V Bankowe Forum Wierzytelności
To już drugi rok, kiedy Bankowe Forum Wierzytelności organizowane jest na... stadionie - rok temu spotkanie odbywało się na Stadionie Narodowym, teraz gościny udzieliła Pepsi Arena przy Łazienkowskiej. Sytuacja współczesnej branży windykacyjnej zresztą w dużym stopniu przypomina piłkarskie rozgrywki: trzeba grać skutecznie, a z drugiej strony - przestrzegać ustalonych odgórnie reguł gry. W przeciwieństwie jednak do piłkarskiego boiska, na rynku wierzytelności druga strona - czyli dłużnicy - nierzadko nie ma zamiaru trzymać się zasad fair play. Jak sobie radzić w tych warunkach i jakie są kierunki rozwoju branży - na te pytania próbowano znaleźć odpowiedź podczas Forum.
Organizator konferencji – Biuro Informacji Gospodarczej BIG InfoMonitor – zaprosił do dyskusji przedstawicieli sektora bankowego, branży windykacyjnej, reprezentantów administracji państwowej oraz niezależnych ekspertów. Patronami forum byli: Związek Banków Polskich, Polski Związek Windykacji oraz Firma Wiarygodna Finansowo.
Rozpoczynając obrady, prezes BIG InfoMonitor przypomniał, że wymiana informacji gospodarczej ma kluczowe znaczenie dla kondycji całego sektora finansowego:
– Celem tego forum jest wymiana wiedzy pomiędzy sektorem finansowym – bankowym, leasingowym, pożyczkowym – a sektorem windykacyjnym. Generalnie wszyscy jesteśmy z sektora finansowego – ponieważ wszyscy mówimy o pieniądzach. (…) Na rynku wierzytelności wymiany informacji funkcjonuje wiele podmiotów: Związek Banków Polskich, Biuro Informacji Kredytowej, biura informacji gospodarczej, giełdy wierzytelności. Jest wiele podmiotów które zajmują się wymianą i udostępnianiem informacji, są też informacje zbierane z serwisów społecznościowych.
Kondycja polskich banków jest dobra, ale to jeszcze nie zapewnia optymalnego finansowania polskiej gospodarki – tak obecną sytuację na rynku bankowym podsumował prezes ZBP Krzysztof Pietraszkiewicz. Obok uwarunkowań historycznych, jedną z głównych przyczyn obniżających wydajność sektora finansowego – a w konsekwencji całej gospodarki – są nieregularnie spłacane zobowiązania kredytowe. Zobowiązania te liczone są w miliardach złotych:
– Łącznie kredyty zagrożone to około 60 mld złotych na całą pulę udzielonych kredytów, a utworzone rezerwy celowe na kredyty nieregularne to ponad 34 mld złotych, czyli więcej niż 54 procent. Można powiedzieć, że wiele z tych kredytów nieregularnych zostanie spłaconych, choć wymaga to pewnego wysiłku. Nawiązuje to do naszego dzisiejszego spotkania, bo Państwo w tym procesie bezpośrednio lub pośrednio także uczestniczycie – podkreślił prezes ZBP.
Jakie zmiany legislacyjne są konieczne, aby zwiększyć dyscyplinę płatniczą na polskim rynku? Jednym z niezbędnych rozwiązań jest nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Efekty prac nad zmianami w tych przepisach przedstawił Grzegorz Lang – Dyrektor Departamentu Doskonalenia Regulacji w Ministerstwie Gospodarki. Niestety, wszystko wskazuje na to, że – wbrew niedawnym zapowiedziom – na udostępnianie w rejestrach biur informacji gospodarczych zaległości publicznoprawnych jeszcze poczekamy.
– Bardzo często te zobowiązania, które są należne podmiotom publicznym, wpadają w reżim Ordynacji podatkowej, co oznacza że obejmowane są one także tajemnicą skarbową. To utrudnia wprowadzenie i bardzo proste zgłaszanie wierzytelności, które tak naprawdę są odpłatnością za usługi – jak na przykład opłata za odbiór odpadów – stwierdził reprezentant Ministerstwa Gospodarki.
Czego możemy się spodziewać w najbliższym czasie? Jedna z propozycji to rejestr bezskutecznych egzekucji. Jest również szansa na wymianę danych pomiędzy poszczególnymi biurami informacji gospodarczej, tak aby raport z jednego BIG-u uwzględniał dane z pozostałych rejestrów. Spodziewać się można także zmiany w zakresie udostępniania informacji o przedawnionych zobowiązaniach konsumentów.
Udostępnianie informacji o dłużnikach może być dokonywane również niezależnie od biur informacji gospodarczej – w przypadkach, kiedy wierzytelność sprzedawana jest poprzez ogłoszenie publiczne. O ewolucji giełd wierzytelności i ich zmieniającej się roli w systemie gospodarczym mówił Krzysztof Matela – prezes spółki EGB Investment i Przewodniczący Rady Polskiego Związku Windykacji. Perspektywy na tym rynku to między innymi integracja danych zawartych w portalach zajmujących się obrotem wierzytelnościami z systemami sprzedażowymi i księgowymi firm – co pozwoli na identyfikację zagrożenia jeszcze przed realizacją transakcji. Innym rozwiązaniem jest przekazywanie danych z giełd wierzytelności do biur informacji gospodarczej – jak to ma miejsce już obecnie w przypadku BIG InfoMonitor i giełdy wierzytelności dlugi.info. Zaznacza się również tendencja do konsolidacji rynku, a w konsekwencji wyłonienia jednego, silnego podmiotu zajmującego się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami online.
Inwestycja w wierzytelności bardzo łatwo może okazać się rynkową porażką – wystarczy, że nabywca zaproponuje cenę zaledwie o kilka punktów procentowych zbyt wysoką. O wyzwaniach związanych z wyceną portfeli wierzytelności przeterminowanych opowiedział Jeremi Bobowski, członek zarządu spółki ULTIMO.
Kolejnym punktem programu była debata na temat gromadzenia i udostępniania informacji gospodarczej we współczesnym świecie. W prowadzonej przez dziennikarza gospodarczego Macieja Samcika dyskusji udział wzięli: Marcin Ledworowski- Wiceprezes Zarządu BIG InfoMonitor S.A, Jacek Adamski – Doradca Zarządu Konfederacji Lewiatan, Marek Rechciński – Dyrektor Operacyjny Departament Kredytów Trudnych Klienta Korporacyjnego Banku Pekao S.A, Wojciech Kuryłek – Dyrektor Centrum Restrukturyzacji i Windykacji Banku PKO BP oraz Loukas Notopoulos – Prezes Zarządu Vivus Finance.
Podejście sektora MSP odnośnie przeterminowanych zobowiązań to klasyczny przykład strusiej polityki – twierdzi Anna Paczuska, prezes zarządu spółki EOS KSI Polska. Z kolei banki najczęściej uciekają się do rozwiązania „zrób to sam”, rozbudowując własne działy windykacji. Dla jednych i drugich podmiotów rozwiązaniem może być outsourcing, pozwalający na zaoszczędzenie czasu, funduszy a przede wszystkim przekazanie windykacji w ręce wyspecjalizowanych podmiotów. Dla banków może mieć to szczególne znaczenie teraz, kiedy powoli zaczyna psuć się portfel wierzytelności hipotecznych – sytuację na rynku zobowiązań związanych z kredytami mieszkaniowymi zaprezentował Jarosław Chmiel, Dyrektor Departamentu Wycen Centrum AMRON.
Informacja gospodarcza nie obejmuje wyłącznie niespłacanych zobowiązań. O tym, jak kształtować swoją pozytywną historię kredytową i płatniczą, a także dlaczego warto zgłaszać do biur informacji gospodarczej również rzetelnych kontrahentów, opowiadał Mariusz Hildebrand – prezes BIG InfoMonitor. Natomiast Tomasz Wituszyński z Biura Informacji Kredytowej zaprezentował system pozwalający na skuteczną weryfikację i standaryzację danych adresowych i teleadresowych kredytobiorców – BIK Tracing.
Mało kto wie, że nawet niewinne wpisy na Facebooku czy Twitterze mogą stanowić element oceny zdolności kredytowej – tymczasem na świecie coraz więcej banków korzysta właśnie z tego kanału. O tym, w jaki sposób wykorzystać portale społecznościowe do oceny scoringowej przyszłych kredytobiorców, mówił Erki Kert – Dyrektor Generalny i współzałożyciel firmy Big Data Scoring. W ostatnim referacie Katarzyna Kreczmańska-Gigol ze Szkoły Głównej Handlowej zaprezentowała społeczne uwarunkowania zadłużania się Polaków, a także wynikające z nich zagrożenia dla sektora finansowego oraz szanse dla branży windykacyjnej i możliwe kierunki jej rozwoju.
Szczegółowa relacja z Forum w najbliższych numerach miesięcznika finansowego „Bank”.
Karol Jerzy Mórawski