Strefa VIP: Pomiędzy rylcem mistrza Dürera a skalpelem doktora Tulpa, czyli Gorący oddech ideologii

Przemysław Wiśniewski

Tak naprawdę ten kolorowy skrawek papieru precyzyjnie dwustronnie zadrukowany jest nośnikiem wyjątkowej ilości informacji, które jak podczas lekcji anatomii (o czym nieco później) wydobywane są spod warstwy farby, linii precyzyjnie wyrytych, znaków tajemnych i niewidocznych, a obecnych i obleczonych jedwabną pajęczyną giloszowania. Jest nośnikiem i strażnikiem – i to niezależnie od nominału – takich pojęć, jak: stabilność, ciągłość, kultura, historia, symbolika narodowa. Jest dzieckiem sztuki i ideologii i zawsze starano się dbać, by to sztuka wspierała swym geniuszem ideologię. Banknot bowiem jest takim transparentem, na którym można wypisać kilka zaledwie znaków, które muszą być czytelne dla wszystkich!

Rylec mistrza

Ojciec Albrechta Dürera był norymberskim złotnikiem i kształcił syna swego w złotnictwie. Albrecht zaznajomił się z techniką rytu, co miało ważny wpływ na jego dalszy rozwój artystyczny. Był absolutnym geniuszem stalowego rylca i wzorcem niedoścignionym i perfekcyjnym, łącząc zimno i twardość metalu z niebiańską precyzją linii opisującej rozedrgany pejzaż, szczegół anatomiczny, wzór roślinny czy chmury.

Było na tym świecie mistrzów rylca wielu, ale dobry Bóg szczególną łaską obdarzył dwie postaci: Czesława Słanię i Andrzeja Heidricha, którzy stalowym rylcem pieścili gładkie niczym kolano szesnastoletniej dziewczyny powierzchnie i wyczarowywali i piekło, i niebo, i wszelkie postaci, które mimo metalowej powierzchowności były wewnątrz gorące. Przez swą sztukę stali się młodszymi braćmi Albrechta. Nasze banknoty to dzieło Andrzeja Heinricha. Artysta uwiecznił więc dla nas, realizując zamówienie władz wysokich i ważnych, historyczne postaci władców, historyczne budowle, ornamenty przedwieczne i orła naszego białego. Wpisał w różnej wielkości prostokąty historii naszą część jakąś zaledwie, ale chyba ważną, bo zakończoną Renesansem i 200-złotowym walorem.

Edukacja poprzez banknoty

Jest do odszukania w internecie ciekawy materiał edukacyjny skierowany do trzynastolatków. Chodzi w nim o to, że uczniowie klasy szóstej zapoznają się z banknotami i monetami euro. Pracując w grupach, przygotowują materiały informacyjne o monetach euro w poszczególnych państwach, a następnie dokonują prezentacji na forum klasy, ze szczególnym uwzględnieniem motywów przyjętych przez nie rewersów. Dzięki takim działaniom młodzi Polacy pogłębią swoje wiadomości o Unii Europejskiej i o jej walucie. A oglądając, z uwagą godną przywilejom swego wieku i chłonnego umysłu, stwierdzają, iż oto wspólną cechą banknotów euro są motywy architektoniczne przedstawiające most i bramę. Motywy dość banalne, nieciekawe, a nawet nieco nudne. Wydają się więc być wyprane z emocji, wdzięku kreski. Rzec by można euronuda.

Skalpel doktora

W roku 1632 Rembrand Harmenszoon van Rijn namalował słynny obraz „Lekcja anatomii ...