Sektor spółdzielczy w procesie transformacji: Z debaty „20-lecie rynku finansowo-kapitałowego w Polsce”

Paweł Pawłowski

W procesie rozwoju polskiej bankowości spółdzielczej wyróżnić trzeba trzy kamienie milowe:

• zniesienie obowiązku zrzeszania się z państwowo-spółdzielczym BGŻ (zgodnie z ustawą z 20 stycznia 1990 r.),
• restrukturyzację sektora na podstawie przepisów ustawy z 24 czerwca 1994 r.,
• utworzenie zrzeszeń banków spółdzielczych (zgodnie z przepisami ustawy z grudnia 2000 r.).

1. Po 10 latach funkcjonowania sektora spółdzielczego Ewa Śleszyńska-Charewicz, b. Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego w ramach dyskusji nad przygotowaniem nowej regulacji prawnej stwierdziła: „Doświadczenia płynące z analizy zjawisk, jakie miały miejsce w okresie ostatniego dziesięciolecia upoważniają do stwierdzenia, że konieczne jest odejście od obligatoryjnego regulowania wielu aspektów działalności banków spółdzielczych w kierunku rozwiązań opartych na umowach cywilnoprawnych.” Ten kierunek – zaimplementowany w obecnie funkcjonujących rozwiązaniach – generalnie rzecz biorąc, sprawdza się po dziś dzień.
2. Procesy konsolidacji nie ominęły naszego sektora zarówno na poziomie samych banków spółdzielczych, jak i struktur zrzeszeniowych. Przebiegały one: po pierwsze – praktycznie bez udziału kapitału zagranicznego, po drugie – w części były inspirowane przez regulatora (tzw. progi kapitałowe). Procesy te były oparte wyłącznie na wewnętrznej akumulacji kapitału (a nie napływie kapitału zewnętrznego). Dzięki temu sektor zachował w sposób organiczny swoją główną cechę – lokalność, rozwijając kapitały na poziomie regulacyjnym. Wykorzystał przy tym mechanizmy wewnętrznej redystrybucji kapitałów, alokując je w ...