Węgry i Polska niechlubnymi rekordzistami we wzroście liczby niewypłacalnych przedsiębiorstw
Polska była w gronie 26 krajów, które odnotowały dwucyfrowy wzrost niewypłacalności przedsiębiorstw. Została wyprzedzona tylko przez Węgry, które w 2023 roku zanotowały wzrost o 146% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Niewypłacalność przedsiębiorstw w 2023, zmiana r/r w %:
W porównaniu do sytuacji z roku 2019, czyli sprzed pandemii, liczba niewypłacalności w Polsce była w 2023 roku wyższa aż o 357%.
Eksperci Allianz Trade spodziewają się, że po czterech kolejnych latach wzrostów niewypłacalności do rekordowego poziomu 4467, liczba takich przypadków nieznacznie spadnie:
– do około 4000 w 2024 roku.
oraz
– 3450 w 2025 roku.
Powodem upadłości polskich firm niska rentowność
W Polsce niewypłacalne były głównie firmy najmniejsze. Podstawową przyczyną nie są opóźnienia należności (one są zazwyczaj efektem wtórnym), tylko niska rentowność. MSP najgorzej sobie radzą z dostosowywaniem do wzrostu kosztów cen swoich usług czy produktów. Jednocześnie mogą korzystać z dalece uproszczonej restrukturyzacji.
Powszechność zjawiska niewypłacalności w Polsce przekłada się na zagrożenie efektem domina – skumulowana skala problemów małych firm oznaczać może wyzwanie także dla tych większych, będących ich dostawcami. Zwłaszcza, że realna może być tendencja koncentracji i trwałego zmniejszenia liczby polskich firm: nie ma już warunków sprzyjających samozatrudnieniu, przeciwnie – duży popyt na pracę (rekordowo niskie, nawet na tle UE bezrobocie) sprzyja nie tylko podnoszeniu pensji dla pracowników na etacie ale jednocześnie także wzrostowi obciążeń składek społecznych dla MSP. Stąd też rekordowa liczba firm zamykanych i zawieszanych. W 2023 było ich blisko 600 tys.
Na świecie spodziewany dalszy wzrost niewypłacalności
Niewypłacalność utrzymała się w większości rozwiniętych gospodarek powyżej poziomu sprzed pandemii. Gwałtowne wzrosty w 2023 roku, w porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano w Stanach Zjednoczonych (40%) w strefie euro (14%). W tej ostatniej największe wzrosty były w Holandii (52%), Francji (35%) i Niemczech (23%).
Spadek niewypłacalności zanotowano w niektórych gospodarkach wschodzących – w Chinach (14%), RPA (13%), Indiach (8%).
Allianz Trade nie spodziewa się tsunami niewypłacalności przedsiębiorstw, jakie odnotowano w następstwie wielkiego kryzysu finansowego, kiedy to globalna liczba niewypłacalności gwałtownie wzrosła o 17% i 19% odpowiednio w 2008 i 2009 roku. Przedstawia 5 krytycznych problemów, które mogą powodować niewypłacalność.
1. W 2024 roku wiele firm zanotuje spadek rentowności.
2. Rośnie niepewność geopolityczna i gospodarcza.
3. Warunki finansowania i płynność pozostają trudne.
4. Wzrosnąć może niewypłacalność nowych firm.
5. Szczególnie narażone mogą być sektory i firmy, które opierają się na wydatkach uznaniowych (np. hotele, restauracje, turystyka) oraz pracochłonne (budownictwo, transport drogowy, określone usługi biznesowe). Budownictwo i nieruchomości, które już doświadczyły zauważalnych skoków liczby niewypłacalności przedsiębiorstw w Europie i Azji w 2023 r., nadal będą zwiększać ich liczbę z powodu cyklicznego spowolnienia gospodarczego i z przyczyn demograficznych.
