Szczyt UE nie tylko o konkurencyjności gospodarki Unii Europejskiej
Ursula von der Leyen, relacjonując szczyt, powiedziała, że w tym kontekście poruszono trzy tematy przekrojowe. Pierwszym z nich była energia, drugim – uproszczenie przepisów, a trzecim – budowa unii oszczędnościowo-inwestycyjnej.
„Myślę, że była to bardzo interesująca debata, ponieważ było jasne, patrząc na ceny energii, że główną odpowiedzią na obniżenie cen energii jest przejście w większym stopniu na energię niskoemisyjną, czyli energię jądrową i odnawialną, ponieważ to paliwa kopalne, które importujemy, są czynnikiem napędzającym ceny” – powiedziała.
W „Czystym Ładzie Przemysłowym”, nowej strategii KE dotyczącej rozwoju europejskiego przemysłu, którą Ursula von der Leyen prezentowała liderom w czwartek (20.03.2025), znajduje się propozycja wsparcia dla budowy małych reaktorów modułowych, tzw. SMR.
Obecnie Komisja Europejska rozpatruje wniosek Polski o pomoc publiczną dla pierwszej elektrowni jądrowej w naszym kraju.
Czytaj także: Clean Industrial Deal – nowa strategia dla gospodarki Unii Europejskiej
Wydatki na obronność UE
Przywódcy państw Unii Europejskiej w czwartek wieczorem na szczycie rozmawiali też o obronności. Wezwali do szybkiego wdrożenia planu dozbrajania Wspólnoty w ciągu najbliższych pięciu lat. Punktem wyjścia dla dyskusji była tzw. biała księga na temat obronności, którą Komisja Europejska zaprezentowała w środę, a która doprecyzowuje plan dozbrajania Europy zaproponowany na poprzednim szczycie UE 6 marca przez Ursulę von der Leyen.
Jednym z jego filarów są pożyczki w wysokości do 150 mld euro, o które będą mogły wnioskować kraje członkowskie oraz Ukraina (a także m.in. Szwajcaria i Norwegia). Elementem planu jest też uruchomienie tzw. klauzuli ucieczki, co pozwala państwom członkowskim zwiększyć wydatki na obronę bez uruchamiania wobec nich przez Brukselę procedury nadmiernego deficytu.
„Chcemy wydawać więcej razem, chcemy wydawać lepiej i chcemy wydawać więcej po europejsku” – uzasadniała na konferencji po szczycie te działania Ursula von der Leyen.
Szefowa KE podkreśliła, że Ukraina i jej przemysł zbrojeniowy będą mogły uczestniczyć we wspólnych zamówieniach w ramach programu pożyczek.
„Otworzymy również możliwość dla stowarzyszonych krajów partnerskich, aby dołączyły” – powiedziała.
„Na koniec uwolnimy siłę budżetu UE, aby ci, którzy tego chcą dobrowolnie, mogli uelastycznić swoje fundusze spójności dla inwestycji w obronność” – dodała.
W przyjętych konkluzjach znalazł się zapis, że silniejsza Unia Europejska w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa globalnego i transatlantyckiego oraz będzie uzupełnieniem NATO, które pozostaje dla państw będących członkami Sojuszu fundamentem ich zbiorowej obrony.
Czytaj także: Bezpieczeństwo i obronność priorytetem EBI
Wsparcie dla Ukrainy
W czwartek (20.03.2025) po raz drugi na szczycie UE zapisy dotyczące wsparcia dla Ukrainy zostały przyjęte nie jednomyślnie, lecz przez 26 przywódców. Weto w tej sprawie złożyły Węgry. W konkluzjach znalazło się odniesienie do inicjatywy dalszego wsparcia wojskowego dla Ukrainy.
Szef Rady Europejskiej, Antonio Costa, był pytany o sprzeciw Budapesztu na wspólnej konferencji z Ursulą von der Leyen.
„Węgry mają inne stanowisko niż pozostałe 26 krajów, jeśli chodzi o to, jak wspierać Ukrainę w osiągnięciu pokoju.
Musimy szanować różnice, jednak nie możemy być blokowani, ponieważ Węgry myślą inaczej niż wszyscy inni. Musimy dalej działać, działać i to właśnie robimy” – powiedział Antonio Costa.
