Wydarzenia i opinie | Felieton | Prawdy, półprawdy, kłamstwa

Andrzej Lazarowicz

Dziś praktycznie nie ma, być może oprócz flag, rzeczy czarnych bądź białych. Nawet ekrany najmniejszych smartfonów odtwarzają miliony kolorów (do niedawna nie wiedziałem, że może ich być aż tyle). Podobnie jest z otaczającą nas rzeczywistością – wręcz kipi kolorami, choć nie one są w niej najważniejsze. Zdecydowanie istotniejsza jest wielość poglądów, skrajność stanowisk, przeplatanie się pochlebstw i oczerniania, prawd i kłamstw. Zwłaszcza tych ostatnich jest tak dużo, że czasami – jak powiadał sienkiewiczowski Longinus Podbipięta – „słuchać hadko”. A przy tym, jak stwierdził Waldemar Łysiak („Cena”): „Najgorsze nie jest to, że ludzie oszukują. Najgorsze jest to, że każde oszustwo ma jakieś usprawiedliwienie”.

Fakt, kłamstwo towarzyszyło człowiekowi od zawsze. Od zawsze też jest obecne w przyrodzie, choć tu prof. Leszek Kołakowski określa je „przekazywaniem fałszywych informacji”. Kamuflaż stosują tak drapieżniki, jak i potencjalne ich ofiary. „Motyl mówi do ptaszka «ależ ja nie jestem motylem, tylko zwiędłym liściem». Osa mówi do pszczoły, strażniczki ula: «ależ ja nie jestem osą, tylko pszczołą, o czym możesz się przekonać, pszczółko – dodaje uczenie – za pomocą swoich sensorów olfaktorycznych» (podobno niektóre gatunki os tak czynią). Natychmiast przy tym rzuca się nam w oczy ...