Maria Dunin-Wąsowicz

Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Przynajmniej w jej obecnym kształcie. Były minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski stwierdził, że liberalizacja ceł w dostępie do rynku UE mogłaby zaszkodzić unijnym producentom mięsa.

Węgierski forint ma długą historię, a przed sobą trudną do oceny przyszłość. Bo choć o znaczeniu waluty danego państwa decydują produktywność, popyt zewnętrzny i wewnętrzny, krajowe uwarunkowania polityczne oraz polityki fiskalne i monetarne, to jednak trudno zaprzeczyć, że pieniądz narodowy małego państwa, jak Węgry, powinien przestrzegać – choćby pośrednio – reguł funkcjonowania waluty ponadnarodowej, czyli euro.

Obecne status quo relacji transatlantyckich niepokoi i budzi nadzieję. Powodem do niepokoju są liczne nieprozumienia głównych aktorów na obu kontynentach odnośnie do bezpieczeństwa, jak i zróżnicowanego sposobu realizacji ich celów handlowych oraz finansowych. Nadzieja wynika z historycznie postrzeganej normy, że współpraca transatlantycka warunkuje zachowanie sprawiedliwego porządku międzynarodowego przy uznaniu praw USA oraz UE do odrębnych sposobów definiowania takich pojęć, jak suwerenność i samoobrona.

Strategie globalnego systemu społecznego rozwoju uzupełniono o wymiar gospodarki oceanicznej i morskiej zaledwie dwie dekady temu. Tymczasem już za pięć lat jej wartość, zdaniem ekspertów, wyniesie ponad 3 mld USD.

Jeszcze kilka lat temu rzadkością było świadczenie pracy z domu. Uwarunkowania zmieniła pandemia. Liczba osób pracujących zdalnie (working from home, WFH), wzrosła w okresie marzec-czerwiec 2020 r. niemal dziesięciokrotnie. Od tego czasu wciąż pozostaje wysoka i utrzymuje się na poziomie około pięciokrotnie wyższym niż przed COVID-19.

Rozpada się, budowany przez minione osiemdziesiąt lat, świat współczesnego liberalizmu. Co zostanie po demontażu i w jakim świecie będziemy żyć? Dokładnie nie wiadomo, eksperci i politycy z większości państw zalecają uważną obserwację współczesnych procesów handlowych. Zwracają uwagę, że w nowym rozdaniu rozwinięte państwa czeka szereg wyzwań.

Zaledwie miesiąc po objęciu prezydentury USA przez Donalda Trumpa, w lutym 2025 r. świat usłyszał zapowiedź wszczęcia wojny walutowej z Chinami. Takie gesty obecnego prezydenta są już znane, można wręcz uznać go za weterana agresywnej retoryki i równie konfrontacyjnej polityki walutowej, wspomaganej wysokimi cłami.

Ocena stanu gospodarki Rosji jest utrudniona. Strategiczny charakter informacji na ten temat sprawia, że są one najczęściej propagandowo manipulowane. Rosja bowiem, prowadząc liczne wojny, dąży do przekonania świata, że jej gospodarka jest silna, a sankcje Zachodu nie odnoszą skutku. Jest akurat na odwrót, ale pokonanie rosyjskiego imperializmu wymaga nie tylko czasu, ale i pogłębionej analizy ekonomicznej. 

Zjednoczone Królestwo jest traktowane na świecie z wyrozumiałością i atencją jednocześnie. Historia, doświadczenie polityczne i siła gospodarcza pozwalają mu utrzymać od wielu dekad silne relacje z głównymi potęgami świata. Brytyjczykom wybacza się wiele, a przynajmniej wybaczało.

Europejska Unia Bankowa świętuje dziesięciolecie. Powołując ją, zaczęto realizować wcześniejsze idee mówiące o specyficznym związku instytucji tworzących w istocie nadzór EBC nad bankami krajowymi. Współcześnie, pomimo problemów, EUB
systematycznie prowadzi transfer bankowych kompetencji krajowych na poziom europejski.

Chociaż pół wieku temu brytyjscy komuniści wieszczyli koniec ery pieniądza, to współcześnie żadne państwo nie zawiesza jego stosowania. Z pieniężnego obrotu
nie rezygnuje nawet Korea Północna. Pieniądz natomiast dostosowuje się do warunków i wymagań komórkowych społeczeństw, które dzisiaj wolą posługiwać się niefizycznym środkiem wymiany i miernikiem wartości.

Światowy system walutowy od zawsze wyróżniają dwie ważne cechy: hierarchia i powiązania finansowe. Ten pieniądz jest najsilniejszy w systemie, którego zasoby rezerwowe i wartość w obiegu są najwyższe, a powiązania finansowania między państwami obie te cechy wzmacniają lub osłabiają. Dolar amerykański, pozostający w obiegu od 1794 r., jest jedynym pieniądzem, który od ponad osiemdziesięciu lat dominuje w światowych rezerwach walutowych, stanowiąc blisko 80% ich struktury.

Kiedy mówimy bank centralny, to niemal automatycznie mamy na myśli takie jego funkcje, jak ochrona stabilności cen, przeciwdziałanie inflacji i zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu płatniczego w państwie. Dziś jednak jego rola się zmienia.

Handel międzynarodowy jest kluczem do stabilności politycznej i dobrobytu państw. Ta ważna teza, która brzmi niemal jak truizm, wciąż musi być udowadniana. Zbyt często bowiem zapomina się, że globalny rynek jest strukturą elastyczną, a więc wymagającą nieustannych i błyskawicznych dostosowań, aby pokonać nowe ryzyka pojawiające się we wzajemnym handlu. Jednym z jego zasadniczych celów jest zachowanie bezpieczeństwa żywnościowego.

Pierwsza ćwiartka XXI  w. powoli kończy się i czas, by myśleć o wyzwaniach na półwiecze. Jak może wyglądać gospodarka światowa w 2050 r? Które państwa znajdą się wśród potęg światowych? Czy ludzkość oswoi kosmos tak, jak to uczyniła z powietrzną przestrzenią okołoziemską? Przyspieszenie myśli ekonomicznej wraz z rozwojem techniki podpowiadają, że odpowiedzi na te pytania mogą być zaskakująco proste. Podejście to potwierdza również spojrzenie wstecz na wyobrażenia filozofów z XIX w. o możliwych dokonaniach w przyszłości.

W minionym roku globalny dochód netto sektora bankowego na świecie sięgnął 1,4 bln USD, co oznacza wzrost o 0,1 bln USD w porównaniu z 2022 r. Zwyżka, największa w ciągu dekady, była możliwa przede wszystkim dzięki wyższym stopom procentowym, zapewniającym również powiększenie zwrotu z kapitału własnego.

W minionych 20 latach wartość handlu towarami rolno-spożywczymi wzrosła czterokrotnie. Głównymi jego centrami są Europa, Rosja, Środkowa Azja oraz nadal Ukraina, której silnej pozycji eksportera żywności wojna, jak dotąd, nie zniszczyła. Konkurencja jednak nie zasypia gruszek w popiele.

Prognozy inflacyjne na rok 2024 przypominają talię kart: każda mówi co innego o tej samej grze. Z szacunków części ekonomistów wynika, że światu zagraża długotrwała i raczej wysoka inflacja. Są też badania, które wykazują, że inflacja jest w odwrocie, weszła bowiem w znacznie szybszy cykl spowalniania niż oczekiwano dwa lata temu.

Mówi się o nich „struktura równoległa” albo „banki równoległe”, chociaż jeszcze stosunkowo niedawno były strukturami lub bankami nielegalnymi. Cechę legalności zyskały dzięki nowojorskiemu ekonomiście Paulowi McCulleyowi, który podczas konferencji banku federalnego w Kansas City w 2007 r. nazwał w ten sposób niebankowe instytucje, czyli parabanki, które „znajdują się procesie przygotowania” do zdobycia statusu banku.