Rynek Finansowy | Ryba czy wędka?

Beata Paxford

Kwestia pomocy prawnej dla kredytobiorców kredytów indeksowanych lub dominowanych do franka szwajcarskiego (tzw. frankowiczów) pojawiła się w debacie publicznej właściwie w momencie ogłoszenia przez centralny bank Szwajcarii uwolnienia kursu franka. Było to w styczniu 2015 r. Pokłosiem tej decyzji był nagły wzrost kursu franka do złotówki i w konsekwencji podwyższenie rat dla kredytobiorców posiadających kredyty indeksowane lub denominowane do tej waluty.

Eskalacja żądań

Zareagowali oni negatywnie na wzrost wartości kredytu i zaczęli domagać się od banków przewalutowania ich zobowiązań według kursu z roku udzielania kredytu (głównie obejmowałoby to lata 2007-2009). Frankowicze zaczęli również domagać się pomocy prawnej od państwa. Miałaby ona zostać udzielona w drodze ustawy, która ograniczałaby negatywne skutki nagłego wzrostu wysokości zobowiązań kredytowych wynikających z tzw. kredytów frankowych. Podkreślić tu należy, iż wśród frankowiczów pojawiały się opinie, iż udzielane im kredyty są w rzeczywistości toksycznymi instrumentami pochodnymi. Podstawą tego poglądu, wedle ich głosicieli, miał być fakt, że banki wcale nie udzielały kredytu w walucie szwajcarskiej. Z kolei banki, odpierając argumenty frankowiczów, wskazywały, iż kredyty frankowe udzielane były często tym, którzy nie posiadali zdolności kredytowej do uzyskania kredytu w złotówkach. Wskazywano również, iż pomimo wzrostu kursu franka, taki kredyt jest i tak tańszy niż finansowanie w złotówkach. Powoływano się również na możliwość przewalutowania takiego kredytu w każdej chwili (ale nie po kursie z lat udzielania kredytu, czego domagają się frankowicze).

Projekt ustawy prezydenckiej

Rozwiązaniem tego sporu na linii banki – frankowicze ma być proponowana przez Prezydenta RP ustawa o pomocy kredytobiorcom. Projekt ten nazywa się ustawą o zasadach zwrotu niektórych należności wynikających z umów kredytu i pożyczki

Projekt ustawy jest stosunkowo krótki, liczy 19 artykułów. Celem ustawy ma być ochrona obywateli w stosunkach prawnych z podmiotami rynku finansowego. Chodzi tu o przywrócenie równowagi pomiędzy stronami umów kredytu i pożyczek (projekt posługuje się terminami: kredyt i pożyczka) i zapewnienie symetrii informacyjnej. Ustawa ma również na celu działania naprawcze i zapewnienie stabilności systemu finansowego.

Głównym założeniem ustawy jest rozwiązanie kwestii tzw. spreadów walutowych poprzez pomniejszenie kwoty kredytu (przy czym mowa tu wyłącznie o kredytach denominowanych lub indeksowanych do waluty obcej, zdefiniowanej w projekcie jako waluta inna niż waluta polska – art. 2 pkt 14 projektu, a więc projekt ustawy obejmuje też kredyty denominowane i indeksowane do innej niż CHF waluty obcej, np. EUR) o sumę/y kwot wyliczonych na podstawie różnic wartości kapitału lub odsetek (art. 12 ust. 1 w zw. z art. 6, 7, 8 projektu). Pomniejszenie takie ma zostać dokonane przez rzeczywistą wypłatę takiej kwoty (której wyliczona wysokość zostanie oparta na wzorach zawartych w art. 6, 7 i 8 projektu) na rzecz kredytobiorcy.

Adresatami projektu są, zgodnie z zawartą w ...