Wyniki finansowe OFE i PTE w 2016 roku
Uwagę zwracają w nim dane dające odpowiedź na szereg pytań. Od tych dotyczących przepływu środków finansowych z ZUS do OFE czy sektorów, w które najchętniej inwestowały OFE po wysokość wynagrodzeń lub kosztów w przychodach PTE za zarządzanie OFE. A jak to wygląda w szczegółach?
Otwarte Fundusze Emerytalne
Ich wynik finansowy w 2016 r. wyniósł 13,7 mld zł, wobec ujemnego wyniku w kwocie 6,8 mld zł w 2015 r. Aktywa ogółem na koniec 2016 r. wyniosły 153,9 mld zł, co oznacza wzrost o 12,9 mld zł (9,2%) w ciągu roku.
Liczba rachunków prowadzonych przez otwarte fundusze emerytalne wg stanu na dzień 31 grudnia 2016 r. wyniosła 16,8 mln. Udział rachunków martwych, na które nie wpłynęła żadna składka, wyniósł 0,6% ogólnej liczby rachunków i zmniejszył się o 0,1 p. proc. w porównaniu z poprzednim rokiem. Odsetek rachunków martwych dla poszczególnych funduszy wahał się od 0,2% do 1,9% liczby prowadzonych rachunków. Zgodnie z danymi Centralnego Rejestru Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych prowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), na dzień 31 grudnia 2016 r. było zarejestrowanych 16,4 mln członków otwartych funduszy emerytalnych, tj. o 0,7% mniej niż rok wcześniej. Według kryterium płci zarejestrowanych w OFE było 8,6 mln mężczyzn i 7,8 mln kobiet. Liczba członków trzech największych otwartych funduszy emerytalnych wyniosła 7,9 mln osób, co stanowiło 48,0% liczby wszystkich członków OFE.
W 2016 r. ZUS przekazał do OFE 3,2 mld zł składek oraz 22,2 mln zł odsetek. W porównaniu z rokiem 2015, kwota wpłaconych składek do OFE była wyższa o 59,9 mln zł, natomiast kwota wpłaconych odsetek była niższa o 11,8 mln zł. W okresie od 19 maja 1999 r. do 31 grudnia 2016 r., ZUS przekazał do OFE kwotę 209,5 mld zł składek oraz 3,6 mld zł odsetek.
Przychody operacyjne otwartych funduszy emerytalnych w 2016 r. wyniosły 4,8 mld zł, co oznacza wzrost o 19,4% w skali roku. Główną pozycją były przychody portfela inwestycyjnego, które stanowiły 95,7% przychodów operacyjnych. Przychody portfela inwestycyjnego wzrosły o 19,0% w odniesieniu do 2015 r. i wyniosły 4,6 mld zł. Koszty operacyjne osiągnęły kwotę 920,9 mln zł i zmniejszyły się o 5,5% w porównaniu do 2015 r. Koszty zarządzania funduszami wyniosły 693,1 mln zł i stanowiły 75,3% kosztów operacyjnych OFE (76,0% przed rokiem).
Wynik finansowy ogółem otwartych funduszy emerytalnych w 2016 r. wyniósł 13,7 mld zł, wobec ujemnego wyniku 6,8 mld zł przed rokiem. Na wynik ten złożyły się: zrealizowany i niezrealizowany zysk w wysokości 9,8 mld zł oraz wynik z inwestycji w wysokości 3,9 mld zł.
Aktywa ogółem otwartych funduszy emerytalnych na koniec 2016 r. wyniosły 153,9 mld zł i zwiększyły się o 9,2% w relacji rok do roku. Największy udział w aktywach wykazywał portfel inwestycyjny – 98,9%.
Zobowiązania ogółem ukształtowały się na poziomie 432,1 mln zł, w roku poprzednim było to 399,3 mln zł (wzrost o 8,2%). Aktywa netto otwartych funduszy emerytalnych wynosiły 153,4 mld zł, co oznacza wzrost o 9,2% w skali roku.
W co inwestowały OFE?
W portfelu inwestycyjnym otwartych funduszy emerytalnych dominowały akcje spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym – 127,0 mld zł, a ich udział tak samo jak przed rokiem stanowił 83,4% całego portfela inwestycyjnego. Obligacje wyniosły 12,4 mld zł, a ich udział w portfelu inwestycyjnym OFE zmniejszył się o 0,7 pkt proc. w porównaniu rok do roku. Depozyty bankowe wyniosły 11,1 mld zł, a ich udział w portfelu zwiększył się o 0,8 pkt proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Inne lokaty w portfelu inwestycyjnym wynosiły 1,6 mld zł, a ich udział w tym portfelu był taki sam jak przed rokiem – 1,1%.
Wartość inwestycji OFE na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) w akcje notowane na regulowanym rynku giełdowym wyniosła 116,1 mld zł (wzrost wartości tej części portfela o 9,5% w skali roku). Akcje wycenione na dzień 31 grudnia 2016 r. miały wartość: dla akcji podmiotów sektora finansowego – 46,6 mld zł, sektora przemysłowego – 40,3 mld zł, sektora usługowego – 29,2 mld zł.
Inwestycje zagraniczne OFE wyniosły 11,2 mld zł i stanowiły 7,3% wartości całego portfela inwestycyjnego.
Średnia ważona stopa zwrotu otwartych funduszy emerytalnych za okres trzyletni od 29 marca 2013 r. do 31 marca 2016 r. wyniosła 6,344% natomiast za okres od 30 września 2013 r. do 30 września 2016 r. wyniosła 0,133%. Lepszy rezultat od średniej ważonej stopy zwrotu w pierwszym okresie osiągnęło sześć funduszy natomiast w drugim okresie siedem funduszy.
Powszechne Towarzystwa Emerytalne
Aktywa PTE na koniec grudnia 2016 r. wyniosły 2,6 mld zł, co oznaczało spadek o 8,3%. W strukturze aktywów 60,2% ich wartości stanowiły aktywa trwałe. W ich ramach główną pozycję zajmowały inwestycje długoterminowe, których udział jednak zmniejszył się z 78,4% w końcu 2015 r. do 77,7% w 2016 r.
Wartość pasywów (PTE) w 92,4% była kształtowana przez kapitał własny, który wynosił 2,4 mld zł (spadek o 3,9% w porównaniu z 2015 r.). Ponadto odnotowano zmniejszenie wartości kapitałów zapasowych do 802,9 mln zł (spadek o 5,0% w skali roku). Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania zmniejszyły się o 40,9% w relacji do poprzedniego roku. Rozliczenia międzyokresowe osiągnęły wartość 22,9 mln zł (o 13,2% niższą niż na koniec 2015 r.).
Przychody PTE wynikające z zarządzania otwartymi funduszami emerytalnymi wyniosły 865,9 mln zł, co oznacza ich zmniejszenie w porównaniu z rokiem poprzednim o 7,5%. Wynagrodzenie za zarządzanie funduszami stanowiło 80,2% przychodu (wzrost udziału o 1,1 p. proc.). Koszty związane z zarządzaniem otwartymi funduszami emerytalnymi przez PTE wyniosły 433,2 mln zł i zwiększyły się o 5,9%, w tym obowiązkowe obciążenia z tytułu zarządzania OFE wyniosły 245,9 mln zł, co stanowiło 56,8% tych kosztów.
Wynik techniczny PTE na zarządzaniu otwartymi funduszami emerytalnymi ukształtował się na poziomie 437,6 mln zł, tj. o 17,5% niższym niż w 2015 r. Po uwzględnieniu wyniku na działalności gospodarczej, towarzystwa wypracowały 494,4 mln zł zysku brutto, w porównaniu z rokiem poprzednim zmniejszył się on o 103,1 mln zł. W efekcie, powszechne towarzystwa emerytalne zamknęły rok 2016 zyskiem netto w wysokości 399,7 mln zł, podczas gdy w 2015 r. zysk netto wynosił 483,6 mln zł.
Czytaj więcej:
Bogdan Koblański
