Wydarzenia i Opinie | Felieton | Zapomniana powinność

 
Andrzej Lazarowicz

Odpowiedzialność, bo o niej mowa, ma wiele znaczeń. Według „Wielkiego słownika języka polskiego” to: „1) cecha kogoś, kto jest obowiązkowy i zdolny do ponoszenia konsekwencji za swoje postępowanie;
2) obowiązek dopilnowania kogoś lub czegoś; 3) obowiązek odpowiadania za to, że stało się coś niekorzystnego, co nie powinno się zdarzyć.” I już wiadomo dlaczego tak wielu nie ma ochoty zwracać na nią uwagi.

Nieco inaczej określili ją organizatorzy akcji „Cała Polska czyta dzieciom”. Ich zdaniem: „odpowiedzialność to rzetelne wypełnianie swoich obowiązków, dotrzymywanie słowa, dbanie o wspólne dobro i zapobieganie złu, a także gotowość do ponoszenia konsekwencji własnych wyborów i zachowań” (za: MC_Wyklad_Odpwiedzialnosc_Wolnosc).

Ale i to dla współczesnego człowieka zachęcająco nie brzmi. Bo dzisiaj jakoś woli się korzystać z wolności bez niepotrzebnego tracenia czasu na zastanawianie się, jaką za to trzeba ponieść odpowiedzialność. Tak jakby ona była osobnym zgoła bytem. Jednak nie jest. Emil Brunner, szwajcarski duchowny i teolog reformowany, stwierdził wręcz: „odpowiedzialność nie jest jednym z atrybutów, odpowiedzialność jest »substancją« bycia człowiekiem”.

A przy tym jest ona tak stara, jak ludzkość. Czyli niemalże od zawsze. I od zawsze też próbowano się ...