Rynek finansowy: Utrzymanie stabilności systemu finansowego kluczem do zrównoważonego wzrostu gospodarczego
Adam Glapiński
prof. dr hab. nauk ekonomicznych,
prezes Narodowego Banku Polskiego
Z powyższych zadań udaje się wywiązywać z powodzeniem, ponieważ polski system finansowy funkcjonuje stabilnie i jest jednym z najsolidniejszych w Europie.
W Polsce główną rolę w systemie finansowym odgrywają banki i to ich działania i kondycja warunkują stabilność finansową. Akcja kredytowa rozwija się w tempie zgodnym z długoterminowym trendem i zbliżonym do nominalnego tempa wzrostu PKB, dzięki czemu nie kreuje nierównowag w gospodarce i systemie finansowym, jak również nie stanowi bariery dla wzrostu gospodarczego. Dzięki korzystnej sytuacji gospodarczej poprawiają się wskaźniki dotyczące jakości portfela kredytowego, a pozycja płynnościowa i kapitałowa sektora bankowego również jest bardzo dobra, co potwierdzają tzw. stress-testy przeprowadzane i publikowane przez NBP w cyklicznym Raporcie o stabilności systemu finansowego.
Nie oznacza to jednak, że przed bankami i innymi krajowymi instytucjami finansowymi nie stoją ważne wyzwania. Choć zyskowność banków jest nadal wyższa niż średnio w UE, to w ostatnich latach istotnie spadła. A konieczność dostosowań do nowych reguł rachunkowych (tzw. MSSF9) i wymogów ostrożnościowych, takich jak MREL, w krótkim okresie będzie generować dodatkowe koszty.
W ślad za rekomendacją Komitetu Stabilności Finansowej wprowadzone zostały nowe regulacje zwiększające obciążenia banków związane z portfelem mieszkaniowych kredytów walutowych, w szczególności wyższe wymogi kapitałowe. Trwają też prace nad zmianą ustawy o Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Te inicjatywy regulacyjne mają na celu stworzenie ekonomicznych bodźców dla banków do stopniowej redukcji portfela walutowych kredytów mieszkaniowych na drodze dobrowolnych porozumień z kredytobiorcami. Banki powinny zintensyfikować działania w tym zakresie. W średnim okresie przyczynić się to powinno do redukcji ryzyka związanego z tym portfelem kredytowym i zmniejszenia obciążeń dla banków.
Podsumowując, bardzo dobra sytuacja gospodarcza i jej korzystne perspektywy wraz ze zdrowymi instytucjami finansowymi pozwalają oceniać, że wewnętrzne zagrożenia dla stabilności finansowej są ograniczone. Za główne potencjalne źródło ryzyka należy natomiast uznać możliwość wystąpienia znacznych zaburzeń w gospodarce globalnej. Sami nie jesteśmy w stanie skutecznie zapobiec takiemu rozwojowi wypadków, ale powinniśmy zapewnić odpowiednią odporność systemu finansowego. Dlatego też konieczne jest m.in. utrzymanie obecnych wysokich buforów kapitałowych banków.
