Umowa brexitowa zawarta, ale nie ma gwarancji, że wejdzie w życie

Obie strony zgodziły się na skomplikowane rozwiązanie. Irlandia Północna oficjalnie stanie się częścią obszaru celnego Wielkiej Brytanii, co oznacza, że ​​stosuje taryfy brytyjskie i może uczestniczyć w przyszłych brytyjskich umowach handlowych.

Ale granica celna między UE a Wielką Brytanią będzie przebiegać na Morzu Irlandzkim, co z kolei oznacza, że ​​de facto Irlandia Północna będzie musiała  przestrzegać przepisów celnych UE.

Brytyjscy celnicy będą sprawdzać towary w portach brytyjskich przed ich wejściem do Irlandii Północnej. Towary te nie będą obciążane taryfami, o ile ich ostatecznym miejscem docelowym będzie Irlandia Północna. Ale jeśli zaistnieje ryzyko, że towary te wejdą na rynek Unii, będą obciążane cłami.

Brak kontroli na granicy lądowej

Kryteria określające takie ryzyko zostaną opracowane w okresie przejściowym przez wspólny komitet UE i Wielkiej Brytanii  z uwzględnieniem takich spraw, jak wartość towaru lub charakter przemieszczenia.

Wspólny komitet określi również wyłączenia, na przykład dla statków rybackich z Irlandii Północnej, które działają pod banderą brytyjską i które nie będą musiały płacić taryf przy sprzedaży połowów do UE.

Główną zaletą tego rozwiązania jest brak kontroli na granicy lądowej między Irlandią Północną a Republiką Irlandii.

Firmy i rolnicy z Irlandii Północnej będą przestrzegać unijnych przepisów celnych i regulacyjnych, co oznacza, że ​​produkty z Irlandii Północnej mogą przejść przez granicę bez konieczności przeprowadzania kontroli.

Problem z VAT

Inną trudną kwestią był podatek VAT w Irlandii Północnej. Każde państwo członkowskie UE musi mieć stawkę VAT w wysokości co najmniej 15%.

W Wielkiej Brytanii standardowa stawka podatku VAT wynosi 20%, stawka obniżona to 5 %, a niektóre towary mają stawkę zerową.

W Irlandii standardowa stawka podatku VAT wynosi 23%, a obniżone to 13,5% i 9%.

Zgodnie z zawartą umową przepisy UE dotyczące podatku VAT i akcyzy będą miały zastosowanie w Irlandii Północnej, a Zjednoczone Królestwo będzie odpowiedzialne za ich pobór.

Przychody z tych podatków zostaną zatrzymane przez Zjednoczone Królestwo, a nie przekazywane do UE.

Bez gwarancji socjalnych

Umowa nie zawiera gwarancji socjalnych dla obywateli Unii mieszkających w Wielkiej Brytanii i dla Brytyjczyków, mieszkających w krajach UE.

Punkt 50. zawartej umowy stanowi, że obie strony dążą do zapewnienia za pośrednictwem swojego prawa krajowego ruchu bezwizowego na wizyty krótkoterminowe.

Punkt 51. − „Strony zgadzają się rozważyć warunki wjazdu i pobytu w celach takich jak badania, studia, szkolenia i wymiany młodzieży.

Punkt 52. − „Strony postanawiają również rozważyć koordynację zabezpieczenia społecznego w świetle przyszłego  przepływu osób”.

Okres przejściowy do końca 2020 roku

Jeśli Wielka Brytania opuści Unię Europejską 31 października, zgodnie z planem, obowiązywać będzie okres przejściowy trwający co najmniej do końca 2020 r., z możliwością przedłużenia do końca 2022 roku.

W tym czasie będą negocjowane szczegółowe rozwiązania, dotyczące zasad handlu transgranicznego towarami i usługami.

Nie ma gwarancji, że umowa wynegocjowana przez premiera Borisa Johnsona zostanie przyjęta przez parlament brytyjski.

Czytaj także: Brexit: jak głosują brytyjscy posłowie?

Partia Demokratyczno-Unionistyczna, mająca w parlamencie posłów z Irlandii Północnej zapowiedziała, że umowy nie poprze, podobnie jak Partia Pracy.

Sama Partia Konserwatywna nie ma w parlamencie większości, musi współpracować z unionistami.

Rynki finansowe zareagowały pozytywnie na umowę, ponieważ zmniejsza ona ryzyko destrukcyjnego brexitu bez umowy.

Brytyjskie ministerstwo finansów i prawie wszyscy ekonomiści prognozują, że wzrost barier handlowych spowoduje, że brytyjska gospodarka będzie rosła wolniej niż gdyby pozostała w Unii Europejskiej.