jako wzór. – Chciałem pochwalić Bank BPH, który dostrzega, że głusi są pełnoprawnymi klientami – i zapewnia im obsługę tłumacza migowego – zaznaczył Piotr Kowalski.

Techniki wykorzystywane w integracji mogą też stać się motorem napędowym rozwoju cywilizacyjnego – zauważył Orfeusz Malinowski. – Kiedyś cała technologia wykorzystywana na rynku cywilnym pochodziła z wojska. Teraz jest to trochę inaczej – ten język migowy online mógłby nie tylko pomagać głuchym, ale pomóc większej ilości osób bankować bez chodzenia do oddziału. (…)Dzięki temu, że przetestujemy pewne rozwiązanie na potrzeby niepełnosprawnych, możemy później w ten sam sposób usprawnić pracę bankowców w ogóle – ocenił Orfeusz Malinowski.

– Cała wiedza ludzkości znajduje się w necie. Aby rozwijać społeczeństwo i gospodarkę opartą na wiedzy, należałoby przestrzegać standardów dostępności – powiedział Artur Marcinkowski, wskazując na standard dostępności stron internetowych WCAG. – Bankowość to również obszar wrażliwy społecznie – i niebawem też pojawi się pewnie standard w tej dziedzinie – stwierdził przedstawiciel Fundacji Widzialni. Inicjatywy w tej dziedzinie podejmuje nie tylko ZBP, ale również i poszczególne bank. – Od roku 2010, a właściwie rok wcześniej, zaprosiliśmy do dyskusji organizacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych. To są obywatele, klienci, dla których chcemy być bankiem bez barier – potwierdziła Marta Walaszczyk-Szymańska. Jakie rozwiązania udało się wypracować BZ WBK? – Uruchomiliśmy serwis BZWBK24 dla osób z dysfunkcją wzroku, mówiące bankomaty, oddziały bez barier – podkreślała przedstawicielka banku. W kanale video-czat dyżurują doradcy posługujący się perfekcyjnie polskim językiem migowym – a niedługo opcja taka dostępna będzie także w kanale mobilnym banku.

Paneliści zwrócili uwagę na klika faktów istotnych dla tego, by nad Wisłą można było mówić o pełnej dostępności usług i obiektów użyteczności publicznej. Pierwszym z nich jest tworzenie obiektów jak najszerzej dostępnych – a nie tylko dostosowanych do potrzeb niepełnosprawnych, czyli spełniających normy regulacyjne. Druga rzecz to dialog i zaangażowanie odpowiedzialnych i kompetentnych ekspertów, znających potrzeby ludzi z niepełnosprawnościami.

– Byłbym za tym, aby zwrócić się do rządu i samorządów, żeby te technologie dostępne do tłumaczenia języka migowego były powszechnie dostępne. Dlaczego mówię o tym w tym roku? Jesteśmy w pełnej gamie wyborów. Musimy robić wszystko, żeby te rozwiązania wdrażać – podsumował ożywioną dyskusję prezes ZBP.

Ostatnim punktem tegorocznego wydarzenia było rozdanie Nagród Kapituły X Kongresu Gospodarki Elektronicznej oraz podsumowanie KGE. Nagrody wręczyli: prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz oraz prezes zarządu Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor Sławomir Grzelczak.

Wyróżnienia przyznano w czterech kategoriach: Dziennikarz Roku, Projekt Roku, Partner Roku oraz Ambasador Gospodarki Elektronicznej. Dodatkowo w tym roku Kapituła zdecydowała się na przyznanie wyróżnienia – otrzymał je Jacek Uryniuk, dziennikarz Gazety Prawnej, który uruchomił serwis cashes.pl, poświęcony funkcjonowaniu sektora usług płatniczych. Tytuł Dziennikarza Roku przyznano rąk Pawłowi Sołtysowi – w dowód uznania dla aktywności w prezentowaniu tematyki związanej z gospodarką elektroniczną w mediach. Jako Projekt Roku uznano Polski Standard Płatności – nagrodę odebrał Dariusz Mazurkiewicz, wiceprezes spółki.

– Tę nagrodę Kapituła Kongresu postanowiła przyznać za wysiłek kilku wiodących instytucji na rynku finansowym, naprawdę mocno konkurujących ze sobą. A jednak wspólnym wysiłkiem udało się pokonać różne bariery i namiętności, co zaowocowało powstaniem standardu, ale udało się dokonać czegoś nie mniej ważnego – ponieważ jednocześnie zaprojektowano współpracę z Krajową Izbą Rozliczeniową. To jest naprawdę ogromna sprawa – i bez liderów banków nie byłoby tego projektu – powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz.

Tytuł Partnera Roku przyznano Forum Technologii Bankowych – za aktywność w tworzeniu nowych projektów upowszechniających sektor gospodarki elektronicznej w Polsce. W imieniu Forum głos zabrał jego przewodniczący, Paweł Jakubik. – Chciałbym podziękować panu, panie Pawle, jako szefowi – bez dobrego szefa nie byłoby możliwe zorganizowanie współpracy kilkudziesięciu firm konkurujących o dostęp do banków – powiedział przedstawicielowi FTB prezes Związku Banków Polskich.

Tytuł Ambasadora Gospodarki Elektronicznej przypadł Adamowi Marciniakowi. Najstarsze wyróżnienie w historii konkursu przedstawiciel PKO BP otrzymał za aktywność w promowaniu i upowszechnianiu edukacji w zakresie rozwoju gospodarki elektronicznej. – Odbieram to jako nagrodę dla IT PKO Banku Polskiego. Jeszcze bardziej się cieszę, biorąc pod uwagę że Blik, który powstał jako naturalna ewolucja IKO, jest sukcesem i funkcjonuje na rynku – powiedział laureat.

Karol Jerzy Mórawski