Rynek Finansowy: Split payment ante portas

Adam Zajączkowski

Najnowsza wersja projektu różni się istotnie od pierwotnie zakładanej. To wynik szerokich konsultacji przeprowadzonych przez Ministerstwo Finansów m.in. z organizacjami przedsiębiorców i bankami. Pierwotnie zakładano, że split payment będzie obowiązywał od stycznia 2018 r. Jednak resort, pod naciskiem banków, które potrzebują czasu na dostosowanie swoich systemów informatycznych do nowych regulacji, przesunął termin. Ostatecznie wyznaczono go na 1 kwietnia 2018 r.

Większa stabilność wpływów

Decyzja Ministerstwa o wprowadzeniu tego mechanizmu przy rozliczaniu transakcji z VAT, nie zaskakuje, gdy pozna się szacunki dotyczące walki z wyłudzeniami tego podatku. Według PwC luka podatkowa VAT (czyli różnica pomiędzy realnymi wpływami z podatku a wpływami możliwymi do osiągnięcia) może w tym roku zmniejszyć się do poziomu 2% PKB z 2,9% w 2016 r. Eksperci PwC, na podstawie danych za I półrocze, oszacowali, że luka VAT wyniesie ok. 39 mld zł, czyli o 13 mld zł mniej niż w poprzednim roku. Prognoza przewiduje, że dochody z VAT wzrosną o blisko 19% w ujęciu rocznym i wyniosą ponad 150 mld zł.

Split payment jest mechanizmem, który przede wszystkim ogranicza możliwość przywłaszczania i wyłudzania środków finansowych z VAT-u. Metoda polega na podzieleniu kwoty brutto na dwa strumienie płatności. Kwota netto zostaje wpłacona do sprzedawcy, natomiast kwota podatku jest przekazywana bezpośrednio na specjalny rachunek bankowy – konto VAT.

„Projekt nowelizacji ustawy zapewni większą stabilność wpływów z podatku od towarów i usług (VAT) oraz zapobiegnie unikaniu płacenia tego podatku. Nowe przepisy są elementem pakietu ustaw uszczelniających system podatkowy. To również propozycja skierowana do przedsiębiorców, którzy chcieliby zabezpieczyć się przed nieświadomym udziałem w nieuczciwych lub przestępczych praktykach innych podmiotów” – czytamy w oświadczeniu Centrum Informacyjnego Rządu.

Dr Michał Wilk, adiunkt w Katedrze Prawa Podatkowego Uniwersytetu Łódzkiego, radca prawny i doradca podatkowy w kancelarii Wilk Latkowski, uważa, że mechanizm płatności podzielonej może stać się skutecznym instrumentem walki z wyłudzeniami VAT (w szczególności w postaci tzw. karuzel podatkowych). – W założeniu oszust nie „ucieknie” z wyłudzonym VAT, ponieważ go faktycznie nie otrzyma od nabywcy towarów czy usług. Stąd też należy zakładać, że jeśli wprowadzenie split payment okaże się sukcesem (tzn. doprowadzi do zminimalizowania tzw. luki w VAT), to może to mieć wpływ na plany MF w zakresie kształtu systemu walki z oszustwami podatkowymi – podkreśla. – Ministerstwo deklaruje np. zamiar wprowadzenia obowiązkowej płatności podzielonej w branżach, w których dziś funkcjonuje model odwrotnego obciążenia. Split payment miałby zastąpić odwrotne obciążenie.

Taki krok mógłby istotnie polepszyć sytuację np. w branży budowlanej, ...