Święty Mikołaj, solanka i Order Uśmiechu
Kiedy XIX wiek przyniósł modę na wyjazdy „do wód”, miejscowe źródła przebadano kompleksowo i okazało się, że są one najcenniejszym bogactwem tej ziemi, bowiem zaliczają się do najsilniejszych solanek jodowo-bromkowych o wyjątkowych wartościach leczniczych. Pierwszy zakład kąpielowo-leczniczy powstał tu wtedy w roku 1864.
Po II wojnie światowej Rabka, obok Zakopanego stała się ważnym ośrodkiem leczenia gruźlicy. Kiedy gruźlica przestała być ona uważana za chorobę społeczną, rabczańskie sanatoria i obiekty stały się placówkami leczenia głównie astmy oskrzelowej i schorzeń górnych dróg oddechowych.
Rabka często nazywana jest „Miastem Dzieci Świata”, bowiem oficjalnie nadano jej taki tytuł w roku 1996. Nic więc dziwnego, że znajdziecie tu m.in. Pomnik Świętego Mikołaja (przed zabytkowym budynkiem stacji kolejowej, w której – po starannym odrestaurowaniu – zlokalizowano miejską bibliotekę, Muzeum, Orderu Uśmiechu, Teatr Lalek „Robcio” czy rodzinny Park Rozrywki Rabkoland”. Od 2014 roku w Rabce-Zdroju odbywa się też Międzynarodowy Festiwal Literatury Dziecięcej.
Priorytetem dla władz samorządowych, pod troskliwym gospodarskim okiem Pani Burmistrz Ewy Przybyło, stała się ochrona powietrza, gdyż specyficzny mikroklimat był zawsz jedną z wizytówek miejscowości. Rabka-Zdrój brała aktywny udział w akcji „Małopolska bez smogu”, której głównym celem było dokładne zbadanie jakości powietrza w 8 małopolskich uzdrowiskach i zimowych kurortach. Uchwalono też Plan Gospodarki Nieskoemisyjnej, aby na jego podstawie przygotować odpowiednie projekty, związane z ochroną środowiska, Rabka jest też członkiem Klastra Energii Zielone Podhale oraz przystąpiono do programu promującego zastąpienie dotychczasowych źródeł energetycznych tzw. „błękitnym węglem” o znacznie zmniejszonej emisyjności. Spośród wielu innych inwestycji i realizowanych programów, które zgłoszono do konkursu EKO HESTIA SPA warto jeszcze wymienić termodernizację budynków jednorodzinnych, budowę i rozbudowę sieci wodociągowej oraz kanalizacji sanitarnej. Warto też zwrócić szczególna uwagę na przeprowadzoną tu kompleksową rewitalizację Parku Zdrojowego (który jest dziś jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc przez kuracjuszy, turystów i mieszkańców), a kameralna tężnia solankowa każdego dnia bije rekordy popularności.
Park, rozciągający się na przestrzeni 30 ha, znajduje się w samym sercu uzdrowiska, a jego początki sięgają II połowy XIX wieku. Przy jego rewitalizacji zachowano naturalne i kulturalne zasoby w stanie niezmienionym. Dlatego też całe założenie parkowe podzielono kompozycyjnie na dwie główne części: strefę słońca (część zachodnia) i strefę cienia (część wschodnia). Starannie zadbano tu o zieleń, m.in. wprowadzając ogrody tematyczne i wprowadzono podział na funkcje, oddzielając w ten sposób komunikację codzienną, co zdecydowanie poprawiło standard wypoczynku i rekreacji. Utrzymaniem czystości i porządku na terenie Parku zajmuje się – specjalnie stworzona w tym celu – Rabczańska Spółdzielnia Socjalna „Dziewięćsił”, w której znalazło zatrudnienie 15 osób. Rabka jest pionierem takiego rozwiązania, bowiem tego typu spółdzielnia jest nie tylko przedsięwzięciem, w której mogą znaleźć pomocną dłoń i pracę osoby do tej pory „wykluczone społecznie”, ale jest to również sprawdzona już formuła nietypowej instytucji, wspierającej działania proekologiczne i zrównoważony rozwój.
Komisja Konkursowa doceniła systematyczne działania gminy Rabki-Zdrój, która brała udział w obu dotychczasowych edycjach konkursu, honorując ją nie tylko awansem do ścisłego finału, ale i nagrodą specjalną – rocznym ubezpieczeniem od możliwych szkód środowiskowych.
Wojciech Fułek
