Samorząd i jego finanse

Rozpoczynając konferencję, redaktor naczelny czasopisma „Europejski Doradca Samorządowy”, Maciej Małek, podziękował jej partnerom. W gronie tym znalazły się reprezentatywne organizacje zrzeszające polskie samorządy terytorialne wszystkich szczebli: Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, Związek Województw RP oraz Związek Gmin Wiejskich RP, jak również instytucje finansowe – SGB-Bank S.A., Citi Handlowy, Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. oraz BIG InfoMonitor.

fot. Marzena Stokłosa

W wystąpieniu inauguracyjnym prezes Związku Banków Polskich, Krzysztof Pietraszkiewicz, odniósł się do dynamicznych zmian, jakie dokonały się zarówno w samorządach, jak też i w sektorze finansowym na przestrzeni ostatnich 25 lat. Skalę tych zmian ukazuje zarówno wzrost PKB per capita w ciągu pierwszych 10 lat obecności Polski we Wspólnocie Europejskiej – w 2004 r. wynosił on cztery razy mniej niż średnia unijna, podczas gdy w 2013 r. tylko 2,5 razy mniej – jak też imponujący przyrost funduszy własnych – od 2 do 8,5% w relacji do PKB. – W latach 2006-2013 byliśmy krajem najszybciej rozwijającym się w UE, to ogromna zasługa samorządów – podkreślił prezes Związku Banków Polskich.

Niestety, ten optymistyczny obraz ma też swoje ciemniejsze strony; należy do nich niski poziom oszczędności – tak wymuszonych, jak i dobrowolnych. To również obniżający się wskaźnik rentowności banków – w tym roku według analiz EY indeks ten obniży się o 1 pkt. proc. – Teraz zaczynamy ocierać się o poziom, do którego nie powinniśmy schodzić, gdyż utracimy zdolność do generowania funduszy własnych, a co za tym idzie do zwiększania akcji kredytowej – podkreślił Krzysztof Pietraszkiewicz. A rosnącej akcji kredytowej, w szczególności dla przedsiębiorstw, potrzebuje polska gospodarka. – Wyhamowanie tempa akcji kredytowej może spowodować wyhamowanie tempa wzrostu gospodarczego – dodał prezes ZBP.

fot. Marzena Stokłosa

W dalszej części swego wystąpienia Krzysztof Pietraszkiewicz odniósł się do sytuacji polskiego sektora samorządowego. Banki są dla jednostek samorządu terytorialnego najważniejszym partnerem. Jeśli chodzi o finansowanie: w strukturze zobowiązań samorządów dominuje kredyt, na drugim miejscu jest emisja papierów wartościowych. 280 pośród JST ma zadłużenie w proporcji do dochodu przekraczające 50%, ale najczęściej owa proporcja kształtuje się na poziomie 20-40%. Łącznie zobowiązania kredytowe gmin szacowane są na 35 mld zł, co oznacza mniej więcej jedną dwudziestą akcji kredytowej dla gospodarstw domowych. Z kolei potencjał inwestycyjny JST szacowany jest na 30 mld zł. – Na tle całego sektora publicznego jednostki samorządu terytorialnego uchodzą za dobrych inwestorów – ocenił prezes Pietraszkiewicz. Znajdujemy się natomiast na bardzo odległym miejscu jeśli chodzi o poziom inwestycji private equity oraz venture capital. – Wydaje się, że to dobra przestrzeń do działania – zauważył prezes ZBP. Dobrą wiadomością jest też i to, że jesteśmy liderem w regionie w dziedzinie inwestycji badawczo-rozwojowych.

Czego oczekuje sektor bankowy? Mądrej dywersyfikacji, rozwijania pozakredytowych form finansowania, konsekwentnej budowy funduszy własnych banków i BFG, stworzenia systemu motywującego do prorozwojowego długoterminowego oszczędzania oraz instrumentów mobilizujących do rozwoju, rozwoju systemu poręczeń i gwarancji czy upowszechnienia kredytu technologicznego oraz PPP – na te kwestie szczególną uwagę zwrócił prezes Krzysztof Pietraszkiewicz.

Karol Jerzy Mórawski