Temat Numeru Forum Usług Płatniczych: Gdy płatności to za mało…

Bohdan Szafrański

Digitalizacja współczesnej gospodarki niesie ze sobą nie tylko rozliczne szanse, ale również i poważne wyzwania dla sektora bankowego. Postępująca cyfryzacja rynku finansowego wykreowała nowe, zdalne kanały kontaktu z użytkownikiem, jednak jej nieuniknionym ubocznym efektem jest narastający problem z utrzymaniem rentowności sieci oddziałów. Równocześnie mamy do czynienia z pewną unifikacją produktów finansowych dostępnych na rynku. W sytuacji, kiedy różne banki zapewniają porównywalne usługi konkurencja pomiędzy nimi jest mocno utrudniona, zwłaszcza że obecna sytuacja sektora w znaczącym stopniu ogranicza możliwości dalszej redukcji kosztów własnych oraz obniżania marż i opłat. Problemy te są zauważalne nie tylko w branży bankowej, czy szerzej finansowej. Chris Skinner, autor książki „Cyfrowi ludzie. Nasza czwarta rewolucja„ twierdzi, iż digitalizacja umożliwia niezwykle szybką kumulację bogactwa, ale równie szybko potrafi zniszczyć tradycyjne firmy. W konsekwencji tych zmian przedsiębiorcy zmuszeni są do tworzenia i szybkiego wdrażania innowacyjnych modeli biznesowych. „Czy przestarzałe banki mogą przestać być zdechłą rybą? – pyta prowokacyjne Skinner. Jednym z kierunków pozyskiwania nowych klientów jest właśnie wyjście poza dotychczasowe ramy i dostarczenie usług, które w tradycyjnym rozumieniu niewiele mają wspólnego z rynkiem finansowym. Już w 2010 r. IFC (International Finance Corporation) zbadała 21 banków w 18 krajach i stwierdziła, że głównym powodem oferowania usług niefinansowych przez banki była chęć wyróżnienia się spośród konkurencyjnych instytucji.

Pakiet dla biznesmena i freelancera

Czy klienci banków czekają na dodatkowe usługi? Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Coraz powszechniejszy na współczesnym rynku detalicznym trend dokonywania zakupów jednym kliknięciem sprawia, że możliwość załatwienia wielu spraw w jednym miejscu, zarówno w świecie realnym, jak i wirtualnym, będzie zyskiwać na znaczeniu. Nie należy jednak zapominać, iż samodzielne wyjście banków poza świat finansów oznaczałoby ich konfrontację z dotychczasowymi dostawcami usług, posiadającymi doświadczenie i ugruntowaną pozycję. W konsekwencji instytucje finansowe nie miałyby szans, by skutecznie rywalizować zarówno pod względem jakości konkretnej usługi, jak również jej ceny. Skoro konkurencja się nie opłaca, to może warto pomyśleć o współdziałaniu międzysektorowym? Przykład bancassurance pokazuje, że ten model faktycznie generuje wartość dodaną, i dla banku, i jego partnera z innej branży. Inną kwestią jest właściwa ocena potrzeb i oczekiwań klienta, które mogą w zasadniczym stopniu odbiegać od wyobrażeń bankowych analityków, a wówczas potencjalna przewaga konkurencyjna łatwo może się stać generatorem kosztów. Przykładem może być niedawna inicjatywa Idea Banku w zakresie tworzenia w oddziałach tzw. hubów dla mikro i małych przedsiębiorców. Pomysł ten napotkał na znacznie mniejsze zainteresowanie klientów aniżeli się spodziewano; ani darmowa kawa, ani dostęp do Wi-Fi, ani możliwość darmowego korzystania z przestrzeni coworkingowej nie przekonały small biznesu do powszechnego zakładania rachunków w banku. Dziś ze względu na koszty utrzymania hubów instytucja wycofuje się z tego pomysłu. Natomiast w bankowości dla MŚP obserwujemy innego rodzaju rewolucję, polegającą na tworzeniu ekosystemów biznesowych łączących ofertę bankową i niebankową.