Ubezpieczenia: Koniec rewolucji w bancassurance?

Karol Jerzy Mórawski

Tak szybka adaptacja rodzimego sektora bancassurance nie była jedynie efektem dodatkowych siedmiu miesięcy vacatio legis. Proces budowy odpowiedzialnych relacji z klientem zapoczątkowany został na polskim gruncie przeszło dziesięć lat temu, jeszcze przed wybuchem kryzysu lat 2007-2011. – W roku 2007 ówczesny Rzecznik Ubezpieczonych wydał obszerny raport, ukazujący podstawowe problemy i nieprawidłowości towarzyszące dystrybucji ubezpieczeń przez banki – przypomniała podczas zakończonego niedawno X Kongresu Bancassurance Jolanta Potocka, zastępca Arbitra Bankowego przy Związku Banków Polskich. Opracowanie to spotkało się z szybką reakcją ze strony środowiska bankowego. 3 kwietnia 2009 r. zarząd ZBP zatwierdził tekst rekomendacji dobrych praktyk na polskim rynku bancassurance w zakresie ubezpieczeń ochronnych powiązanych z produktami bankowymi.

– Dokument ten po raz pierwszy uwzględnił obowiązki informacyjne sprzedawców polis, wskazując, iż klient powinien być powiadomiony w sposób rzetelny o charakterze i istotnych cechach produktu ubezpieczeniowego. Pojawił się również wymóg, żeby oświadczenia klienta odnośnie nabywanej polisy stanowiły oddzielny dokument, a nie klauzulę zawartą w treści umowy – podkreśliła Jolanta Potocka. Powinności banku określone w rekomendacji ZBP obejmowały również informowanie o zasadach rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej oraz ewentualnych konsekwencjach podjęcia takiej decyzji przez konsumenta. Działania na rzecz zwiększenia transparentności rynku bancassurance podjął też Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. – W 2012 r. skierował do przedstawicieli rynku finansowego pismo dotyczące sprzedaży produktów ubezpieczeniowych przez banki – przypomniała przedstawicielka Arbitra Bankowego.

Klient coraz bardziej usatysfakcjonowany

Punktem zwrotnym w obszarze regulacyjnym było rzecz jasna ogłoszenie przez Komisję Nadzoru Finansowego Rekomendacji U oraz wytycznych dotyczących dystrybucji ubezpieczeń w kanałach niebankowych. Obydwa dokumenty, wydane w połowie 2014 r., zaczęły obowiązywać z początkiem drugiego kwartału roku następnego. Anna Dąbrowska, główny specjalista w Biurze Rzecznika Finansowego wskazała, że zobowiązane podmioty szybko wdrożyły zalecenia nadzorcze. – Od roku 2015 daje się zauważyć spadek liczby skarg kierowanych do rzecznika odnośnie funkcjonowania kanału bancassurance – podkreśliła. Działania regulatora uchodzą zarazem za symboliczny początek tsunami regulacyjnego w sektorze asekuracyjnym. Kolejnym jego etapem była uchwalona we wrześniu tego samego roku całkowicie nowa ustawa o działalności ubezpieczeniowej, wdrażająca do polskiego ładu prawnego m.in. postanowienia wspólnotowej dyrektywy nr 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Solvency II). Miesiąc wcześniej ustawodawca skodyfikował zasady składania reklamacji i skarg na wszystkie podmioty rynku finansowego, przekształcając instytucję Rzecznika Ubezpieczonych w Rzecznika Finansowego.

Dyrektywa IDD i stanowiąca jej efekt polska ustawa o dystrybucji ubezpieczeń zdają się zamykać okres wzmożonej aktywności legislacyjnej w tym obszarze. – Obecnie nie ma żadnych planów dokonywania istotnych korekt w przepisach dedykowanych branży ubezpieczeniowej. W szerszym ujęciu nie można wykluczyć nowelizacji innych ustaw, które będą mieć pośrednie przełożenie na rynek bancassurance, ale nie będzie to rewolucja – potwierdził Piotr Radziszewski, naczelnik Wydziału Sektora Ubezpieczeń w Ministerstwie Finansów. Statystyki prowadzone przez organy ochrony konsumenta na rynku finansowym zdają się potwierdzać, iż cele zakładane przez ustawodawcę zostały osiągnięte, od kilku lat daje się bowiem zaobserwować malejącą liczbę napływających spraw. Trend ten jest zauważalny zarówno w Wydziale Klienta Rynku Ubezpieczeniowo-Emerytalnego, jak też w Wydziale Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego RF, do tych komórek trafiają skargi ...