Rynek Finansowy: Plany Komisji Europejskiej na 2019 rok

Komisja Europejska, będąc swoistą egzekutywą UE, jest podmiotem inicjującym unijne procesy legislacyjne. Stwierdzić można zatem, że jest spiritus movens Unii Europejskiej, a co za tym idzie zapowiedzi jej przyszłych aktywności stanowią bardzo ważną wiedzę na temat tego, czego spodziewać możemy się w najbliższej przyszłości ze strony – tu określenie, którego bardzo nie lubię ze względu na ogólność i brak precyzji – „Brukseli”.

Pozycja Komisji w traktatach

Warto wspomnieć o treści art. 17 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, stanowiącym o kompetencjach Komisji Europejskiej. Przepis w ustępie pierwszym stwierdza, że czuwa ona nad stosowaniem traktatów i środków przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie – stąd słynne określenie KE jako „Strażniczki traktatów” – a także podejmuje inicjatywy w zakresie rocznego i wieloletniego programowania Unii w celu osiągnięcia porozumień międzyinstytucjonalnych. Oznacza to, że publikacja planu prac – będąca realizacją tegoż obowiązku – nie jest jedynie zabiegiem marketingowym czy promocyjnym, lecz znajduje się w ramach kompetencji działań komisji, mających na celu poprawę efektywności działania UE i współpracy unijnych instytucji, a także ma swoją podstawę prawną w prawie pierwotnym Unii.

Jeszcze istotniejszą wagę ma ustęp drugi w ww. art. 17 TFUE, który stanowi że akty ustawodawcze Unii mogą zostać przyjęte wyłącznie na wniosek Komisji. Oznacza to, że inaczej niż na poziomie krajowym, w Unii Europejskiej jedynie Komisja Europejska może przyjąć projekt rozporządzenia bądź dyrektywy UE i skierować wniosek legislacyjny do Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Ani poszczególne państwa członkowskie – ni samodzielnie, ni w grupie państw – ani też posłowie do PE – nie posiadają takiego uprawnienia. Założenie tego przepisu jest takie, aby uniemożliwić procedowanie projektów niedotyczących kompetencji Unii, propozycji nieistotnych bądź takich, które wspierają jedynie partykularne interesy poszczególnych państw albo regionów. Komisja – składająca się z niezależnych urzędników – daje, przynajmniej w założeniu, gwarancję przepisów biorących pod uwagę wszystkie istotne interesy i zagadnienia oraz opartych na wymaganej wiedzy eksperckiej i analizach stanu zastanego. To znaczące wzmocnienie pozycji KE, która wszczyna proces legislacyjny – bez jej zgody i inicjatywy, propozycja siłą rzeczy nie dojdzie do skutku.

Zasady tworzenia planów KE

Rzecz jasna roczny plan pracy Komisji Europejskiej, o którym tutaj mowa, nie jest materiałem funkcjonującym w oderwaniu od innych ustaleń i założeń działania KE. Najszersze są priorytety Komisji na całą jej kadencję, których realizację deklaruje przewodniczący przy obejmowaniu stanowiska, prosząc Parlament Europejski o swoiste votum zaufania. ­Jean-Claud Juncker w połowie 2014 r. przedstawił dziesięć priorytetów (https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/juncker-political-guidelines-speech_pl.pdf), z których za najważniejsze dla sektora bankowego w Polsce uznać należy dwa: pobudzenie zatrudnienia, wzrostu i inwestycji oraz pogłębiona i bardziej sprawiedliwa unia gospodarcza i walutowa. Przewodniczący Juncker zapowiedział także, że nowa – wówczas – Komisja będzie skupiała się na dużych i najistotniejszych projektach legislacyjnych i będzie bardzo selektywnie podchodziła do pomysłów działań, tak by podejmować istotne działania w istotnych sprawach („big ...