Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Hipoteka odwrócona w modelu sprzedażowym funkcjonuje w Polsce od 2008 roku. Od tego czasu rynek dojrzał i zmienił się, choć na tle innych krajów – jak chociażby Stanów Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii – Polska wciąż jest w przededniu boomu na tę usługę. Eksperci przewidują, że ten boom nadejdzie, zwłaszcza w krajach, w których stopa zastąpienia jest niska, a luka emerytalna wysoka.
Rynek hipoteki odwróconej, zarówno w modelu kredytowym, jak i sprzedażowym powinien być uregulowany, przynajmniej w minimalnym zakresie, który gwarantowałby seniorom bezpieczeństwo i zapobiegał oszustwom, a w rezultacie utracie mieszkania – to jeden z wniosków z przedwczorajszego posiedzenia Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej.
W poniedziałek, 22 października, odbędzie się posiedzenie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej, podczas którego przedstawiciele UOKiK, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii będą dyskutować na temat obecnych i przyszłych regulacji dotyczących umowy świadczeń dożywotnich i odwróconego kredytu hipotecznego.
Aż 99 proc. umów o dożywocie, dotyczących nieruchomości, jest zawierana w Polsce przez osoby fizyczne: krewnych, sąsiadów, znajomych, ale również osoby zupełnie obce. Liczba takich umów wciąż rośnie. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w latach 2008-2017 zawarto ich 75 tysięcy. Z informacji napływających z notariatu wynika jednak, że co piąta tego typu umowa jest unieważniana. Eksperci przestrzegają, że umowy o dożywocie zawierane indywidualnie często prowadzą do nadużyć i nie zawsze gwarantują bezpieczeństwo. Co na to profesjonalny rynek renty dożywotniej?
Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że od 2008 do końca 2017 roku zawarto w Polsce 75 tys. umów o dożywocie dotyczących nieruchomości. Aż 55 tys. z nich dotyczyło nieruchomości nierolniczych. Poza umowami o dożywocie funkcjonują w kraju prywatne umowy pożyczek pod zastaw nieruchomości oraz umowy renty, w ramach których przechodzi do przeniesienia prawa własności do nieruchomości.
Robert Majkowski, prezes zarządu Funduszu Hipotecznego DOM, poza pełnionymi dotychczas obowiązkami, od 9 lipca pełni również funkcję członka zarządu EPPARG – European Pension & Property Asset Release Group.
Instytucja hipoteki odwróconej staje się coraz bardziej popularna w większości krajów europejskich. Rynek w Stanach Zjednoczonych, który jest pięciokrotnie większy aniżeli w Wielkiej Brytanii, traci na wartości, podczas gdy ten drugi rośnie w siłę. Jak jest w Polsce?
Po raz pierwszy w historii Polski żyjemy w społeczeństwie już nie trzy-, ale czteropokoleniowym. Liczba stulatków jest bliska 5 tys. osób. Niespełna 30 lat temu wszyscy polscy stulatkowie zmieściliby się w jednym autobusie. Obecnie ZUS wypłaca ok. 2 000 emerytur stuletnim uprawnionym, a prawie 800 emerytur wypłaca stulatkom KRUS.
Blisko 80 proc. seniorów przeznacza otrzymywane środki na bieżące wydatki, ponad 30 proc. – na leki, a tylko 7 proc. – na przyjemności – wynika z badania opinii Funduszu Hipotecznego DOM,
O tym, jak wygląda procedura przyznania renty dożywotniej i kto pokrywa koszty operatu szacunkowego, odpowiada Małgorzata Rosińska, Kierownik Działu Prawnego Funduszu Hipotecznego DOM.
Rząd ma nowe pomysły na waloryzację emerytur. Mówi się, że świadczenia wzrosną minimum o 2,9 proc. Politycy rozważają też zmiany w ogólnych zasadach dotyczących waloryzacji. Chcą poprawić sytuację najuboższych.
Renta dożywotnia to rozwiązanie przeznaczone dla seniorów, którzy są właścicielami mieszkania lub domu. W zamian za prawo własności do nieruchomości, mogą oni otrzymać comiesięczne świadczenia pieniężne.
W ostatnich latach można było zaobserwować spadek liczby podpisywanych umów o rentę dożywotnią, choć rok 2017 to zdecydowana zmiana trendu na wzrostowy.
Emerytury już są niskie, a będą jeszcze niższe między innymi z powodu powrotu do wieku emerytalnego 60 i 65 lat. Podobny z tym problem, choć na dużą mniejszą skalę, mają emeryci w innych krajach. Potrafią jednak wesprzeć się aktywami zgromadzonymi w trakcie aktywności zawodowej – zarówno w formie prywatnych emerytur jak i np. odwróconej hipoteki. W Polsce prywatne emerytury to być może opcja w dalekiej perspektywie. Natomiast renta hipoteczna nie wypaliła ze względów prawnych.
Przełomowe wyniki na rynku brytyjskim to efekt wieloletnich działań. Po pierwsze – wprowadzenia norm branżowych (ustanowionych jeszcze w 1991 roku) gwarantujących rozwój bezpiecznego i wiarygodnego rynku. Po drugie – udanej i długofalowej współpracy sektora equity release z brytyjskim rządem. Po trzecie – scentralizowanej objętej nadzorem branży skupiającej ponad 500 podmiotów związanych z produktami typu equity release.
Ustawa o dożywotnim świadczeniu pieniężnym, której liderem jest Ministerstwo Gospodarki, pomimo zdecydowanego oczekiwania wielu społecznych uczestników co do konieczności jej wejścia w życie w trybie pilnym, nie przebrnęła dotąd procesu legislacyjnego. Co opóźnia jej wprowadzenie? Eksperci zgodnie podkreślają, że na stosowne regulacje czekają między innymi Seniorzy, fundusze hipoteczne, rynek kapitałowy. Może być również korzystna z punktu widzenia sektora bankowego.
Trzy lata pracy nad regulacją rynku hipoteki odwróconej w Polsce mogą pójść na marne. Ustawa o rencie dożywotniej utknęła w Ministerstwie Gospodarki. Pomimo uchwalenia w grudniu bliźniaczej ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym ten produkt dostępny jest, póki co, tylko na papierze. Istniejący i funkcjonujący rynek niestety ciągle pozostaje nieuregulowany.
UOKiK informuje, że połowa konsumentów powyżej 60 roku życia nie czyta umów. Dlaczego? Z powodu małej czcionki, zbyt dużej ilości stron i niezrozumiałego języka. Mimo tego warto zagłębiać się w szczegóły i czytać dokumenty przed podpisaniem. Zwłaszcza, gdy zawieramy umowę z instytucją finansową i konsekwencje mogą być dotkliwe dla naszego portfela.
Fundusz Hipoteczny Spółka Akcyjna S.K.A. pozyskał 3 mln 566 tys. zł w wyniku emisji obligacji Serii B. Zapisów na trzyletnie obligacje oprocentowane 8,5% w skali roku dokonało łącznie 54 Inwestorów.
Odwrócony kredyt hipoteczny stał się rzeczywistością. Ustawa regulująca rynek hipoteki odwróconej w modelu kredytowym właśnie weszła w życie. Eksperci zgodnie podkreślają, że usługa będzie na razie dostępna jedynie na papierze. Czy to znaczy, że seniorzy odbiją się od drzwi banków?
Czy można zarobić na emisji obligacji nie biorąc w niej udziału? Tak. Ale jest to zawsze zakład o jej powodzenie.
Istnieje kilka dobrych powodów by interesować się rozpoczętą właśnie publiczną emisją obligacji Ghelamco, nawet jeśli samemu nie ma zamiaru brać się w niej udziału.
Najważniejszym z nich jest wysokość oferowanej marży – 3,5 pkt proc. ponad WIBOR6M to znacznie mniej niż 4,3 pkt proc. oferowane przez Ghelamco w prywatnej emisji we wrześniu i 4,75 pkt proc. oferowane jeszcze w sierpniu.
Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym powoli kończy swoją ścieżkę legislacyjną i niebawem podpisze ją prezydent RP, podczas gdy komplementarny wobec niej i równie istotny z punktu widzenia Seniorów akt prawny, regulujący dożywotnie świadczenie pieniężne, zwane potocznie rentą dożywotnią, znajduje się wciąż na etapie uzgodnień społecznych i międzyresortowych.
Na kwotę 6,5 miliona złotych opiewa suma dotychczas wypłaconych świadczeń w ramach tzw. renty dożywotniej, czyli umowy, przenoszącej prawo własności nieruchomości w zamian za wypłacane do końca życia, okresowe świadczenie. Dotychczas tego rodzaju porozumienia podpisywano, kierując się przepisami Kodeksu Cywilnego.
fot. Fundusz Hipoteczny DOM
Dla wielu osób „hipoteka odwrócona” oraz „odwrócony kredyt hipoteczny” to jedno i to samo. Podobnie jest, gdy skupimy się na samej hipotece odwróconej, która może być oferowana w oparciu o tzw. rentę dożywotnią – ustanawianą na podstawie art. 903 kodeksu cywilnego, lub w ramach umowy o dożywocie (jej podstawą jest art. 908 k.c.). Między wspomnianymi wyżej rozwiązaniami istnieją jednak konkretne różnice. Warto je przeanalizować zanim podejmie się ostateczną decyzję.