Rynek finansowy: Zabrać bankom jak najwięcej

Przemysław Szubański

Przyczyn kryzysu finansowego, którego apogeum był upadek banku Lehman Brothers we wrześnio 2008 r., upatruje się przede wszystkim w działaniach banków. Dlatego też politycy wielu krajów postanowili je ukarać (również za wyciągnięcie gigantycznej pomocy z kieszeni podatników), wprowadzając podatek bankowy. Ma on je zniechęcać do krótkoterminowych operacji finansowych. – W 2009 r. kraje grupy G20 przeznaczyły 3,5 proc. łącznego PKB na ratowanie instytucji finansowych. W Wielkiej Brytanii i USA, gdzie banki najsilniej były dotknięte kryzysem finansowym, wydatki stanowiły odpowiednio 6,5 i 4,8 proc. wartości PKB – wylicza dr Tomasz Siudek z Katedry Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw SGGW.

Znamienne jest, że liderzy grupy G20, którzy w 2010 r. dyskutowali o wprowadzeniu globalnego podatku bankowego, wycofali się z tego pomysłu. Przeciwnikami podatku są m.in. Kanada, Australia i Japonia. Ale politycy krajowi zaczęli działać. Podatek wprowadziły takie kraje, jak Węgry, Słowacja, Słowenia i Rumunia. Wprowadziły go też m.in. Wielka Brytania, Francja czy Niemcy. We wszystkich tych krajach powody wprowadzenia podatku są jasne: skutki kryzysu finansowego. Ale my, Polacy, musimy być inni…

Na sfinansowanie potrzeb

Najpierw pojawiły się mniej lub bardziej mgliste zapowiedzi – pomoc dla rodzin w wysokości 500 zł na każde drugie i kolejne dziecko, podwyższenie kwoty wolnej od podatku i obniżenie wieku emerytalnego. Z czegoś to trzeba sfinansować. Pojawiły się zatem – już bardzo mgliste – zapowiedzi opodatkowania banków, wprowadzenia podatku obrotowego od sklepów wielkopowierzchniowych, zwiększenia przychodów z VAT i zahamowania wyprowadzania pieniędzy do rajów podatkowych.

Jeśli chodzi o banki, mamy na razie jeden konkret: 0,39 proc., co ma dać budżetowi 5 mld zł rocznie. I tyle.

– W przypadku propozycji obciążenia banków na razie mamy równanie z wieloma niewiadomymi i jedną wiadomą. Nie wiadomo ani jakiej miałby być wysokości, bo choć pojawiała się konkretna liczba, niekoniecznie musi być ostateczna i niekoniecznie jednakowa dla wszystkich. Nie wiadomo też od czego miałby być liczony, choć mówi się, że od wartości aktywów. Nie wiadomo, czy obejmo32wałby tylko banki, czy też inne instytucje finansowe, jak fundusze inwestycyjne czy firmy ubezpieczeniowe, choć wspomina się o tym, że wszystkie. Trudno więc racjonalnie oszacować jego wpływ na banki, system bankowy, na sytuację klientów czy wreszcie na gospodarkę. Na razie znajdujemy się raczej w fazie dyskusji o charakterze ideologicznym – komentuje Roman Przasnyski, niezależny analityk finansowy.

[alebankmodule origin="..."