Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Podczas Kongresu Finansowania Nieruchomości rozmawialiśmy z prof. Waldemarem Rogowskim, dyrektorem Instytutu Finansów Korporacji i Inwestycji SGH, głównym analitykiem Grupy BIK. Pytaliśmy m.in. czy Bezpieczny Kredyt 2% był dobrym pomysłem, a jeśli tak, to dla kogo?
Choć średniookresowe prognozy dla polskiej gospodarki są korzystne, czynniki ryzyka pozostają znaczące i zagrażają przechyleniu prognoz w kierunku wolniejszego wzrostu gospodarczego oraz wyższej inflacji. Konieczne jest znaczące zwiększenie poziomu inwestycji, na co uwagę zwraca m.in. Międzynarodowy Fundusz Walutowy. W procesie tym kluczową rolę powinien (i musi!) odegrać sektor bankowy, pisze dr Tomasz Pawlonka – dyrektor Zespołu Badań i Analiz w Związku Banków Polskich.
Z prof. Markiem Bryxem ze Szkoły Głównej Handlowej rozmawialiśmy tuż po odebraniu przez niego nagrody „Szklane domy” portalu BANK.pl podczas Kongresu Finansowania Nieruchomości.
O rozwoju branży deweloperskiej w ostatnich 30-tu latach oraz o obecnym stanie rynku mieszkaniowego w Polsce i perspektywach jego rozwoju rozmawialiśmy z Wiceprezesem Zarządu Polskiego Związku Firm Deweloperskich, Konradem Płochockim, który był moderatorem jednej z debat podczas Kongresu Finansowania Nieruchomości.
Banki oczekują w IV kwartale br. wzrostu popytu na wszystkie rodzaje kredytów dla przedsiębiorstw, w tym największego – dla MSP, także na kredyty konsumpcyjne oraz braku zmian w zakresie popytu na kredyty mieszkaniowe, wynika z ankiety Narodowego Banku Polskiego (NBP).
Jeżeli chcemy zapewnić w kraju wzrost poziomu inwestycji i budować innowacyjną gospodarkę, konieczny jest wzrost rozmiarów portfeli kredytowych ponad poziom wynikający ze wzrostu cen towarów i usług. Wzrastać musi nie tylko wartość zaciąganego kredytu, ale również wolumen zaciąganych kredytów, pisze dr Tomasz Pawlonka – dyrektor Zespołu Badań i Analiz w Związku Banków Polskich.
We wrześniu 2024 r., w porównaniu do września 2023 r., banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów gotówkowych (+19,2%), ratalnych (+1,6%) oraz wydały więcej kart kredytowych (+3,8%). Natomiast liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych spadła o 14,6%. W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość kredytów gotówkowych (+33,2%), kredytów ratalnych (+6,1%) oraz limitów w kartach kredytowych (+21,7%), podczas gdy wartość kredytów mieszkaniowych spadła o 9,3%, czytamy w komunikacie prasowym BIK.
Szczyt podaży kredytów dla sektora niefinansowego (40,15 mld zł) miał miejsce w grudniu 2023 roku. Od tego momentu miesięczna podaż kredytów dla sektora niefinansowego odnotowywana w 2024 roku osiąga systematycznie coraz niższe wartości (32,38 mld zł w sierpniu 2024 roku), pisze dr Tomasz Pawlonka – dyrektor Zespołu Badań i Analiz w Związku Banków Polskich.
W pierwszych trzech kwartałach 2024 roku akcja kredytowa w segmencie mieszkaniowym osiągnęła poziom 66,4 mld zł – przypomniał główny analityk BIK, prof. Waldemar Rogowski w wystąpieniu wprowadzającym do pierwszego panelu Kongresu Finansowania Nieruchomości 2024 (KFN). Sesja ta poświęcona była problematyce finansowania hipotecznego, kredytom hipotecznym oraz głównym wyzwaniom, pojawiającym się w tej sferze.
Budownictwo jest jedną z najważniejszych gałęzi polskiej gospodarki. Jak zauważają autorzy raportu: „Perspektywy rozwoju budownictwa mieszkaniowego w kontekście kształtowania się cen i kosztów inwestycji mieszkaniowych” zrealizowanego w ramach Programu Analityczno-Badawczego Warszawskiego Instytutu Bankowości (raport dostępny na stronie: www.pabwib.pl), w latach 2020-2022 produkcja budowlano-montażowa miała wartość odpowiadającą 1,6% PKB, zaś uwzględniając efekt mnożnikowy osiągnęła ona poziom 4,8%, co jest wynikiem typowym dla państw rozwiniętych.
O 25,2% r/r spadła wartość zapytań o kredyty mieszkaniowe w sierpniu 2024 r. – informuje BIK Indeks Popytu na Kredyty Mieszkaniowe. Wartość Indeksu oznacza, że w sierpniu 2024 r., w przeliczeniu na dzień roboczy, banki i SKOK-i przesłały do BIK zapytania o kredyty mieszkaniowe na kwotę niższą o 25,2% w porównaniu do sierpnia 2023 roku, poinformowała Firma.
„W Polsce nie ma takiego problemu, że mamy dominację populizmu w opinii publicznej. Badania Rainer Zitelmann pokazują, że odsetek ludzi, którzy popierają wolny rynek w naszym kraju jest największy w Europie”, mówi prof. Leszek Balcerowicz w rozmowie z Krzysztofem Gradem i Pawłem Minkiną w najnowszym numerze Miesięcznika Finansowego BANK. Przedstawiamy fragment tego wywiadu.
Zdaniem Adama Czerniaka z Polityki Insight rozwiązanie problemów mieszkaniowych wymaga złożonych działań na różnych poziomach i kierowanych do różnych grup na rynku.
„Rozpoczyna się okres wysokiej bazy od lipca 2023 roku. To główna przyczyna niskiego odczytu BIK Indeksu Popytu na kredyty mieszkaniowe” mówi Waldemar Rogowski główny analityk Grupy BIK odnosząc się do pierwszego od czternastu miesięcy ujemnego odczytu tego indeksu.
Banki oczekują w III kwartale br. wzrostu popytu na wszystkie rodzaje kredytów, z wyjątkiem kredytów mieszkaniowych; nie zapowiadają wprowadzenia istotnych zmian kryteriów udzielania kredytów, wynika z ankiety Narodowego Banku Polskiego (NBP).
Jeśli celem polityki mieszkaniowej państwa jest zwiększenie dostępności mieszkań, a nie wsparcie inwestorów, to wniosek jest klarowny: powinniśmy inwestować publiczne pieniądze we wsparcie społecznego budownictwa poza metropoliami, napisał na platformie X wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko.
Dopłaty do kredytu mieszkaniowego #naStart stanowią silny czynnik pro-popytowy i mogą doprowadzić do niewspółmiernego do fundamentów gospodarki wzrostu cen na rynku mieszkaniowym i kosztów materiałów budowlanych w krótkim okresie – przed odpowiednim dostosowaniem podaży mieszkań, ocenia Ministerstwo Finansów.
Czerwiec w sektorze deweloperskim upłynął pod znakiem lekkiego odbicia sprzedaży i stabilizacji cen. Według danych Otodom Analytics deweloperzy działający na siedmiu rynkach głównych sprzedali o 6% więcej lokali niż miesiąc wcześniej. Z kolei średnie ceny mieszkań za mkw. utrzymały się na zbliżonym do majowego poziomie. Wiele wskazuje na to, że rynek ze spokojem obserwuje, co dzieje się z planowanym nowym programem wsparcia kredytobiorców i nie poddaje się gorączce, jaka rozpoczęła się przy zapowiedziach jego poprzednika, czyli BK2%, czytamy w informacji prasowej Firmy.
W 2023 roku wybudowano zdecydowanie mniej domów niż poprzednio, ale ceny działek nie zaczęły spadać. Wyhamował wzrost cen. Również oddano do użytkowania mniej mieszkań niż przed rokiem. Spadła także liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym oraz liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto.
Popyt na kredyty mieszkaniowe, po zakończeniu przyjmowania wniosków w ramach Programu Bezpieczny Kredyt 2%, jest obecnie niższy o około 30-40% niż w II półroczu 2023 roku. Pomimo obaw nie spadł on jednak do poziomu sprzed uruchomienia Programu, bowiem pozostaje wyraźnie wyższy, w porównaniu z I półroczem ub.r. – mówi dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK cytowany w informacji prasowej Biura.
W ciągu ostatniego roku ceny nieruchomości znacznie wzrosły. Jednak jak wskazują dane Otodom, planujący zakup mieszkania z budżetem do 500 tys. zł, czyli przeciętną kwotą kredytu hipotecznego, wciąż mają dość szeroki wybór. W niektórych regionach Polski mogą pozwolić sobie nawet na 3-pokojowe lmieszkaniel o powierzchni do 60 mkw., chociaż bez dodatkowych udogodnień. Gdzie dostępność takich mieszkań jest największa i na jaki standard mogą liczyć kupujący – analiza ekspertów Otodom.
O 45,4% r/r wzrosła wartość zapytań o kredyty mieszkaniowe w maju 2024 r. – informuje BIK Indeks Popytu na Kredyty Mieszkaniowe. Wartość Indeksu oznacza, że w maju 2024 roku, w przeliczeniu na dzień roboczy, banki i SKOK-i przesłały do BIK zapytania o kredyty mieszkaniowe na kwotę wyższą o 45,4% w porównaniu do maja 2023 roku, poinformował BIK.
Pierwszy kwartał 2024 r. na rynku kredytów hipotecznych przyniósł spadek liczby udzielonych kredytów hipotecznych o 6,33%, w porównaniu do końca roku 2023. Wartość kredytów udzielonych w tym okresie była niższa o 4,52% od wartości notowanej w IV kwartale 2023 roku, jednak w porównaniu do wyników analogicznego okresu ubiegłego roku wzrosła aż o 259,67%. Wzrosła również zdolność kredytowa Polaków, głównie za sprawą rosnących wynagrodzeń, w sytuacji utrzymywania się stabilnych, choć wysokich stóp procentowych i spadającej inflacji.
W kwietniu ’24 w większości największych miast mocno spadła sprzedaż nowych mieszkań. Deweloperzy zareagowali zmniejszeniem ich podaży. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl zwracają uwagę, że w niektórych metropoliach zanosi się na walkę deweloperów o klientów, czytamy w raporcie ekspertów RynkuPierwotnego.pl.
Nawet o 3 500 zł za m2 w ciągu ostatniego roku zdrożały mieszkania w miastach wojewódzkich. Najwyższe stawki obowiązują w Warszawie, gdzie cena za m2 na rynku wtórnym to już ponad 18,5 tys. złotych. Najszybciej rosły ceny mieszkań w Katowicach – w pierwszym kwartale były one wyższe aż o 42%. w ujęciu r/r. Mieszkania w cenie poniżej 10 tys. zł za m2 na rynku pierwotnym to już rzadkość – takie stawki obowiązują już tylko w 5 województwach, podkreślają eksperci rankomat.pl.
Alior Bank po raz kolejny zaprezentował bardzo dobre wyniki finansowe. W pierwszym kwartale 2024 roku przychody wyniosły prawie 1,5 mld zł, co stanowi wzrost o 13 proc. w ujęciu rocznym. Zysk netto wyniósł 578 mln zł i był o 212 mln zł wyższy niż w I kwartale 2023 roku. Aktywa Banku wzrosły o 8 proc. rok do roku, osiągając 91,4 mld zł. Bank odnotował bardzo dobrą sprzedaż i dynamiczny wzrost w obszarze kredytów hipotecznych, z wolumenem sprzedaży na poziomie 1,6 mld zł, co w porównaniu z tym samym okresem w 2023 roku stanowi wzrost o 323 proc., poinformował Bank.
„Zakończony właśnie program Bezpieczny Kredyt 2% to dobry moment do rozmowy o tym, jak docelowo powinien wyglądać rynek kredytów hipotecznych” – powiedział Paweł Preuss, Lider Sektora Finansowego w EY Polska w rozmowie z BANK.pl podczas Forum Bankowego 2024.
W historii polskiego rynku mieszkaniowego wydarzyło się to już kilkukrotnie. O północy 31 grudnia, a dokładniej ostatniego dnia roboczego w roku, o tej godzinie, o której zostają zamknięte biura sprzedaży lub oddziały banków, jakaś porcja popytu „wyparowuje”. Zapewne niebawem zaczną się akademickie dyskusje, czy to coś co znika, powinno się nazywać popytem, czy też nie. Jakkolwiek to nazwać, jest to fakt: jakaś część potencjalnych nabywców, która chciała, a z różnych powodów nie zdołała złożyć wniosków w ramach programu dopłat do kredytu hipotecznego, nie pojawiła się już w biurach sprzedaży w styczniu 2024 roku, pisze ekspert JLL Kazimierz Kirejczyk, Housing Strategy Advisor.
O 68,7% r/r wzrosła wartość zapytań o kredyty mieszkaniowe w marcu 2024 r. – informuje BIK Indeks Popytu na Kredyty Mieszkaniowe. Wartość Indeksu oznacza, że w marcu 2024 roku, w przeliczeniu na dzień roboczy, banki i SKOK-i przesłały do BIK zapytania o kredyty mieszkaniowe na kwotę wyższą o 68,7% w porównaniu do marca 2023 roku.
W 2023 r. rynek kredytów hipotecznych odnotował wyraźny wzrost w porównaniu z poprzednimi latami. Głównie za sprawą programu Bezpieczny Kredyt 2% oraz decyzji Rady Polityki Pieniężnej, która we wrześniu 2023 r. po raz pierwszy od ponad trzech lat zdecydowanie obniżyła stopę referencyjną NBP. Mimo że sektor bankowy udzielił rekordowej liczby kredytów, to osiągnięty wynik liczbowy pozostaje na poziomie z 2004 r. i wynosi 162 tys. O dynamice i wartości rynku świadczy jednak wartość akcji kredytowej – w 2023 r. uplasowała się na poziomie 62,8 mld zł i była ponad czterokrotnie wyższa niż w roku 2004, kiedy wyniosła 15,2 mld zł.