Strefa VIP: Legenda Kresów

Przemysław Wiśniewski

Stary pan, zmarły w 1928 roku, był w ciągu pół wieku liderem polskiego ziemiaństwa kresowego(…), reprezentował (…) wspaniały typ odrębności kresowej, wiodący się z czasów, kiedy Woyniłłowiczowie siedzieli na Sawiczach. (…)W każdej epoce nowi Woyniłłowicze dorabiali się szlachectwa, jak nie krwią, to potem i zapobiegliwością. (…) Granica z Sowietami z pięciu tysięcy hektarów (ich) majątku odcięła cztery tysiące. Jeszcze długo chodzili na „drugą stronę” do dworu, by nie zapomnieć. Widzieli, jak chłopi kradli wszystko, co można było ukraść. I tak jedni podkradali pamiątki przeszłości, inni tej przeszłości materialną pozostałość. Pierzchli od siebie…”

Człowiek

Edward Antoni Leonard Woyniłłowicz urodził się 13 października 1847 r. koło Mińska Litewskiego, obecnie zwanego Białoruskim. Melchior Wańkowicz pisał o nim: „Katon kresowy i człowiek bez skazy. Całą swą duszą żarliwy katolik. Katolicyzm przenikał się na tej szarej ziemi z bizantyńskim prawosławiem, sąsiadował z wiarą muzułmańską Tatarów i judaizmem naszych starszych braci w wierze. To tacy jak ON byli forpocztą edukacji, nowoczesności, techniki. Duch nowych czasów przenikał na te ziemie wraz z linią kolejową i innymi zdobyczami cywilizacji. Edward otrzymał gruntowną edukację: najpierw słynne gimnazjum w Słucku, później petersburski instytut technologiczny, potem staż zawodowy w Niemczech. Zajmował stanowisko inżyniera fabrycznego w Sankt Petersburgu. Tacy jak on sprawiali, ż...