Temat numeru: Czy NFC to przyszłość płatności mobilnych?

Bohdan Szafrański

Z pozoru może się wydawać, że wystarczy dysponować obiecującą technologią, by osiągnąć sukces biznesowy. Obecnie zdajemy sobie sprawę, jak kluczowy jest czas, po jakim osiągnie się masę krytyczną aktywnych użytkowników. Gdy wbiegamy spóźnieni na peron i zastanawiamy się, czy wsiąść do odjeżdżającego pociągu, bez upewnienia się, czy jedzie tam, gdzie chcemy dojechać, z jednej strony jest ryzyko wjechania na boczny tor, z drugiej zgoda na sukces konkurencji, która do niego wsiadła! Takim bocznym torem okazała się na przykład Wireless Application Protocol (WAP). Oczekiwano, że każdy użytkownik telefonu komórkowego z radością przyjmie możliwość korzystania ze stron internetowych i aplikacji specjalnie przygotowanych do wyświetlania ich na małym ekranie. Zanim jednak WAP wzbudził zainteresowanie większej liczby użytkowników, pojawiły się smartfony i o WAP mówi się coraz mniej, a poczynione inwestycje nie zawsze się zwróciły. O NFC trudno dziś jeszcze wyrokować. Ten standard komunikacji radiowej o wysokiej częstotliwości i krótkim zasięgu pozwala na bezprzewodową wymianę danych na odległość do 20 centymetrów. Jest nakierowany na wykorzystanie w telefonach komórkowych. Zaletą tej technologii jest kompatybilność ze standardem wykorzystywanym w kartach zbliżeniowych.

Urządzenia NFC mogą komunikować się z istniejącymi już czytnikami, jak również z innymi urządzeniami NFC. Pozwala to na wykorzystanie istniejącej infrastruktury i teoretycznie łatwe jest osiągnięcie ważnej z punktu widzenia biznesu masy krytycznej liczby użytkowników oraz dostępnych usług (np. możliwość regulowania płatności w transporcie publicznym). Już w 2010 r. zastanawiano się, jak przekonać sprzedawców do przyjmowania płatności bezstykowych i jakie mogą być korzyści dla banków świadczących usługi NFC. Dziś nadal zastanawiamy się, czy korzyści przewyższą koszty z tym związane. Pytaniem jest też, czy konsumenci są gotowi zapłacić za NFC i telefon jako portfel oraz z jakich usług będą chcieli korzystać. Co może niepokoić? Upływ czasu. Jeśli NFC jest takie wygodne dla użytkowników, to dlaczego w 2013 r. płatności przy wykorzystaniu telefonu z modułem NFC nadal stanowią margines?

Jak mówi Tomasz Blicharz, dyrektor Działu Rozwiązań Branżowych HP Enterprise Services, Hewlett-Packard Polska (firma brała udział we wprowadzeniu IKO, bezpiecznego systemu płatności mobilnych banku PKO BP) NFC to standard identyfikacyjny pomocny w procesach płatności mobilnych, a technologie autoryzacji zastosowano właśnie na platformie IKO. Sądzi, że mit ważności komunikacji NFC w procesach płatności mobilnych i bankowości mobilnej bierze się z dużych oczekiwań rynku co do standaryzacji procesów identyfikacji użytkowników i wielu możliwych zastosowań tego sposobu wymiany danych pomiędzy urządzeniami. Standaryzacji, która ma spowodować zmianę dotychczasowego zachowania klienta przy korzystaniu z procesu wymiany informacji, bez konieczności wprowadzania poszczególnych danych opisujących tę informację manualnie do różnego rodzaju czytników i urządzeń identyfikacyjnych. Zwłaszcza teraz, gdy nie ma jeszcze zdefiniowanych utrwalonych standardów opisujących technologię NFC, a szczególnie gdy brakuje standardów określających sposób wykonywania procesów płatności z wykorzystaniem urządzeń mobilnych. Jego zdaniem kluczowym procesem dla stworzenia wspólnego interesu użytkowników i instytucji finansowych organizujących procesy płatnicze jest budowa zunifikowanej platformy dającej możliwość bezpiecznej identyfikacji i autoryzacji klienta, ale przede wszystkim umożliwiającej dokonanie rozliczenia pomiędzy stronami transakcji: klientem, sprzedającym i bankiem. Na pewno dla klienta jest wygodnie płacić telefonem z tą technologią, ale niekoniecznie wygodny jest już kontakt z operatorem telekomunikacyjnym i odpowiednia konfiguracja telefonu. Tomasz Blicharz zwraca uwagę, że popularyzacja technologii NFC musi też znajdować poparcie u producentów urządzeń przenośnych (telefony, smartfony, tablety). Krok Apple polegający na położeniu nacisku na wykorzystanie funkcjonalności wirtualnej portmonetki (Passbook), a nie wbudowaniu NFC do wersji 5-flagowego smartfonu iPhone pokazuje możliwy brak trendu popularności technologii NFC wymagającej dużych nakładów inwestycyjnych po stronie infrastruktury. Trzeba się zgodzić z jego opinią, że niezależnie od zastosowanego systemu autoryzacji klienta w ramach platformy płatności mobilnych, najistotniejsze pozostaje zorganizowanie procesu rozliczeniowego pomiędzy stronami transakcji. Niestety technologia NFC wymaga dodania do tego schematu organizacji rozliczeniowych, jakimi są najczęściej organizacje płatnicze (Visa, MasterCard, Diner’s Club, JCB i inne) i niestety podzielenia się zyskami z tychże transakcji.

<...>