Sprawozdania: Znaczenie standaryzacji informacji o nieruchomościach dla obrotu gospodarczego w Polsce – konferencja z okazji X-lecia AMRON

Agnieszka Laskowska
Specjalista ds. Relacji z Klientami,
Koordynator Projektów Zewnętrznych Centrum AMRON

Patronat honorowy nad Konferencją objął Główny Geodeta Kraju, natomiast Patronem medialnym był portal alebank.pl oraz kwartalnik „Finansowanie Nieruchomości”.

Wśród gości konferencji znaleźli się przedstawiciele wszystkich najważniejszych instytucji działających na polskim rynku obrotu nieruchomościami, między innymi reprezentanci Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Głównego Urzędu Statystycznego, Narodowego Banku Polskiego, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, Krajowej Rady Notarialnej, Krajowej Izby Gospodarczej, a także przedstawiciele środowiska rzeczoznawców majątkowych, zarządców i pośredników w obrocie nieruchomościami, deweloperów, sektora bankowego oraz uczelni wyższych.

Konferencję otworzył Prezes Centrum Prawa Bankowego i Informacji dr Jacek Furga, informując, że celem spotkania jest rzeczowa i otwarta dyskusja podsumowująca wydarzenia ostatnich dziesięciu lat, a obchody jubileuszu działalności Centrum AMRON są doskonałą okazją do oceny aktualnego stanu polskiego rynku informacji o nieruchomościach i konfrontacji pomysłów na przyszłość. Prezes Furga podsumował dotychczasowe osiągnięcia Centrum AMRON, jednocześnie podkreślając, że sektor bankowy jest jedynym w Polsce środowiskiem, któremu udało się utworzyć wystandaryzowaną i wiarygodną bazę danych o zasięgu ogólnokrajowym gromadzącą informacje o cenach i wartościach nieruchomości. Jacek Furga zauważył, że nowelizacja Rekomendacji J zaowocowała w 2012 i 2013 roku dynamicznym rozwojem bazy danych AMRON, w wyniku czego liczba rekordów w przekroczyła poziom 2 milionów rekordów.

Następnie głos zabrał Prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz, który przybliżył sytuację polskiego sektora bankowego oraz genezę powstania Systemu AMRON. Przypomniał, że dla dobrego zarządzania ryzykiem należy dokonywać systematycznej aktualizacji wartości nieruchomości, będących zabezpieczeniem kredytów hipotecznych. W tym celu niezbędny jest dostęp do wartościowych i użytecznych zasobów informacyjnych. Dlatego właśnie przy współpracy z wieloma specjalistami, między innymi z Generalnym Inspektoratem Nadzoru Bankowego, instytucjami państwowymi, środowiskami naukowymi, sektorem bankowym oraz środowiskiem rzeczoznawców majątkowych, już dziesięć lat temu stworzono System AMRON. Prezes Pietraszkiewicz zapowiedział wzrost znaczenia wiarygodnej informacji o wartości nieruchomości i możliwości ciągłego monitorowania jej zmian w kontekście zachodzącej już zmiany sposobu finansowania polskiej gospodarki w formułę opierającą się na zastawie. Nieruchomości jako zabezpieczenie odgrywać będą rolę decydującą, nie tylko w obszarze kredytów mieszkaniowych.

Część merytoryczna spotkania obejmowała cztery sesje tematyczne:

• Nieruchomość jako źródło kapitału – znaczenie jawności i dostępności wiarygodnej informacji.
• Wpływ rozwiązań energooszczędnych na wartość nieruchomości.
• Publiczne i prywatne bazy danych o nieruchomościach – wzajemna wymiana i weryfikacja danych.
• Elektroniczna Karta Nieruchomości szansą na standaryzację opisu nieruchomości w aktach notarialnych i państwowych rejestrach.

W trakcie dyskusji poruszono kwestię dostępności wiarygodnej informacji o cechach nieruchomości i ich wartościach oraz znaczenia tego rodzaju informacji dla wszystkich uczestników obrotu gospodarczego – nie tylko dla osób fizycznych, ale również dla całego sektora bankowego, jednostek administracji publicznej czy podmiotów obsługujących rynek obrotu nieruchomościami. Omówiono aktualnie funkcjonujące praktyki w zakresie gromadzenia, przetwarzania i udostępniania danych oraz najważniejsze problemy, jak niekompletne i mało aktualne informacje, trudności w dostępnie do informacji, wielość istniejących rozwiązań w zakresie prowadzenia rejestrów i baz danych o nieruchomościach oraz utrudniona wzajemna wymiana informacji między poszczególnymi podmiotami i bazami danych, a także wysokie koszty tworzenia, utrzymania i standaryzacji bazy danych. Podczas dyskusji dużo uwagi poświęcono możliwości ujednolicenia formy aktu notarialnego oraz upowszechnienia standardu opisu nieruchomości wykorzystywanego przez wszystkich uczestników rynku nieruchomości – czyli Elektronicznej Karty Nieruchomości.

Prezes Jacek Furga, rozpoczynając dyskusję, zauważył, że grono uczestników Konferencji reprezentuje instytucje i podmioty dysponujące łącznie liczbą kilkuset baz danych o nieruchomościach (w tym powiatowe bazy danych rejestrów cen i wartości nieruchomości, rejestry przy urzędach skarbowych, lokalne bazy rzeczoznawców majątkowych i pośredników w obrocie nieruchomościami), w których informacje często się dublują. Wspólnym celem wszystkich uczestników rynku nieruchomości jest dostęp do pełnego i wiarygodnego opisu nieruchomości, co można osiągnąć przez wzajemną wymianę i weryfikację informacji zawartych w poszczególnych bazach.

Prezes Furga zwrócił uwagę na fakt, że istotne informacje o nieruchomości można byłoby pozyskać ze świadectw charakterystyki energetycznej budynków, jednak mimo prawnego uregulowania tej kwestii strony umowy przy zawieraniu transakcji sprzedaży nieruchomości nadal nie przedstawiają takiego świadectwa. Pierwotnym źródłem informacji o nieruchomości jest akt notarialny, dlatego warto uregulować zakres opisu nieruchomości, jaki powinien towarzyszyć transakcji – szansą na standaryzację opisu nieruchomości może być Elektroniczna Karta Nieruchomości.

Prof. dr hab. Ewa Siemińska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wyraziła przekonanie, że aktualnie ciężar dbania o zarządzanie ryzykiem związanym z kalkulacją wartości zabezpieczenia powinien spoczywać nie tylko na bankach, ale również na emitentach papierów dłużnych. Dlatego właśnie do działań Centrum AMRON powinni się przyłączać pozostali uczestnicy rynku obrotu nieruchomościami i dokładać kolejne wartości dodane do Systemu.

Przewodniczący Komitetu ds. Nieruchomości Krajowej Izby Gospodarczej dr Jan Łopato w swoim wystąpieniu podkreślił, że podstawowym źródłem informacji o nieruchomościach powinna być ewidencja gruntów i budynków. Jest to unormowana prawnie baza rządowa, dlatego zawarte w niej informacje należałoby traktować jako wiarygodne. Niedawno znowelizowano ustawę prawo geodezyjne i kartograficzne oraz rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków w celu ujednolicenia modelu oraz poprawy jakości zarówno ewidencji gruntów i budynków, jak i rejestrów cen i wartości nieruchomości. Z prawnego punktu widzenia wszystko jest w porządku, jednak w praktyce okazuje się, że baza ewidencji gruntów i budynków zawiera ...