W Polsce dochody rosną, nierówności maleją

Badania były realizowane w 2018 r., ale odnoszą się do rocznego dochodu z roku poprzedzającego badanie, tj. od stycznia do grudnia 2017.

Na dochód do dyspozycji składają się: dochody z pracy najemnej, w tym korzyści niepieniężne, dochody z pracy na własny rachunek, emerytury i renty, różnego rodzaju zasiłki, dochody z posiadanego majątku, a także regularne transfery otrzymywane od osób spoza gospodarstwa domowego.

Dochód poniżej wartości średniej wykazało w 2018 roku 60,0% osób, w 2015 r. − 61,4%, zaś w 2008 − 62,9%. Świadczy to o zmniejszeniu się nierówności.

Wzrost wartości mediany

W analizowanym okresie następował też stały wzrost wartości mediany, który był szybszy niż wzrost średnich dochodów do dyspozycji. Pomiędzy 2008 i 2018 rokiem był to wzrost o 78,0%, natomiast między 2015 i 2018 rokiem o 20,0%.

Mediana do wielkość, która dzieli daną zbiorowość na dwie równe części.

O zmniejszaniu się nierówności świadczy też fakt, że pomiędzy badaniami z lat 2015 i 2018 dochody 20% najbiedniejszych wzrosły o 18%, zaś 20% najbogatszych o 10%. Pomiędzy badaniami z lat 2008 i 2018 te wzrosty wyniosły odpowiednio 84% i 53%.

Niższy współczynnik Giniego

Wartość współczynnika Giniego, mierzącego poziom nierówności, liczona dla dochodu do dyspozycji obniżyła się z 32,0 dla badań w roku 2008 − do 30,6 w badaniach 2015 i 27,8 w roku 2018.

Współczynnik Giniego przybiera wartości od 0 (idealna równość) do 100.

Dochód do dyspozycji szybciej rósł w mniejszych miejscowościach

Podobnie jak w poprzednich latach roczny przeciętny dochód do dyspozycji był zdecydowanie niższy na wsi niż w mieście (odpowiednio: 26 671 zł i 34 293 zł).  W miastach poniżej 20 tys. mieszkańców wyniósł 31 469 zł, zaś w miastach powyżej 500 tys. − 40 264 zł.

Jednak w ostatnich latach dochody do dyspozycji w miejscowościach mniejszych rosły szybciej niż w dużych miastach. Pomiędzy badaniami w latach 2015 i 2018 stwierdzono przyrost dochodów do dyspozycji w miastach poniżej 20 tys. o 5,8 tys. zł (23%), a w miastach powyżej 500 tys. przyrost o 2,7 tys. zł (7%).

Na wsiach przeciętny dochód do dyspozycji na osobę wzrósł w tym okresie o 4 tys. zł (19%). Podobna tendencja wystąpiła w okresie pomiędzy badaniami z lat 2008 i 2018.

Średni dochód najwyższy w woj. mazowieckim

Makroregionem o najwyższym rocznym przeciętnym dochodzie do dyspozycji w 2018 roku było województwo mazowieckie ze średnim dochodem 35 866 zł. Najniższym średnim dochodem charakteryzował się makroregion wschodni (26 886 zł).

Pomiędzy rokiem 2015 i 2018 dochód do dyspozycji wzrósł:

o 5,6 tys. zł w makroregionie północnym,

o 4,9 tys. zł w  północno-zachodnim,

o 4,6 tys. zł w południowo-zachodnim,

o 4,6 tys. w centralnym,

o 4,5 tys. na Mazowszu, 

o 3,5 tys. we wschodnim makroregionie.

Według badań z 2018 roku najwyższy roczny przeciętny dochód do dyspozycji osiągnęły osoby w gospodarstwach domowych z jednym dzieckiem na utrzymaniu (34 842 zł).

Najniższym dochodem charakteryzowały się osoby z gospodarstw domowych rodziców samotnie wychowujących dzieci (23 698 zł), a następnie gospodarstwa jednoosobowe (25 988 zł).

Polska na 20. miejscu w Unii Europejskiej

W Unii Europejskiej przeciętny dochód do dyspozycji na osobę, z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej wyniósł w badaniach 2018 roku 19 517 euro. Na pierwszym miejscu był Luksemburg (38 040 euro), na drugim Austria (25 609 euro), na trzecim Niemcy (24 876 euro).

Polska zajęła 20 miejsce z dochodem 12 952 euro. Wyprzedziliśmy m.in. Portugalię, Słowację, Grecję, Węgry.

Przeciętny dochód do dyspozycji w badaniach 2018 roku i jego składowe:

Źródło: Dochody i warunki życia ludności Polski – raport z badania EU-SILC 2018