Rząd szykuje zmiany w Kodeksie cywilnym, jakie?

Projekt przewiduje wprowadzenie rozwiązań, które mają na celu usprawnienie i doprecyzowanie funkcjonujących regulacji prawnych w Kodeksie cywilnym w zakresie: przerwania biegu przedawnienia, wymagania aktu notarialnego w przypadku gruntów rolnych, mających wchodzić w skład rolniczej spółdzielni produkcyjnej, instytucji wyzysku oraz odpowiedzialności pełnoletnich dzieci najemców za zobowiązania rodziców wynikające z tytułu umowy najmu.

Problematyka przerwania biegu przedawnienia

W zakresie problematyki przerwania biegu przedawnienia Projekt zakłada przyjęcie wyraźnej regulacji, iż tylko pierwsze zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia. W ten sposób miałby zostać rozwiązany spór dotyczący skuteczności ponawianych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej, jak również spór co do obowiązku badania przez sąd intencji wnioskodawcy. Jednocześnie ze względu na to, że bieg terminu przedawnienia przerywa się również przez wszczęcie mediacji, miałaby zostać wprowadzona tożsama regulacja, że tylko pierwsze wszczęcie mediacji przerywa bieg terminu przedawnienia.
Projekt zakłada również uchylenie art. 159 Kodeksu cywilnego dotyczącego wyłączenia w zakresie wymogu formy aktu notarialnego w sytuacjach, w których grunty wniesione jako wkład do rolniczej spółdzielni produkcyjnej mają stać się współwłasnością dotychczasowych właścicieli, z uwagi na jego nikłe znaczenie praktyczne.

Modyfikacja instytucji wyzysku

W ramach Projektu do Kodeksu cywilnego miałaby zostać zmodyfikowana instytucja wyzysku. W uzasadnieniu Projektu wyzysk określono jako sytuację, gdy jedna ze stron umowy, wykorzystując określone upośledzenie drugiej strony, zastrzega dla siebie świadczenie rażąco przewyższające świadczenie własne. Chodzi tutaj m. in. o umowy o tzw. „pożyczki chwilowe” oraz proceder nakłaniania osób starszych, przy zastosowaniu technik marketingowych, do nabywania rzeczy ruchomych codziennego użytku po zawyżonych cenach. 

W powyższym zakresie Projekt zakłada m.in. postawienie uprawnień przysługujących stronie wyzyskanej – unieważnienia umowy i zrównoważenia świadczeń – jako alternatywnych oraz zastosowanie podstawowego terminu przedawniania wynoszącego sześć lat. Ponadto w Projekcie ma być wzmocniona pozycja prawna wyzyskanego przez wprowadzenie domniemania, zgodnie z którym, jeżeli wartość świadczenia jednej ze stron przewyższa dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego, domniemywa się, że przewyższa je w stopniu rażącym. 
Ostatnia ze zmian dotyczy treści art. 6681 Kodeksu cywilnego, tj. odpowiedzialności pełnoletnich dzieci najemców za zobowiązania rodziców wynikające z tytułu umowy najmu. Projekt zakłada zapewnienie ochrony pełnoletnim zstępnym, którzy pozostają na utrzymaniu rodziców, przez wyłączenie ich od odpowiedzialności za zapłatę czynszu i innych należnych opłat z tytułu umowy najmu lokalu mieszkalnego.
Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w IV kwartale 2020 r.